Siết chặt quản lý hàng Nhật 'bãi' đã qua sử dụng

Nhiều người tiêu dùng quan tâm, mua và sử dụng hàng Nhật "bãi"

Mua bán kiểu... may, rủi

Dù đang xây nhà, song vợ chồng anh Đinh Đại Dương ở đường Ngô Quyền (TP Hải Dương) đã có ý tưởng sau khi hoàn thiện sẽ mua một số thiết bị điện tử, điện lạnh đã qua sử dụng của Nhật Bản được nước này sản xuất phục vụ nhu cầu của người dân trong nước (người tiêu dùng Việt Nam thường gọi là hàng Nhật "bãi") lắp cho căn nhà mới. Anh Dương cho biết gia đình đang sử dụng một số thiết bị là hàng Nhật "bãi" như nồi cơm điện, máy giặt. Những thiết bị này gia đình anh đã dùng cả chục năm nhưng vẫn hoạt động tốt. “Những đồ điện tử, điện lạnh, đồ gia dụng của Nhật Bản thường đi trước thị trường trong nước nhiều năm nên kiểu dáng và công nghệ khá hiện đại. Dù đã qua sử dụng nhưng khi về tới tay người tiêu dùng Việt Nam vẫn còn tốt", anh Dương nói.

Trong vai một khách hàng, chúng tôi đến một cửa hàng chuyên kinh doanh hàng Nhật "bãi" trên địa bàn TP Hải Dương. Chủ cửa hàng giới thiệu cho chúng tôi rất nhiều loại nồi cơm điện với các thương hiệu như Hitachi, Tiger, National... Người bán hàng cho biết loại chất lượng trung bình khoảng 1 triệu đồng/chiếc. "Nếu chị mua, tôi giảm giá còn 900.000 đồng/chiếc. Nồi này rất tốt, nấu cơm dẻo, ngon. Nếu chị muốn mua loại nồi cao cấp hơn, có nhiều tính năng vượt trội như công nghệ áp suất, hút chân không, cơm chín đều, giữ trọn dinh dưỡng, tiết kiệm điện... khoảng 3 triệu đồng/chiếc", chủ cửa hàng nói.

Điều đáng chú ý, những chiếc nồi cơm điện được bày bán tại cửa hàng đều không có nhãn phụ bằng tiếng Việt. Khi mua hàng Nhật "bãi" về sử dụng, người tiêu dùng buộc phải mua thêm bộ chuyển đổi điện áp từ 220V sang 100V, 110V do các sản phẩm Nhật "bãi" chỉ sử dụng nguồn điện này.

Hàng Nhật "bãi" đa dạng với các sản phẩm điện tử, đồ gia dụng...

Theo khảo sát của phóng viên, tại một số cửa hàng chuyên bán hàng Nhật "bãi" trên các đường phố Trần Hưng Đạo, Quang Trung, Lê Thanh Nghị… (TP Hải Dương) có nhiều người dân tìm mua. Hàng hóa rất đa dạng, phong phú từ đồ gia dụng như dao, dĩa, bình lọc nước, máy xay sinh tố, nồi cơm điện, máy rửa bát, quạt điện, điều hòa nhiệt độ, máy sấy, máy giặt… cho đến xe đạp thể thao, cần câu cá, máy massage…. Dù đã qua sử dụng nhưng giá các loại hàng này khá cao. Dao có giá từ 300.000 - 700.000 đồng/chiếc, nồi cơm điện từ 800.000 - 3,5 triệu đồng/chiếc, tủ lạnh từ 5 - 12 triệu đồng/chiếc tùy dung tích...

Anh L.H.Th., chủ cửa hàng chuyên kinh doanh đồ Nhật "bãi" trên đường Lê Thanh Nghị cho biết trước đây anh chuyên sửa đồ điện tử nên nắm bắt được nhu cầu của người dân. Hơn 10 năm nay, anh chuyển sang kinh doanh hàng Nhật "bãi". Anh Th. thường mua hàng từ Hải Phòng, TP Hồ Chí Minh để bán lại cho người dân. Cửa hàng của anh cung cấp rất nhiều sản phẩm Nhật "bãi" như đồ gia dụng, điện tử, điện lạnh, máy công nghiệp… Cũng theo anh Th., nhu cầu mua hàng Nhật "bãi" ngày càng nhiều, nhất là vào dịp hè, cuối năm.

