Sáp nhập tỉnh: Liên kết để phát huy lợi thế thay vì cạnh tranh

Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã ban hành các Kết luận, định hướng việc sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, bao gồm việc bỏ cấp huyện và sáp nhập một số đơn vị hành chính cấp tỉnh và cấp xã. Đây là một quyết sách chiến lược nhằm hiện đại hóa quản trị quốc gia, nâng cao hiệu lực, hiệu quả và thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của đất nước.

Ngày 10/3, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hòa Bình tổ chức hội nghị quán triệt, triển khai Kết luận số 127 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về triển khai nghiên cứu, đề xuất tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị. Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Hòa Bình Nguyễn Phi Long cho biết, cùng với quán triệt và triển khai hiệu quả Kết luận số 126; Kết luận số 127 từ cấp tỉnh đến cấp xã thì Hòa Bình cũng chỉ đạo tạm dừng đại hội cấp huyện, cấp xã; dừng luân chuyển, điều động cán bộ; dừng xây dựng mới và mua sắm tài sản công của cấp huyện, cấp xã.

Đặc biệt làm tốt công tác tuyên truyền để đội ngũ lãnh đạo cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã và nhân dân thấm nhuần quan điểm "đây là cuộc cách mạng về sắp xếp tổ chức bộ máy".

"Việc nào ra việc đấy, chưa sắp xếp vẫn phải làm việc hết trách nhiệm; tăng tốc bứt phá; còn việc gì làm được cho nhân dân thì chúng ta phải cố gắng làm; ngày đêm phải làm; không có tư tưởng buông xuôi, không chờ đến lúc nào thì đến. Đến khi có chủ trương của Trung ương liên quan đến việc sắp xếp cấp xã, bỏ cấp huyện, sáp nhập cấp tỉnh. Đây là cơ sở rất quan trọng để sắp xếp tổ chức bộ máy", ông Phi Long nói.

Tinh thần này cũng được các tỉnh ủy, thành ủy trên cả nước quán triệt sâu sắc đến từng lãnh đạo cán bộ, đảng viên và nhân dân. Cùng với đó, các địa phương góp ý Đề án về sáp nhập một số đơn vị hành chính cấp tỉnh, không tổ chức cấp huyện, tiếp tục sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã theo yêu cầu của Trung ương.

Theo ông Nguyễn Đức Hà, nguyên Vụ trưởng Vụ Cơ sở Đảng, Ban Tổ chức Trung ương, chỉ trong vòng nửa tháng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư ban hành 2 Kết luận. Kết luận 126 quy định: "nghiên cứu" bỏ cấp huyện, sáp nhập một số đơn vị hành chính cấp tỉnh. Ngay sau đó, Kết luận 127 đã quy định rõ: "nghiên cứu và định hướng". Như vậy, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã nghiên cứu xem xét và chỉ đạo "định hướng" luôn và xác định tiến độ các mốc thời gian thực hiện. Bây giờ tinh thần là "chỉ bàn làm, không bàn lùi" để bỏ cấp huyện, sáp nhập tỉnh, sáp nhập xã

"Bỏ huyện, sáp nhập tỉnh, sáp nhập xã. Bỏ huyện tức là bỏ cấp trung gian, liên quan đến vấn đề chính quyền ba cấp: trung ương, tỉnh, xã. Theo xu hướng chung cũng nhiều nước giảm cấp trung gian; giảm bỏ cấp huyện thì xã phải to ra. Đội ngũ cán bộ của xã phải nâng cao chất lượng. Kỹ sư, kế toán, kiến trúc sư... phải giải quyết, thẩm định Đề án giao thông nông thôn, xây dựng nhà cửa. Rõ ràng ràng tới đây là bổ sung, sửa đổi Hiến pháp, sửa đổi Điều lệ Đảng", ông Hà cho biết thêm.

Theo quy định, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ ban hành Nghị quyết về sáp nhập cấp xã - với dự kiến sáp nhập 70% trong tổng số hơn 10 nghìn đơn vị. Như vậy, dự kiến trên toàn quốc sẽ giảm còn 2.500 đơn vị hành chính cấp xã sau sáp nhập. Với hạ tầng đường sá, phương tiện giao thông đã rất thuận tiện, cùng với chính quyền số sẽ giúp cho việc thực hiện các thủ tục hành chính giữa chính quyền và người dân được thuận lợi...

Còn với người dân, mong mỏi cán bộ lựa chọn ở lại trong bộ máy phải có tâm, có tài, thực sự là cán bộ tốt: "Sáp nhập xã, đây là chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước. Chúng tôi rất tin tưởng vì sau sáp nhập, yêu cầu người cán bộ phải có tâm, có đức. Chúng tôi mong muốn chọn được những cán bộ theo ý nguyện của nhân dân".

