Sắp xếp đơn vị hành chính năm 2025: Bước ngoặt lịch sử vì tương lai bền vững

Quyết định chiến lược mang tầm vóc lịch sử

Phát biểu trước khi biểu quyết, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà bày tỏ lòng biết ơn các đại biểu Quốc hội đã đóng góp ý kiến sâu sắc, trách nhiệm và tâm huyết tại hội trường và các tổ thảo luận. Những ý kiến này thể hiện sự thống nhất cao với đề án và tờ trình, đồng thời hiến kế nhiều giải pháp trọng tâm, giúp Chính phủ hoàn thiện kế hoạch sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã và xây dựng mô hình chính quyền địa phương hai cấp.

Bộ trưởng nhấn mạnh rằng, việc sắp xếp đơn vị hành chính là một quyết định mang tính bước ngoặt lịch sử và thời đại, có ý nghĩa thể chế và chiến lược sâu rộng. Đây không chỉ là điều chỉnh cấu trúc không gian hành chính để nâng cao hiệu quả quản trị quốc gia và địa phương, mà còn là bước đi thiết kế tương lai bền vững cho đất nước. Trong bối cảnh cải cách, quyết định này được ví như dấu mốc quan trọng, hội tụ sức mạnh của quá khứ, hiện tại và định hướng tương lai. Mục tiêu tối thượng là sự phát triển chung, sự giàu mạnh, văn minh của đất nước và cuộc sống ấm no, hạnh phúc của nhân dân.

“Quốc hội xem xét sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thẩm định cấp xã, đồng thời sửa đổi một số nội dung của Hiến pháp và Luật Tổ chức chính quyền địa phương tại kỳ họp này. Đây là quyết định mang tầm vóc lịch sử, thể hiện sự đồng thuận và quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị”, Bộ trưởng phát biểu.

Cũng theo Bộ trưởng, quá trình chuẩn bị đề án được thực hiện kỹ lưỡng, thận trọng, khoa học và thấu đáo. Các cấp thẩm quyền đã cân nhắc đa chiều, từ tư duy, tầm nhìn chiến lược đến các yếu tố lịch sử, văn hóa, thực tiễn Việt Nam, đồng thời tham khảo kinh nghiệm quốc tế. Các tiêu chí như quy mô dân số, diện tích tự nhiên, truyền thống lịch sử, văn hóa dân tộc, tôn giáo, tín ngưỡng, địa lý, địa chính trị, địa kinh tế, quốc phòng và an ninh được tổng hòa để đảm bảo tính hợp lý và bền vững. Mục tiêu là mở rộng không gian phát triển, phát huy vai trò các vùng động lực, hành lang kinh tế, cực tăng trưởng, đồng thời đảm bảo sự cân đối, hài hòa giữa các địa phương.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các cơ quan của Quốc hội, đặc biệt là Ủy ban Pháp luật và Ủy ban Tư pháp, đã làm việc không ngừng nghỉ để thẩm tra hồ sơ liên quan đến 63 tỉnh và các đơn vị cấp xã. Chủ tịch Quốc hội chỉ đạo sâu sát, Phó Chủ tịch Quốc hội phụ trách lĩnh vực này thường xuyên theo dõi, đảm bảo tiến độ và chất lượng. Kết quả, 100% đại biểu đã thông qua đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, đồng thời bày tỏ sự thống nhất cao với đề án cấp tỉnh.