Mặc dù hàng Nhật "bãi" được nhiều người ưa chuộng nhưng không phải sản phẩm nào cũng tốt như quảng cáo. Anh Nguyễn Ngọc Sơn ở phường Thanh Bình (TP Hải Dương) từng mua 1 chiếc điều hòa nhiệt độ 2 chiều nội địa của Nhật Bản đã qua sử dụng. “Người bán quảng cáo sản phẩm mới dùng lướt. Cục nóng, cục lạnh gần như mới nguyên. Nhưng qua sử dụng một thời gian, máy kêu to và chỉ hoạt động chiều lạnh, chiều nóng không hoạt động. Linh kiện thay thế đối với hàng Nhật "bãi" không phổ biến trên thị trường nên khó mua khi cần thay thế, sửa chữa”, anh Sơn nói.

Chị Nguyễn Thị Minh Khuê ở phường Cẩm Thượng (TP Hải Dương) từng mua một con dao chặt Nhật "bãi" với giá 300.000 đồng. Sau khi dùng được vài lần, dao cùn rất nhanh.

Tăng cường kiểm tra

Chủ một cửa hàng Nhật bãi ở TP Hải Dương giới thiệu nhiều tính năng, ưu điểm vượt trội của nồi cơm điện

Ông Nguyễn Đức Nghĩa, Trưởng Phòng Nghiệp vụ - Tổng hợp, Chi cục Quản lý thị trường tỉnh (Sở Công thương) cho biết Nghị định 69/2018/NĐ-CP ngày 15/5/2018 của Chính phủ quy định rõ danh mục hàng hóa cấm xuất, nhập khẩu. Trong đó, một số mặt hàng đã qua sử dụng bị cấm nhập khẩu gồm nhóm hàng dệt may, giày dép, quần áo, hàng điện tử, điện lạnh, điện gia dụng, thiết bị y tế, xe đạp, mô tô, xe gắn máy... Theo quy định tại Nghị định 98/2020/NĐ-CP ngày 26/8/2020, hành vi kinh doanh hàng hóa nhập lậu có thể bị xử phạt vi phạm hành chính lên đến 50 triệu đồng.

Thời gian qua, lực lượng quản lý thị trường đã kiểm tra hóa đơn, chứng từ của cá nhân, đơn vị kinh doanh hàng hóa nhập khẩu, quản lý hoạt động kinh doanh hàng nhập khẩu theo quy định. Từ năm 2022 - 2024, Chi cục Quản lý thị trường tỉnh đã xử lý 13 vụ vi phạm hàng hóa liên quan đến việc kinh doanh mặt hàng điện tử, điện lạnh, đồ điện gia dụng đã qua sử dụng. Tổng số tiền xử phạt vi phạm hành chính 182,5 triệu đồng; giá trị hàng hóa tịch thu, bán thanh lý gần 564 triệu đồng. Các mặt hàng vi phạm chủ yếu là điều hòa nhiệt độ, cục nóng, cục lạnh điều hòa nhiệt độ, loa, nồi lẩu, âm ly... đều không rõ nguồn gốc, xuất xứ.

Mặc dù là mặt hàng cấm nhập khẩu nhưng do nhu cầu tiêu dùng trong nước, tâm lý của một bộ phận người tiêu dùng thích hàng Nhật Bản vì "nồi đồng, cối đá" nên mặt hàng này vẫn được thẩm lậu vào Việt Nam. Trên mạng xã hội hay các trang mua sắm trực tuyến, chỉ cần gõ cụm từ “hàng Nhật bãi”, người tiêu dùng đều có thể bắt gặp hàng loạt gian hàng với các sản phẩm như điều hòa nhiệt độ, máy giặt, nồi cơm điện, tủ lạnh, quạt điện, lò vi sóng, lò nướng... đủ các thương hiệu nổi tiếng Toshiba, Sharp, Panasonic, National... với những lời rao bán, quảng cáo hấp dẫn.

Thay vì mua hàng nội địa đã qua sử dụng, người tiêu dùng nên cân nhắc mua hàng mới, xuất xứ rõ ràng. Đặc biệt, hàng mới chất lượng, thuận tiện về điện áp, bảo dưỡng và bảo vệ môi trường trước sự xâm lấn của “rác điện tử”.

TRƯƠNG HOÀNG