Sáp nhập hành chính, đánh thức kinh tế vùng trọng điểm

Mở toang cánh cửa phát triển vùng kinh tế trọng điểm

Ban Chấp hành Trung ương Đảng vừa ban hành Nghị quyết 60-NQ/TW (ngày 12/4/2025), thống nhất phương án sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, không tổ chức cấp huyện, sáp nhập cấp xã và xây dựng mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Động thái này được kỳ vọng tạo cú hích cho phát triển toàn diện, đặc biệt trong lĩnh vực bất động sản và công nghiệp.

Theo chuyên gia, việc sáp nhập không chỉ là thay đổi địa giới, mà còn nhằm tinh gọn bộ máy, tăng tính liên kết quy hoạch và nâng cao sức cạnh tranh địa phương, mở đường cho các khu công nghiệp - đô thị quy mô lớn, thu hút đầu tư quốc tế.

Tp.HCM - Bình Dương - Bà Rịa Vũng Tàu sẽ là một trong những vùng kinh tế trọng điểm trên cả nước.

Ông Thomas Rooney, Phó Giám đốc Savills Hà Nội nhận định, việc hợp nhất các địa phương, nếu triển khai hiệu quả, sẽ thúc đẩy hình thành hệ sinh thái Đô thị - Công nghiệp tích hợp, hấp dẫn hơn với nhà đầu tư nước ngoài. Việc mở rộng địa giới hành chính giúp quy hoạch thêm nhiều khu công nghiệp quy mô lớn, tăng lựa chọn cho doanh nghiệp và giảm tình trạng khan hiếm đất. Sau sáp nhập, các tỉnh lớn hơn có thể phân vùng rõ ràng, phát triển các khu công nghiệp chuyên biệt như công nghiệp hỗ trợ cho ô tô, bán dẫn...

"Các địa phương vốn đã là điểm sáng về thu hút đầu tư, khi được sáp nhập và phối hợp chặt chẽ hơn về quy hoạch sẽ bổ trợ lẫn nhau về cơ sở hạ tầng, lao động và định hướng phát triển. Quy mô lớn giúp địa phương đạt chuẩn cao hơn về hạ tầng và quản lý, từ đó nâng cao vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu", ông Thomas phân tích.

Việc điều chỉnh địa giới hành chính sẽ tác động đến nhiều yếu tố như quy hoạch đất, cấp phép đầu tư và thủ tục pháp lý. Ông Thomas Rooney cho rằng, dù ngắn hạn có thể gây khó khăn do thay đổi đầu mối quản lý, nhưng về dài hạn là cơ hội tái thiết khung pháp lý minh bạch, đồng bộ, tăng niềm tin nhà đầu tư.

Ông Ngô Quang Phúc, CEO Phú Đông Group, nhận định việc sáp nhập địa phương không chỉ tinh gọn bộ máy mà còn tạo thế liên kết phát triển kinh tế. Xóa bỏ ranh giới hành chính sẽ giúp doanh nghiệp tháo gỡ vướng mắc, thúc đẩy các vùng kinh tế trọng điểm bứt phá.

Giải phóng "điểm nghẽn" quy hoạch và đầu tư

Việc hợp nhất các địa phương, đặc biệt ở các vùng kinh tế trọng điểm phía Nam như Tp– Bình Dương – Bà Rịa-Vũng Tàu hay Đồng Nai – Bình Phước, giúp tạo sự đồng bộ phát triển, tận dụng thế mạnh bổ trợ lẫn nhau về rừng, biển, giao thông và công nghiệp.

Ông Thomas Rooney (Savills) cho rằng, với bất động sản công nghiệp, sự rõ ràng trong quy hoạch và thống nhất chính sách sẽ thúc đẩy hình thành các khu công nghiệp lớn, tích hợp logistics, đô thị vệ tinh và hạ tầng liên vùng. Tuy việc thay đổi địa giới có thể ảnh hưởng đến lao động và cư trú nhưng nếu chuẩn bị tốt, đây sẽ là cơ hội để tái thiết mạng lưới cung ứng lao động theo hướng liên tỉnh.

Khu công nghiệp VSip được quy hoạch bài bản tại Bình Dương.

Nếu sáp nhập địa phương đi đôi với đầu tư hạ tầng như vành đai, cảng biển, sân bay và hạ tầng số, các khu công nghiệp sẽ vượt khỏi giới hạn hành chính, giúp doanh nghiệp tiếp cận lao động rộng hơn, tối ưu chi phí vận hành. Hạ tầng liên vùng phát triển còn thúc đẩy dịch chuyển khỏi các thị trường công nghiệp truyền thống, mở ra cơ hội cho các địa phương mới với quỹ đất lớn, giá rẻ vươn lên thành trung tâm công nghiệp.

Ông Võ Văn Minh, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương cho biết, việc hợp nhất Tp.HCM – Bình Dương – Bà Rịa-Vũng Tàu phù hợp với các quy hoạch vùng đã được xây dựng trước đó. Riêng Bình Dương đã quy hoạch chặt chẽ, gắn kết với các tỉnh giáp ranh như Tây Ninh, Bình Phước, Đồng Nai. Ông nhấn mạnh khi sáp nhập, tỉnh sẽ tính toán lại thứ tự ưu tiên đầu tư, tận dụng thế mạnh công nghiệp và phát huy hiệu quả nguồn lực mới. Hiện Bình Dương đang rà soát, điều chỉnh các quy hoạch phân khu, quy hoạch đô thị để sẵn sàng triển khai đầu tư công và thu hút FDI trong giai đoạn mới.

Ông Nguyễn Văn Hùng (Becamex IDC) cho biết, Becamex và VSIP đã mở rộng nhiều khu công nghiệp tại các tỉnh, chia sẻ kinh nghiệm phát triển kinh tế hiệu quả. Việc hợp nhất các địa phương như Tơ.HCM – Bình Dương – Bà Rịa-Vũng Tàu được xem là bước đi chiến lược trong phát triển vùng kinh tế trọng điểm, hướng tới tăng trưởng hai con số.

Ông Nguyễn Văn Hùng nhấn mạnh, quá trình này đòi hỏi quyết tâm lớn từ lãnh đạo Tp.HCM và sự thích ứng linh hoạt từ doanh nghiệp. Tp.HCM là đô thị nén, cần tận dụng vùng phụ cận như Bình Dương, Bà Rịa – Vũng Tàu để mở rộng dư địa phát triển, hình thành khu đô thị – công nghiệp hiện đại, với doanh nghiệp Nhà nước giữ vai trò đầu tàu.

Becamex đã chủ động kết nối hạ tầng liên vùng, phát triển nhiều khu công nghiệp chiến lược như KCN Cây Trường và Bàu Bàng mở rộng (gần 1.000ha), kết nối Bình Phước, Tây Ninh, hướng đến cửa khẩu Mộc Bài.

Ông Hùng kỳ vọng đây sẽ là nền tảng thu hút đầu tư vào công nghiệp công nghệ cao, bán dẫn, năng lượng tái tạo và điện tử – các lĩnh vực then chốt trong giai đoạn mới.