Siết chặt điều kiện, tiêu chí đối với người chuyển tải quảng cáo

Các đại biểu tham dự Phiên họp. Ảnh: VPQH

Cần nâng mức xử phạt vi phạm quảng cáo

Sáng 10/5, Quốc hội thảo luận tại hội trường về Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo.

Trình bày Báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo, tại Phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, liên quan đến quyền và nghĩa vụ của người chuyển tải sản phẩm quảng cáo, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội (ĐBQH), Dự thảo Luật đã chỉnh lý Điều 15a (khoản 8 Điều 1 Dự thảo Luật) như sau: Khoản 1 quy định về quyền của người chuyển tải sản phẩm quảng cáo; Khoản 2 quy định về nghĩa vụ của người chuyển tải sản phẩm quảng cáo nói chung; Khoản 3 quy định về nghĩa vụ của người có ảnh hưởng khi chuyển tải sản phẩm quảng cáo, ngoài nghĩa vụ chung được quy định tại khoản 2, có một số nghĩa vụ đặc thù.

Đồng thời, bỏ quy định về nghĩa vụ phải trực tiếp sử dụng sản phẩm khi quảng cáo mỹ phẩm, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thực phẩm bổ sung trên mạng xã hội do tính khả thi chưa cao, khó kiểm soát và thực hiện.

Đại biểu Huỳnh Thị Phúc phát biểu thảo luận tại Phiên họp. Ảnh: VPQH

Thảo luận tại Phiên họp, ĐBQH Huỳnh Thị Phúc (Đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) bày tỏ đồng tình khi Dự thảo Luật lần này quy định về trách nhiệm của tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ quảng cáo, phát hành quảng cáo, người truyền tải sản phẩm quảng cáo là những người có ảnh hưởng.

Tuy nhiên, đại biểu cho rằng, cần tăng cường xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quảng cáo bởi tác động trực tiếp của nó đến tính mạng, sức khỏe của người dân.

Đại biểu cũng đề nghị cần có cơ chế quản lý nghiêm đối với người nổi tiếng, người có ảnh hưởng. Những người này làm trong các cơ quan, tổ chức, khi họ vi phạm quy định quảng cáo, đặc biệt là quảng cáo sai sự thật thì các cơ quan, tổ chức đó cần có cơ chế quản lý chặt chẽ; xem xét trách nhiệm hội đồng thẩm định quản lý quảng cáo.

Đại biểu Trịnh Xuân An (Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai) cũng đồng tình với việc đưa vào khái niệm "người chuyển tải tải quảng cáo", bao gồm "người có ảnh hưởng", tuy nhiên, đại biểu cho rằng, định nghĩa và quy định về "người có ảnh hưởng" còn chưa rõ ràng.

Theo Nghị định số 55/2024/NĐ-CP và Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, người có ảnh hưởng thường là người có trình độ chuyên môn, có ảnh hưởng nhất định đến hành vi tiêu dùng, nhưng thực tế hiện nay lại phát sinh nhiều tình huống: người nổi tiếng (hoa hậu, người mẫu, ca sĩ, diễn viên) tham gia quảng cáo sản phẩm mà không hề có chuyên môn hay hiểu biết về sản phẩm đó, chỉ dựa vào hình ảnh để gây chú ý. Điều này tiềm ẩn nhiều rủi ro và gây hệ lụy cho người tiêu dùng.

Từ thực tế đó, đại biểu Trịnh Xuân An đề nghị cần quy định rõ: “Chỉ những người có chuyên môn, năng lực liên quan trực tiếp đến sản phẩm, dịch vụ mới được phép thực hiện quảng cáo trong vai trò người truyền tải. Điều này sẽ giúp ngăn chặn tình trạng quảng cáo tràn lan, thiếu kiểm soát như thời gian qua.”

