Sắp xếp các tổ chức chính trị - xã hội: Cần thực hiện kỹ lưỡng, tránh hình thức

Tại hội nghị lần thứ 11 vừa qua, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đã thống nhất chủ trương sắp xếp 5 tổ chức chính trị - xã hội, 30 tổ chức hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ và các hội quần chúng khác về trực thuộc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, do Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam chủ trì hiệp thương, phối hợp thống nhất hành động.

"Việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy cơ quan Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội, các hội quần chúng do Đảng và Nhà nước giao nhiệm vụ phải bảo đảm hướng về cơ sở, bám sát địa bàn, chăm lo quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân và đoàn viên, hội viên của tổ chức mình"- Thông báo của Hội nghị Trung ương 11 nêu rõ, đồng thời khẳng định, Ban chấp hành Trung ương thống nhất chủ trương kết thúc hoạt động của công đoàn viên chức, công đoàn lực lượng vũ trang; giảm mức đóng góp công đoàn phí của đoàn viên công đoàn.

Hội nghị lần thứ 11, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII

Phát huy sức mạnh tổng hợp của các tầng lớp nhân dân

Bày tỏ sự đồng thuận rất cao với chủ trương của Đảng, ông Nguyễn Viết Chức – nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng (nay là Ủy ban Văn hóa, Giáo dục) của Quốc hội cho biết, chủ trương của Đảng, Nhà nước về tinh gọn bộ máy và sắp xếp lại các đơn vị hành chính từ Trung ương đến địa phương, cũng như sắp xếp lại các tổ chức chính trị - xã hội là cuộc cách mạng, là bước đi đúng đắn và cần thiết trong bối cảnh hiện nay. Việc sắp xếp tổ chức bộ máy tinh, gọn, tránh chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ, rất phù hợp với điều kiện phát triển của thời kỳ mới.

Trong thời gian ngắn, với tinh thần “Trung ương làm gương, địa phương hưởng ứng”, các cơ quan của Đảng, Chính phủ, Quốc hội đã tinh gọn, sắp xếp lại. Tiếp nối tinh thần “vừa chạy vừa xếp hàng”, các tổ chức chính trị - xã hội, các hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ cũng cần tiến hành sắp xếp lại để cùng thống nhất hành động, phục vụ mục đích chung.

“Đây là một chủ trương đúng đắn, rất hợp lòng dân, nhằm tăng cường sự đoàn kết, thống nhất trong hệ thống chính trị, phát huy sức mạnh tổng hợp của các tầng lớp nhân dân, thuận lợi cho công tác giám sát và phản biện xã hội”, ông Chức nói.

Ông Nguyễn Viết Chức

Điểm lại lịch sử của MTTQ Việt Nam từ những ngày đầu dựng nước đến nay, ông Nguyễn Viết Chức cho biết, MTTQ Việt Nam đã hoàn thành xuất sắc vai trò và nhiệm vụ được Đảng giao cho, được lịch sử kiểm chứng. Trong xây dựng đất nước hiện nay, Mặt trận là tổ chức liên minh chính trị, đã tập hợp, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, thực hiện dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội; giám sát, phản biện xã hội... Các tổ chức chính trị -xã hội khác cũng nhằm mục đích đoàn kết các dân tộc, các thành phần, các giới, đoàn kết rộng rãi.

Về chức năng, nhiệm vụ khá giống nhau, vì vậy việc đưa các tổ chức chính trị - xã hội, hội quần chúng về trực thuộc Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam là hợp lý, khoa học. Từ đó sẽ phát huy tốt vai trò tập hợp, vận động quần chúng, thể hiện ý chí, nguyện vọng, phát huy cao độ quyền làm chủ của nhân dân, đáp ứng yêu cầu gần dân, sát dân, chăm lo cho dân, đặc biệt là mục tiêu đại đoàn kết toàn dân tộc.

Song theo ông Nguyễn Viết Chức, việc sắp xếp lại cần được thực hiện một cách kỹ lưỡng, tránh hình thức, bảo đảm các tổ chức được sắp xếp lại một cách khoa học nhất, hiệu quả nhất.

“Tôi tin rằng, Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam với ban lãnh đạo các tổ chức chính trị -xã hội, các hội quần chúng sẽ cùng ngồi bàn, trình ra phương án tốt nhất để Đảng, Nhà nước phê duyệt. Quá trình triển khai kỹ lưỡng, thận trọng để phát huy vai trò của từng tổ chức trong MTTQ Việt Nam. Tránh tình trạng tinh gọn nhưng vai trò, sức mạnh đại đoàn kết dân tộc không tăng lên là không đạt mục tiêu. Làm bất kỳ một việc gì, đặc biệt là những việc có tính cách mạng, nếu có sự đồng thuận, đồng lòng, ý chí thống nhất vì cái chung, vì mục tiêu dân giàu nước mạnh thì kết quả đều thành công”, ông Nguyễn Viết Chức cho biết.