Sự đồng thuận và các giải pháp đồng bộ

Một điểm nhấn quan trọng là sự đồng thuận chưa từng có từ hệ thống chính trị và nhân dân. Theo Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà, trên 96% cử tri ủng hộ chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính, nhiều địa phương đạt tỷ lệ đồng thuận trên 99%. Sự đồng lòng, phấn khởi của nhân dân, đặc biệt tại các địa phương chịu ảnh hưởng từ việc hợp nhất hoặc đổi tên đơn vị hành chính là yếu tố then chốt. Dù đối mặt với thay đổi về thói quen sinh hoạt, tâm lý cộng đồng và các giá trị gắn bó, người dân vẫn sẵn sàng hy sinh vì lợi ích chung và tương lai đất nước. Sự đồng thuận này là minh chứng cho tinh thần yêu nước, ý thức cộng đồng và là điểm tựa tinh thần vững chắc để triển khai thành công cuộc cải cách.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, trong phiên họp sáng 12/6, Quốc hội đã làm việc với tinh thần nghiêm túc, dân chủ, khẩn trương, sôi nổi và trách nhiệm cao. Tổng cộng 14 ý kiến từ 13 đoàn đại biểu được ghi nhận, đại diện đầy đủ các vùng miền. Tất cả đều nhất trí với chủ trương và phương án sắp xếp, khẳng định đây là sự kiện trọng đại, mang ý nghĩa lịch sử và chính trị sâu sắc.

Các ý kiến tập trung vào yêu cầu tổ chức thực hiện để đảm bảo hiệu quả, tính khả thi và đạt kết quả tốt, nhấn mạnh sự đồng bộ hóa nghị quyết này với các nghị quyết về sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, Hiến pháp và Luật Tổ chức chính quyền địa phương. Bộ trưởng Bộ Nội vụ đã tiếp thu và giải trình đầy đủ, tạo sự xúc động và đồng thuận trong phiên thảo luận.

Để đảm bảo triển khai đồng bộ, Chính phủ đã đưa ra nhiều giải pháp và chính sách hỗ trợ. Dự kiến ngày 16/6/2025, Quốc hội sẽ thông qua sửa đổi Hiến pháp và Luật Tổ chức chính quyền địa phương, đồng bộ với Nghị quyết sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh. Chính phủ đang hoàn thiện 28 nghị định về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền, theo phương châm địa phương quyết, địa phương chịu trách nhiệm. Các chính sách hỗ trợ gồm đầu tư hạ tầng giao thông, thông tin, chế độ cho cán bộ, công chức, cán bộ không chuyên trách cấp xã, và chính sách chuyển tiếp cho cán bộ di chuyển đến nơi làm việc mới.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cũng cho biết, Nghị quyết 76 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội hướng dẫn chi tiết các chính sách đặc thù, trong khi Bộ Tài chính đang hoàn thiện nghị định về sử dụng tài sản công và tài chính, góp phần nâng cao chất lượng đô thị trực thuộc Trung ương. Nghị quyết 76 và Nghị quyết 190 của Quốc hội quy định rõ về chuyển tiếp giấy tờ của người dân và doanh nghiệp. Người dân và doanh nghiệp có thể yên tâm sử dụng giấy tờ đã cấp đến khi hết thời hạn, và nếu cần cấp lại theo địa chỉ mới, các cơ quan quản lý sẽ hỗ trợ với thủ tục đơn giản và miễn phí.

“Sáng 16/6/2025, Quốc hội sẽ thông qua dự thảo Nghị quyết sửa đổi Hiến pháp năm 2013 và Luật Tổ chức chính quyền địa phương, có hiệu lực ngay lập tức. Cùng ngày, Chủ tịch Quốc hội sẽ ký 34 nghị quyết về sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã của 34 tỉnh, thành phố sau sáp nhập, cũng có hiệu lực ngay để chuẩn bị cho hoạt động đồng bộ từ ngày 1/7/2025. Các cơ quan liên quan sẽ triển khai thực hiện từ cùng thời điểm để đảm bảo công tác chuẩn bị chu đáo”, Phó Chủ tịch Quốc hội thông tin.

Về giám sát, Bộ Chính trị và Ban Bí thư đã phân công các thành viên làm trưởng các đoàn công tác, trực tiếp chỉ đạo tại từng địa phương. Các đoàn này, gồm lãnh đạo Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ngành và Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đang tiếp tục triển khai nhiệm vụ. Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ phân công thành viên theo dõi, giám sát, hướng dẫn và hỗ trợ các địa phương để thực hiện hiệu quả các nghị quyết.

Dương Công Chiến