Sáng tác văn học, nghệ thuật mang hơi thở cuộc sống
Với 12 dân tộc gắn bó, sinh sống từ lâu đời, đã mang lại cho vùng đất Sơn La những nét văn hóa truyền thống đa sắc mầu. Nhiều di sản văn hóa, lễ hội truyền thống, tập quán xã hội, tín ngưỡng độc đáo, là nguồn cảm hứng vô tận cho các văn, nghệ sĩ sáng tạo tác phẩm văn học, nghệ thuật đậm đà bản sắc dân tộc, mang hơi thở cuộc sống, góp phần lưu giữ, quảng bá văn hóa truyền thống, tô đậm thêm vẻ đẹp vùng đất, con người Sơn La.

Các đại biểu xem triển lãm các tác phẩm tham gia Trại sáng tác văn học, nghệ thuật.
Họa sĩ Lê Chương, Chủ tịch Hội Liên hiệp VHNT, cho biết: Hằng năm, Hội tổ chức 4 trại sáng tác, khuyến khích các văn, nghệ sĩ có những tác phẩm thực sự mang hơi thở cuộc sống, khơi dậy ý chí khát vọng, bảo tồn văn hóa dân tộc và lan tỏa các giá trị tốt đẹp. Tại mỗi trại sáng tác, thu hút hàng chục lượt hội viên, tham gia sáng tác hàng trăm tác phẩm văn học, thơ, sưu tầm nghiên cứu văn nghệ dân gian, mỹ thuật và nhiếp ảnh.
Có thể nói, bằng vốn sống thực tế, sự tâm huyết, dày dạn kinh nghiệm, bằng góc nhìn nghệ thuật, các văn, nghệ sĩ khai thác những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc, sáng tạo nhiều tác phẩm nghệ thuật đặc sắc, góp phần tuyên truyền, quảng bá, tôn vinh những nét đẹp văn hóa truyền thống được lưu giữ từ ngàn đời.
Trong lĩnh vực văn học, những ý thơ mới lạ, giàu cảm xúc; những bài ký, ghi chép, truyện ngắn, bằng sự rung cảm, không những thể hiện giá trị nghệ thuật, còn phản ánh chân thực vùng đất, con người Sơn La. Trong đó, phải kể đến chùm thơ “Tìm câu khắp trên đất Mường Và” của tác giả Hoàng Hữu Khải; tập thơ “Hồn chiêng giữ vía” của Kiều Duy Khánh; truyện ngắn “Nhân cách” của Hờ A Di; tản văn “Nàng Han và thần linh bản địa” của Điêu Chính Tới; chùm thơ tiếng Thái “Nơi anh bộ đội dựng bản xây mường” của Lường Thị Niu. Đặc biệt, tập thơ tiếng Thái “Xuân về vùng cao Lao Khô” của tác giả Đinh Liển, nêu bật được biểu tượng gắn bó keo sơn, tình đoàn kết hữu nghị đặc biệt Việt Nam - Lào, tác phẩm đoạt giải A giải VHNT giai đoạn 2019-2024...
Trong lĩnh vực mỹ thuật, các họa sĩ đi thực tế, khai thác hình ảnh qua cách nhìn nghệ thuật, bằng những thủ pháp tạo hình hiện đại, với những đường nét khúc triết, ngôn ngữ tạo hình tinh tế, nhiều tác giả thể hiện tác phẩm có giá trị nghệ thuật cao, giàu cảm xúc, khắc họa phong cảnh thiên nhiên, chân dung, cuộc sống sinh hoạt hằng ngày của đồng bào. Như tác phẩm “Nghề truyền thống”, “Vào vụ” của tác giả Lò Luận; hay “Ký ức hồ Chiềng La” của họa sĩ Lê Chương, trưng bày tại Triển lãm khu vực III Tây Bắc-Việt Bắc năm 2023 tại Cao Bằng...
Đối với nhiếp ảnh, mặc dù có tính đặc thù riêng, đòi hỏi nghệ sĩ phải hết sức nhanh nhạy mới có thể bắt kịp những khoảnh khắc của ánh sáng, nhịp điệu, phong cảnh thiên thiên, con người. Nhưng, với tư duy nhạy bén, năng động, tình yêu nghệ thuật, các tác giả có những bức ảnh hết sức chân thực. Trong đó, phải kể đến tác phẩm “Dải biên cương” của Nguyễn Mạnh Hải; “Mùa vàng Phiêng Mựt” của Ngọc Vinh; “Phù Yên ngày mới” Tráng A Chu; “Thêu khăn piêu” của Điêu Chính Tới...

Các văn, nghệ sĩ tham gia trại sáng tác tại đơn vị lực lượng vũ trang.
Tác giả Tráng A Chu chia sẻ: Mỗi chuyến đi thực tế theo các trại sáng tác, đã tạo nguồn cảm hứng, giúp các nghệ sĩ hiểu biết hơn về phong tục, tập quán, nét văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc. Qua đó, có những tác phẩm thực sự mang hơi thở cuộc sống, được công chúng đón nhận.
Trong lĩnh vực âm nhạc, sau mỗi trại sáng tác đều có những tác phẩm chất lượng, nghệ thuật cao, giàu sức diễn cảm, ca từ đẹp, giai điệu mượt mà, ca ngợi tình yêu quê hương, khắc họa hình tượng con người Sơn La. Nhiều ca khúc mang đậm chất liệu dân ca miền núi, tạo nên một bức tranh đầy hấp dẫn về văn hóa nghệ thuật đặc trưng, tạo nên bản âm hưởng mang phong cách riêng của từng nghệ sĩ. Tiêu biểu là ca khúc: “Sáng mãi Mường Chanh” của Mùi Hái; “Bình minh phố núi” của Triệu Tiến Phương; “Chuyện tình Nộc Khum” của Thanh Xuân...
Đối với sưu tầm nghiên cứu văn nghệ dân gian, bằng sự hiểu biết sâu sắc và phân tích tài liệu, nguồn thông tin liên quan đến văn hóa dân gian, nhất là tương tác trực tiếp với cộng đồng dân tộc, kết hợp tư duy sáng tạo, nhiều tác giả có tác phẩm, công trình nghệ thuật phản ánh đa dạng, sâu sắc về văn hóa dân gian. Tiểu biểu, là nhà nghiên cứu, sưu tầm Cà Chung đóng góp 3 đề cương tác phẩm rất công phu, là “Khắp - một hình thức sinh hoạt văn hóa độc đáo của người Thái cần được phát huy”, “Vần điệu trong thơ dân gian Thái”, “Tay Tấc - Nhóm Thái có mặt sớm nhất ở Tây Bắc”...
Mỗi tác phẩm văn học, nghệ thuật ra đời, là kết quả của sự nỗ lực lao động không ngừng, trách nhiệm, tâm huyết của đội ngũ văn, nghệ sĩ. Các tác phẩm đóng góp lớn vào nhiệm vụ chính trị của tỉnh, làm phong phú thêm đời sống văn hóa, tinh thần của đồng bào, góp phần quảng bá giới thiệu hình ảnh quê hương, con người Sơn La trong sự nghiệp đổi mới, xây dựng, phát triển.