Tránh được sự chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ và nguồn lực

Cùng chung quan điểm, GS.TSKH Phan Xuân Sơn, giảng viên cao cấp, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh nhận định, hiện nay dư luận rất hào hứng, đồng thuận cao đối với cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy, trong đó có chủ trương sắp xếp các tổ chức chính trị - xã hội, các hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ về trực thuộc MTTQ Việt Nam.

Theo ông, chủ trương này đã được nghiên cứu, đề xuất từ lâu nhưng vì nhiều lý do khác nhau nên chưa được đưa ra bàn kỹ. Tuy nhiên, thời điểm này là thời cơ để thực hiện cho được chủ trương sắp xếp lại theo hướng “tinh, gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả”.

GS.TSKH Phan Xuân Sơn

Tiếp sau hành động quyết liệt trong tinh gọn tổ chức bộ máy ở cấp Trung ương, MTTQ, các đoàn thể Trung ương đang đẩy mạnh quá trình sắp xếp tổ chức, tinh gọn bộ máy theo gương Trung ương với tinh thần “vừa chạy vừa xếp hàng”. Việc hợp nhất các tổ chức sẽ tránh được sự chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ và nguồn lực, làm tăng tính hiệu quả trong công tác tổ chức, quản lý và triển khai các chương trình của Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ. Từ đó sẽ cải thiện chất lượng hoạt động và sử dụng nguồn lực hiệu quả.

Hiện Việt Nam có 5 tổ chức chính trị -xã hội gồm: Công đoàn Việt Nam, Hội nông dân Việt Nam, Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Hội Cựu chiến binh Việt Nam. Theo thống kê, hiện cả nước có 30 hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ ở Trung ương.

Theo ông Phan Xuân Sơn, trong bối cảnh phát triển hiện nay, bên cạnh các lực lượng kinh tế - xã hội như công nhân, nông dân… có thêm lực lượng doanh nhân, những người lao động dịch vụ, trí thức. Trí thức và doanh nhân hiện nay chưa thể hiện đúng là một tổ chức quần chúng của Đảng, hay nói cách khác là Đảng chưa giao nhiệm vụ, nên chưa phải là một tổ chức chính trị - xã hội.

Ông cho rằng, trong quá trình sắp xếp, ngoài 5 tổ chức chính trị - xã hội trên có thể thêm 2 tổ chức mang tính chất chính trị - xã hội là Liên hiệp các Hội trí thức Việt Nam, Liên hiệp các Hội doanh nhân Việt Nam.

Lý giải về đề xuất này, GS Phan Xuân Sơn cho biết, hiện nay đã có Liên đoàn thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI), tuy nhiên tổ chức này đại diện cho giới sử dụng lao động chứ chưa phải là doanh nhân nói chung. Mà doanh nhân thì có thể là một cá nhân, pháp nhân, nhóm người thuộc hộ gia đình, hoặc doanh nghiệp… nhưng tổ chức như vậy thì hiện nay chưa có. Do vậy, cần một tổ chức đóng vai trò như một tổ chức chính trị - xã hội như Hội Phụ nữ, Hội công nhân, Hội cựu chiến binh…

“Những tổ chức này sẽ được hưởng một khoản phụ cấp, trợ cấp nhất định, đặc biệt là cấp Trung ương, còn lại cắt khoản lương theo ngân sách hiện nay cho các tổ chức khác thì sẽ giúp tiết kiệm ngân sách Nhà nước; đồng thời có mối quan hệ rõ ràng, bao quát hết các lực lượng kinh tế - xã hội của đất nước. Họ sẽ là nòng cốt chính trị cho sự phát triển của đất nước nói chung và quyền làm chủ của nhân dân nói riêng”, GS Phan Xuân Sơn nêu ý kiến.

Tại Hội nghị nghiên cứu, học tập, quán triệt tuyên truyền nghị quyết của Đảng tổ chức ngày 1/4, ông Trần Thắng, Phó Bí thư Đảng ủy MTTQ, các đoàn thể Trung ương cho biết, Đảng ủy MTTQ, các đoàn thể Trung ương đã tiến hành thực hiện kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư trong việc nghiên cứu định hướng tiếp tục sắp xếp lại các tổ chức chính trị - xã hội, hội quần chúng do Đảng và Nhà nước giao nhiệm vụ về trực thuộc Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam (đồng bộ với cơ cấu tổ chức đảng hiện nay) và đề xuất chủ trương sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật, quy định của Đảng có liên quan, báo cáo Bộ Chính trị trong quý III/2025.

Kim Anh/VOV.VN