"Việc sáp nhập xã như vậy thì cơ cấu lãnh đạo, người đứng đầu phải là người có tài, có đức, có lòng nhiệt huyết với nhân dân; lắng nghe ý kiến, nguyện vọng của nhân dân".

Đó là ý kiến của một số người dân khi trả lời phỏng vấn phóng viên VOV.

Tại phiên họp Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ vừa qua, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, dự kiến trình cấp có thẩm quyền phương án sau khi sắp xếp sẽ giảm khoảng 50% số đơn vị hành chính cấp tỉnh. Sắp xếp đơn vị hành chính ngoài tiêu chí về diện tích tự nhiên, quy mô dân số, các tiêu chí về lịch sử, truyền thống, văn hóa, dân tộc, điều kiện địa lý, trình độ phát triển kinh tế-xã hội, hạ tầng... Đặc biệt, việc đặt tên đơn vị hành chính cấp tỉnh phải có tính kế thừa; việc chọn trung tâm hành chính - chính trị phải cân nhắc các yếu tố lịch sử, địa lý, kết nối hạ tầng, không gian phát triển, quốc phòng, an ninh và hội nhập.

Theo ông Vũ Văn Phúc, nguyên Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản, việc sáp nhập một số đơn vị hành chính cấp tỉnh là đúng với xu thế của các nước trên thế giới và điều kiện phát triển hiện nay của nước ta: "Việt Nam có tới 63 đầu mối tỉnh như hiện nay là khá nhiều. Chúng ta nghiên cứu hợp nhất một số tỉnh có điểm tương đồng với nhau về điều kiện tự nhiên, phong tục tập quán, phương thức phát triển kinh tế xã hội, an ninh quốc phòng thì cũng là cơ hội để cho phát triển. Trong phát triển kinh tế - xã hội thì không gian phát triển làm điều rất quan trọng. Chúng ta hợp nhất một số tỉnh có điểm tương đồng với nhau để tạo ra một không gian phát triển tốt hơn; tập trung nguồn lực tốt hơn cho phát triển kinh tế-xã hội... theo tôi đấy là điều rất cần thiết phải làm".

Trong những điều kiện lịch sử nhất định phải chia tách tỉnh để phát huy năng lực của từng địa phương, đảm bảo cho sự phát triển. Nhưng đến nay, đã không cỏn phù hợp. Nhiều tỉnh, thành sẽ dẫn đến manh mún, lãng phí và cát cứ, ảnh hưởng đến sự phát triển chung của đất nước. Sáp nhập các tỉnh sẽ phát huy thế mạnh của những vùng kinh tế, thế mạnh liên vùng, là yếu tố quan trọng để đất nước phát triển, bứt phá.

ĐBQH Hoàng Văn Cường, đoàn Thành phố Hà Nội cho rằng, nếu duy trì 63 tỉnh, thành phố, trong đó có những địa phương diện tích rất nhỏ, dân số chỉ vài trăm nghìn người thì rất khó cho sự phát triển: "Đối với điều kiện phát triển hiện nay, mục tiêu quan trọng chính là tạo ra không gian phát triển mới. Không gian phát triển thứ nhất, chính là không gian về mặt địa lý. Chúng ta sáp nhập lại thì sẽ có một không gian địa lý, đất đai, phạm vi sẽ rộng hơn. Khi có một không gian địa lý rộng thì có thể tổ chức được các hoạt động kinh tế quy mô lớn. Thứ hai, sẽ tạo ra sự tập trung về nguồn lực đủ lớn để có thể đầu tư, tạo ra những cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đại. Thứ ba, tôi cho rằng tạo ra được một không gian nguồn lực để có một cộng đồng người đủ lớn thì sẽ tập trung được khối óc, trí tuệ của cộng đồng".

Việc Bộ Chính trị, Ban Bí thư yêu cầu nghiên cứu định hướng việc sáp nhập tỉnh ở thời điểm này là cần thiết và phù hợp. Vấn đề quan trọng là nghiên cứu sắp xếp, sáp nhập thế nào cho hợp lý, khoa học, phù hợp, tạo động lực cho sự phát triển. Những địa phương liền kề nhau, có văn hóa, phong tục tập quán tương đồng... thay vì cạnh tranh thì sẽ liên kết để phát huy lợi thế, khắc phục hạn chế, tạo ra các động lực mới phát triển kinh tế - xã hội nhanh hơn, mạnh hơn và bền vững hơn. Do đó, trước Đại hội XIV của Đảng là "thời cơ vàng" để nghiên cứu, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị.

Lại Hoa/VOV1