Sẽ có học bổng và tín dụng ưu đãi sau tốt nghiệp cho nhân lực công nghệ cao

Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phạm Ngọc Thưởng cho biết, nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực và bồi dưỡng nhân tài là nhiệm vụ trọng tâm của ngành giáo dục.

Bộ đã chú trọng phát triển các môn học STEM (khoa học, kỹ thuật, công nghệ và toán học) từ giáo dục phổ thông đến đại học và trên đại học.

Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng thông tin về công tác đào tạo, chuẩn bị nhân sự cho lĩnh vực công nghệ cao. (Ảnh: VGP).

Trước sự phát triển mạnh mẽ của khoa học kỹ thuật, đặc biệt trong kỷ nguyên mới, đất nước cần nguồn nhân lực chất lượng cao, nhất là trong các lĩnh vực khoa học công nghệ, bán dẫn, trí tuệ nhân tạo để thực hiện các dự án lớn và hợp tác quốc tế. Bộ Giáo dục và Đào tạo, dưới sự chỉ đạo quyết liệt của Thủ tướng Chính phủ, đã tham mưu nhiều nội dung quan trọng. Điển hình là Đề án số 1002 về đào tạo nguồn nhân lực phát triển công nghệ giai đoạn 2025 - 2035, tầm nhìn đến năm 2045, với hai mục tiêu tổng quát và bốn nhóm nhiệm vụ trọng tâm.

Hiện nay, khoảng 90% cơ sở giáo dục đại học tham gia đào tạo các ngành STEM. Riêng năm 2024, quy mô đào tạo chính quy tăng khoảng 10,6%, tương đương 60.000 sinh viên, với tổng số tuyển mới là 218.000 sinh viên, chiếm 36% tổng số sinh viên toàn quốc. Tỷ lệ sinh viên theo học các ngành STEM đang tăng nhanh so với các năm trước.

Ở bậc học sau đại học, năm 2024 số lượng học viên ngành STEM tiếp tục tăng mạnh, với trình độ thạc sĩ tăng 34% (gần 20.000 học viên), trình độ tiến sĩ tăng 33% (gần 4.000 nghiên cứu sinh).

Tuy nhiên, tỷ lệ người học STEM tại Việt Nam vẫn còn thấp, chỉ khoảng 27 - 31%, thấp hơn nhiều so với các nước như Singapore (46%), Malaysia (50%), Hàn Quốc (33%) và Đức (39%). Điều này cho thấy nhu cầu tăng quy mô và số lượng đào tạo STEM là rất cấp thiết.

Về đào tạo nhân lực ngành vi mạch bán dẫn, Thủ tướng đã phê duyệt Chương trình 1017 từ ngày 21/9/2024, với mục tiêu đến năm 2030 đào tạo ít nhất 50.000 kỹ sư ngành bán dẫn và đến năm 2050 có nguồn nhân lực đủ mạnh tham gia chuỗi giá trị công nghiệp bán dẫn toàn cầu.

Năm học 2024 - 2025, có khoảng 19.000 sinh viên nhập học các ngành liên quan bán dẫn, chiếm khoảng 10% sinh viên ngành STEM. Hiện có 166 cơ sở đào tạo các chuyên ngành vi mạch bán dẫn, trong đó 97 cơ sở đào tạo trực tiếp ngành này. Bộ đã xây dựng chuẩn chương trình và thành lập hội đồng chuyên gia thẩm định, hiện có 30 chương trình đào tạo được công bố tại 8 cơ sở giáo dục đại học.

Về chính sách, tỷ lệ người học STEM của Việt Nam còn thấp do nhiều nguyên nhân như đầu vào, việc làm sau đào tạo và cơ chế chính sách. Bộ Giáo dục và Đào tạo đang xây dựng Nghị định về học bổng cho sinh viên ngành STEM, dự kiến trình Thủ tướng trong tháng 7/2025, nhằm thu hút sinh viên và nghiên cứu sinh.

Bộ cũng phối hợp với Bộ Tài chính xây dựng quyết định về chính sách tín dụng ưu đãi cho học sinh, sinh viên, đặc biệt hỗ trợ sau khi tốt nghiệp để phát huy năng lực và trình độ chuyên môn đã được đào tạo.

Hồng Vân