Sao kê trả lại ý nghĩa nhân văn cho hoạt động từ thiện
Khi cơn bão Yagi và những trận lũ kinh hoàng còn chưa đi qua, dư luận đã đứng trước một cơn bão khác khi Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam công bố hơn 12.000 trang sao kê danh sách những cá nhân tổ chức đã chuyển khoản ủng hộ người dân bị ảnh hưởng bởi bão lũ.
Đã có những câu chuyện cười ra nước mắt khi khoản tiền được chuyển rất tượng trưng tính bằng vài chục, vài trăm nghìn nhưng lại được một số người hào phóng thêm vào nhiều số 0 để đánh bóng tên tuổi và phục vụ mục đích riêng của mình. Đã có những người xin lỗi, xin được tiếp tục chuyển bù số như đã khoe, nhưng cũng có những người vẫn tiếp tục "giữ vững quan điểm" khiến dân mạng đã bức xúc lại càng bức xúc
Nhưng tại sao trong số 12.000 trang đó chỉ một số cái tên được chú ý nhiều nhất? Rất đơn giản bởi đó là những người nổi tiếng - những người ở mức độ nào đó sống bằng danh tiếng, thậm chí là làm giàu bằng danh tiếng của mình. Và đó cũng là những người mà, cùng với danh tiếng trước đó ít nhiều đã có những điều tiếng, những nghi vấn nhất định.
Trong nhiều năm, có những dư luận về chuyện "khuất tất" của một số người nổi tiếng sau khi kêu gọi quyên góp tiền cho những người khó khăn, những người bị thiên tai nhưng sau đó việc chuyển những khoản tiền này lại thiếu minh bạch.
Đã có rất nhiều lời qua tiếng lại. Với những người nổi tiếng, dư luận cũng chia thành 2 luồng trái chiều, một số thông cảm chia sẻ thậm chí bênh vực, luồng còn lại chỉ trích dữ dội.
Nhưng làm từ thiện, hay nói cách khác là kêu gọi từ thiện có còn đầy đủ ý nghĩa khi chính những người đứng ra kêu gọi ấy lại bị phủ bóng nghi ngờ?
Câu chuyện tranh cãi, buộc tội và gỡ tội đó để lại không ít những hệ lụy. Những người nổi tiếng ấy, rất có thể bị oan, và cũng rất có thể có những người nổi tiếng lợi dụng việc kêu gọi từ thiện để biển thủ, chiếm dụng.
Cuối cùng thiệt thòi nhất chính là những người dân. Người dân gặp khó khăn, bị thiệt hại bởi thiên tai, những đồng bào của họ chia sẻ, hỗ trợ. Nhưng rồi câu chuyện lùm xùm xảy ra, chính những người dân trở nên mất phương hướng. Nghi oan cho những người đã vất vả giúp đỡ mình hay bị xà xẻo, ăn bớt thì họ cũng đều thiệt thòi cả. Trên hết rất nhiều người, sau những tranh cãi không có hồi kết, dễ rơi vào mất phương hướng, mất niềm tin vào những hoạt động từ thiện vốn rất nhân văn và cần thiết cho bất cứ xã hội nào.
Những người bị "lộ mặt" sau khi công khai sao kê, họ là những người nổi tiếng. Sự nổi tiếng cũng như con thú càng uống nước càng khát, người nổi tiếng cũng chạy theo cơn khát muôn thủa đó cho nên họ ngày càng cần thêm nổi tiếng. Bởi họ cần sự nổi tiếng và sự nổi tiếng giúp họ thăng tiến trong sự nghiệp và nói thẳng ra là giúp họ tiếp tục kiếm được tiền.
Có những người tìm kiếm và duy trì sự nổi tiếng bằng bất cứ giá nào nhưng lần này là bằng sự hoạn nạn của đồng loại và cả lòng trắc ẩn của đồng loại.
Xét dưới một khía cạnh nào đó khi họ đã khoe rằng mình đã làm từ thiện với một số tiền lớn, song lại không hề chuyển khoản, thì cũng đồng nghĩa họ nợ những đồng bào đang khó khăn của mình chính số tiền đó.
Lợi dụng sự hoạn nạn khốn khó của đồng loại để tìm kiếm sự nổi tiếng ở mức độ nào đó là sự trục lợi trên những đau khổ của đồng bào mình.
Nhưng hóa ra tất cả những ầm ĩ lâu này đều có thể giải quyết đơn giản bằng việc công khai các bản sao kê.
Tiến trình hướng đến văn minh của nhân loại không thể thiếu sự minh bạch công khai trong những hoạt động chung nhất là những hoạt động liên quan đến kinh tế tài chính
Cũng đã có những ý kiến cho rằng việc công khai bản sao kê là tiết lộ bí mật cá nhân khi chưa có sự đồng thuận của họ.
Tuy nhiên, xét cho cùng những thông tin của một người bình thường cũng khá vắn tắt và cũng không làm mấy ai chú ý trong cả rừng thông tin của 12.000 trang tài liệu. Chỉ những thông tin "có vấn đề" mới bị người dân chú ý đặt nghi vẫn là yêu cầu làm rõ. Ở mức độ nào đó những người cũng "có vấn đề" mới giật mình khi những thông tin bị công khai.
Ở mức độ nào đó sao kê là sự minh bạch của lương tâm đồng thời nó cũng giúp lành mạnh hóa và trả lại ý nghĩa nhân văn vốn có của hoạt động từ thiện...