Bên cạnh đó, đại biểu cho rằng, nếu xác định người có ảnh hưởng là một chủ thể trong hoạt động quảng cáo thì cần quy định rõ hơn về quyền và nghĩa vụ của họ. Đồng thời, đề nghị siết chặt điều kiện, tiêu chí đối với người chuyển tải quảng cáo, làm rõ các quyền và nghĩa vụ của họ theo hướng cụ thể, minh bạch hơn.

Bổ sung quy định kiểm soát hoạt động quảng cáo trực tuyến

Tham gia thảo luận, đại biểu Quốc hội Trần Khánh Thu (Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình) đề nghị Ban soạn thảo xem xét bổ sung quy định về kiểm soát, quản lý trong hoạt động quảng cáo đối với tất cả các nền tảng truyền hình trực tuyến, các trang tin tức, trang thông tin điện tử.

Đại biểu Trần Khánh Thu phát biểu thảo luận. Ảnh: VPQH

Đồng thời, để công tác quản lý, kiểm soát đối với nội dung và hoạt động quảng cáo được chặt chẽ cần có chế tài xử lý nghiêm đối với các trang tin điện tử đăng tải quảng cáo sai sự thật, không đúng theo công dụng, nội dung của sản phẩm; chế tài xử lý những người nổi tiếng quảng cáo sản phẩm không đúng sự thật dẫn đến thiệt hại cho người tiêu dùng.

Đại biểu cũng đề nghị bổ sung quy định yêu cầu các trang tin phải chịu trách nhiệm kiểm duyệt quảng cáo trước khi đăng tải nội dung, thay vì chỉ dựa vào hệ thống quảng cáo tự động như hiện nay.

Đáng chú ý, theo đại biểu Trần Khánh Thu, qua các vụ sữa giả, thực phẩm chức năng giả bị phát hiện vừa qua cho thấy, các công ty này đều có các giấy tờ kiểm định, kiểm nghiệm, công bố sản phẩm. Nhưng thực tế các sản phẩm được sản xuất qua điều tra, kiểm định của cơ quan công an lại được xác định là hàng giả.

“Vậy yêu cầu người quảng cáo, nhất là các ca sĩ, nghệ sĩ, diễn viên, Kol có trách nhiệm kiểm tra tài liệu liên quan đến sản phẩm, hàng hóa có thực sự khả thi? Việc thông báo trước đến người tiếp nhận quảng cáo về việc mình thực hiện hoạt động quảng cáo sẽ như thế nào?” - đại biểu đặt vấn đề và đề nghị cần sửa đổi, bổ sung các nội dung này để bảo đảm khả thi hơn.

Đại biểu cũng đề nghị bổ sung thêm nghĩa vụ, trách nhiệm liên đới khi người chuyển tải quảng cáo, nhất là những người nổi tiếng quảng cáo sai.

Cũng liên quan đến vấn đề này, đại biểu Chu Thị Hồng Thái (Đoàn ĐBQH tỉnh Lạng Sơn) nêu, Dự thảo Luật yêu cầu người có ảnh hưởng khi truyền tải sản phẩm quảng cáo phải có nghĩa vụ xác minh độ tin cậy của người quảng cáo.

Theo đại biểu, điều này dễ gây lúng túng trong thực tiễn. Do vậy, đại biểu đề nghị Cơ quan soạn thảo nghiên cứu, xem xét bổ sung quy định giao cho Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ban hành hướng dẫn chi tiết về quy trình xác minh độ tin cậy và cung cấp đầu mối hỗ trợ trực tuyến. Trong trường hợp người chuyển tải không có điều kiện xác minh, có thể gửi văn bản đề nghị hỗ trợ xác minh đến cơ quan quản lý nhà nước và được phản hồi trong thời gian nhất định.

Đồng thời, quy định rõ ràng người chuyển tải phải chịu trách nhiệm nếu đã bỏ qua quy trình xác minh hoặc cố ý hợp tác với đối tác không tin cậy.

Đ. KHOA