Sắp xếp lại các tổ chức chính trị - xã hội, hội quần chúng do Đảng và Nhà nước giao nhiệm vụ:Thắt chặt 'sợi dây' đại đoàn kết
Với tinh thần 'vừa chạy, vừa xếp hàng', cùng với các cơ quan của Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội, các hội quần chúng được Đảng và Nhà nước giao nhiệm vụ đang quyết tâm thực hiện tinh gọn bộ máy theo chỉ đạo của Trung ương.
Nâng tầm chất lượng

Đồng chí Đỗ Văn Chiến, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam trao Quyết định cho các đồng chí thuộc 22 tổ chức Đảng trực thuộc Đảng ủy MTTQ, các đoàn thể Trung ương. Ảnh Hiền Phương.
Tại Kết luận số 127-KL/TƯ ngày 28-2-2025, Bộ Chính trị, Ban Bí thư giao Đảng ủy MTTQ và các đoàn thể trung ương chủ trì, phối hợp với Ban Tổ chức Trung ương, Đảng ủy Chính phủ, Đảng ủy Quốc hội và các cơ quan liên quan nghiên cứu, đề xuất định hướng trình Bộ Chính trị về việc sắp xếp lại các tổ chức chính trị - xã hội, hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ theo hướng trực thuộc Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, đồng bộ với cơ cấu tổ chức Đảng hiện nay.
Xác định tinh gọn bộ máy để phục vụ tốt hơn nữa sự phát triển, đưa đất nước bước vào kỷ nguyên giàu mạnh, việc sắp xếp, hợp nhất các tổ chức chính trị - xã hội, các hội quần chúng được Đảng và Nhà nước giao nhiệm vụ về Ủy ban MTTQ Việt Nam cũng không nhằm mục đích nào khác ngoài việc nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của Nhà nước và chất lượng hoạt động của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội; phát huy hơn nữa quyền làm chủ của nhân dân.
Chia sẻ về vấn đề này, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Bùi Thị Thanh khẳng định, việc sắp xếp, tinh gọn trong toàn hệ thống chính trị thể hiện nỗ lực lớn để thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng và Nghị quyết số 18-NQ/TƯ, ngày 25-10-2017, Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”, góp phần hoàn thiện mô hình tổng thể trong hệ thống chính trị.
Đây là chủ trương lớn của Đảng đang được Bộ Chính trị, Ban Bí thư chỉ đạo quyết liệt với quyết tâm rất cao, đồng thời, phù hợp với cơ cấu tổ chức của Đảng theo mô hình mới và cũng bảo đảm theo Hiến pháp năm 2013 hiến định về Mặt trận. Theo đó, tại Điều 9 của Hiến pháp nêu rõ: Mặt trận Tổ quốc Việt Nam là tổ chức liên minh chính trị, liên hiệp tự nguyện của tổ chức chính trị, các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội và các cá nhân tiêu biểu trong các giai cấp, tầng lớp xã hội, dân tộc, tôn giáo, người Việt Nam định cư ở nước ngoài.
Mặt trận Tổ quốc Việt Nam là cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân; đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân; tập hợp, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, thực hiện dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội; giám sát, phản biện xã hội; tham gia xây dựng Đảng, Nhà nước, hoạt động đối ngoại nhân dân, góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Công đoàn Việt Nam, Hội Nông dân Việt Nam, Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam, Hội Cựu chiến binh Việt Nam là các tổ chức chính trị - xã hội được thành lập trên cơ sở tự nguyện, đại diện và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của thành viên, hội viên tổ chức mình; cùng các tổ chức thành viên khác của Mặt trận phối hợp và thống nhất hành động trong Mặt trận Tổ quốc Việt Nam…
Căn cứ theo quy định trên, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Bùi Thị Thanh tin tưởng, sau khi sáp nhập, sẽ khắc phục được sự chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ, về đối tượng vận động, tập hợp ở một số tổ chức hội.
Ngoài ra, còn một thực tế nữa là có hội, đoàn thể có lúc, có nơi chưa sâu sát cơ sở, chưa kịp thời nắm bắt tình hình nhân dân; việc kết nối cơ sở dữ liệu, các ứng dụng công nghệ thông tin của MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội, các hội quần chúng còn hạn chế.
Công tác giám sát và phản biện xã hội, tham gia xây dựng Đảng, chính quyền chưa thực chất, có lúc, có việc chưa thể hiện được vai trò quan trọng là cầu nối giữa nhân dân với Đảng, chính quyền. Vì vậy, sau sáp nhập sẽ phát huy được sức mạnh của Mặt trận trong việc tập hợp, chủ trì, hiệp thương, kết nối các thành viên trong Mặt trận và sẽ rõ việc, rõ trách nhiệm hơn.

PGS. TS, Chủ tịch Hội Nữ trí thức Hà Nội Bùi Thị An tin tưởng việc sáp nhập phù hợp với giai đoạn phát triển mới. Ảnh Hiền Phương.
Nhấn mạnh đây là một trong những nội dung quan trọng trong công tác tinh gọn bộ máy, PGS.TS, Chủ tịch Hội Nữ trí thức Hà Nội Bùi Thị An khẳng định chủ trương trên hoàn toàn cần thiết và phù hợp với giai đoạn phát triển mới. Đây còn là cơ hội để nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Mặt trận và các tổ chức thành viên bởi sự không tập trung như hiện nay sẽ dẫn đến phân tán lực lượng, phân tán trí tuệ.
Gần dân để hiểu dân hơn
“Đảng đã lãnh đạo, Chính phủ đã thống nhất, Quốc hội đồng tình, nhân dân ủng hộ, chỉ bàn làm, không bàn lùi”. Đây là thông điệp vừa mang tính chỉ đạo, vừa thể hiện quyết tâm rất cao của cả hệ thống chính trị để tạo được sự kết nối đồng bộ trong thực hiện nhiệm vụ chính trị.
Trao đổi về vấn đề này, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Bùi Thị Thanh cho rằng, khi sáp nhập, cần nhất thể hóa các nhóm hội có chức năng tương đồng để khắc phục tình trạng “hội bố, hội con”, “hội anh, hội em”… đều là thành viên của Mặt trận.

Chủ tịch Hội đồng tư vấn Dư luận xã hội của Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Hà Nội Vũ Hào Quang cho rằng không nên sáp nhập cơ học, cần có sự tính toán kỹ lưỡng. Ảnh Hiền Phương.
Trong khi đó, Chủ tịch Hội đồng tư vấn Dư luận xã hội của Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Hà Nội Vũ Hào Quang đề xuất: “Quá trình triển khai việc tinh gọn, sáp nhập cần tránh sáp nhập cơ học, mà chú trọng dùng người tài, phát huy hết sở trường, tài năng của cán bộ các hội, đoàn thể để họ thấy rằng sẽ tiếp tục được cống hiến xây dựng Mặt trận ngày càng phát triển, thực sự là trung tâm tập hợp đoàn kết của các giai tầng xã hội”.
Còn theo PGS.TS, Chủ tịch Hội Nữ trí thức Hà Nội Bùi Thị An, sau khi sáp nhập, các đầu mối không còn nhiều, nguồn lực của Nhà nước sẽ được tập trung đầu tư có trọng tâm, trọng điểm cho an sinh xã hội. Với những tổ chức thực sự cần thiết giữ lại, phải đánh giá được năng lực hoạt động để thấy được những đóng góp thiết thực của tổ chức đó cho xã hội.
Tại cuộc làm việc giữa Đoàn kiểm tra số 1920 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư năm 2025 với Đảng ủy Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương vào chiều 20-3, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tổ chức Trung ương Lê Minh Hưng nhấn mạnh, việc sắp xếp các tổ chức chính trị - xã hội, các hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ trực thuộc MTTQ Việt Nam hoàn thành trước ngày 15-7-2025.
Với sự đồng thuận, quyết tâm cao, với cách làm khoa học, bài bản, tin tưởng rằng, chủ trương tinh gọn bộ máy sẽ được thực hiện bảo đảm mục tiêu tinh, gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả.