Sàn giao dịch việc làm quốc gia: Cơ hội cho người lao động và doanh nghiệp

Thực trạng hoạt động tuyển dụng lao động

Dịch vụ việc làm ở nước ta đã hình thành gần 40 năm, từng bước định hình theo các chuẩn mực và thông lệ quốc tế. Theo đó, hình thành hai mô hình tổ chức dịch vụ việc làm là dịch vụ việc làm công (Trung tâm dịch vụ việc làm) và dịch vụ việc làm tư (Doanh nghiệp hoạt động dịch vụ việc làm) được quy định tại Luật Việc làm năm 2013.

ảnh AI

Trong đó, hệ thống tổ chức dịch vụ việc làm công đóng vai trò trụ cột thực thi chính sách an sinh xã hội như tư vấn, giới thiệu việc làm, cung ứng lao động và bảo hiểm thất nghiệp. Đối tượng phục vụ là tất cả người lao động, chủ yếu là lao động phổ thông, lao động yếu thế, lao động thuộc các hộ nghèo, hộ cận nghèo, vùng nghèo... Còn các doanh nghiệp hoạt động dịch vụ việc làm chủ yếu trong phân khúc cung ứng, giới thiệu lao động có trình độ chuyên môn kỹ thuật, nhất là nhân lực có trình độ chuyên môn kỹ thuật cao, nhân lực quản lý, điều hành, đối tượng phục vụ hướng tới các công ty, doanh nghiệp, tập đoàn lớn, các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.

Tuy vậy ở một số thời điểm, lĩnh vực, hoạt động của hệ thống tổ chức dịch vụ việc làm chưa thực sự hiệu quả, do bị phụ thuộc và chịu ảnh hưởng trực tiếp của thị trường lao động theo từng khu vực khác nhau dẫn đến tình trạng dữ liệu về người lao động tìm việc rất ít, do đó, các công ty gặp khó trong việc tuyển dụng lao động.

“Những vị trí rất bình thường như nhân viên văn phòng cũng không tuyển được ở trung tâm giới thiệu việc làm hay trên các trang mạng miễn phí. Tôi mong muốn làm sao có nguồn để tìm dễ dàng hơn để bên doanh nghiệp giảm chi phí tuyển dụng, người lao động đi xin việc cũng giảm chi phí, thay vì phải mất quá nhiều phí ở hai đầu”, bà Trịnh Thanh Huyền, nhân sự Công ty Trách nhiệm hữu hạn Rochdale Spears ở thành phố Hồ Chí Minh cho biết.

Công ty Trách nhiệm hữu hạn May mặc Able Joy ở Khu công nghiệp Hòa Phú, thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk có lượng lao động khoảng 4.500 người. Thế nhưng, công ty cũng thường xuyên gặp khó trong việc tuyển lao động. Ông Trần Chí Vĩ, Phó Tổng giám đốc Công ty Able Joy chia sẻ, những tháng đầu năm, nhà máy của công ty đang làm việc hết công suất để bảo đảm đơn hàng, bởi đến thời điểm hiện tại, đơn hàng trong năm 2025 đã đầy và công ty không nhận thêm đơn hàng mới nữa. Đơn vị dự kiến tuyển thêm 1.000 công nhân để bảo đảm sản xuất đủ sản phẩm theo các hợp đồng đã ký. Dù đã kết hợp nhiều cách, phối hợp với nhiều đơn vị để tuyển dụng lao động, nhưng vẫn chưa tuyển được nhân sự theo nhu cầu khiến Công ty phải xoay sở các phương án để đảm bảo đơn hàng.

Theo ông Vũ Trọng Hiền, Giám đốc nhân sự Công ty Trách nhiệm hữu hạn May Thêu Thuận Phương ở thành phố Hồ Chí Minh, công ty cũng tích cực tham gia vào các sàn giao dịch việc làm do địa phương tổ chức, tuy nhiên, kết quả không được như mong đợi. Chính vì vậy, doanh nghiệp đã phải chủ động tuyển dụng lao động thông qua mạng xã hội.

“Với ngành nghề của mình là cần nhiều lao động phổ thông, thì phần lớn tuyển qua Facebook. Mặc dù không biết về các sàn giao dịch việc làm trực tuyến, không hiểu phải tham gia như thế nào ở những sàn giao dịch này, nhưng người lao động phổ thông vẫn vào các nhóm tuyển dụng và thấy được thông tin tuyển dụng của công ty. Đây là nguồn chủ yếu mà mình tìm lao động”, ông Hiền khẳng định.

Sàn giao dịch việc làm quốc gia - Cơ hội kết nối việc làm toàn quốc cho người lao động

Xuất phát từ nhu cầu thực tiễn của thị trường lao động và mục tiêu chuyển đổi số quốc gia, đồng thời, trong bối cảnh lực lượng lao động dịch chuyển ngày càng lớn, nhu cầu tìm việc và tuyển dụng ngày càng đa dạng, đòi hỏi việc hình thành một nền tảng chung để kết nối và quản lý trở nên cấp thiết. Chính vì vậy, tới đây, nước ta sẽ triển khai thực hiện sàn giao dịch việc làm quốc gia.

Ông Lê Quang Trung, Nguyên Phó Cục trưởng phụ trách Cục Việc làm, Bộ Nội vụ cho biết, điều này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với thị trường lao động ở thời điểm hiện tại. Bởi, đây là cơ hội phát triển thị trường lao động một cách hiện đại, minh bạch, công khai và hiệu quả, giảm bớt chi phí và tình trạng thừa, thiếu lao động cục bộ ở các địa phương, vùng miền. Sàn giao dịch việc làm quốc gia sẽ góp phần xây dựng nền tảng số quốc gia về lao động – việc làm, kết nối đồng bộ cung – cầu lao động giữa các vùng, địa phương, khu vực công và tư nhân.

Bên cạnh đó, sàn giao dịch việc làm quốc gia còn là cơ hội để người lao động có thể tìm được việc làm phù hợp với khả năng và nguyện vọng, giúp cho người lao động giảm chi phí đi lại, thời gian. Hơn nữa, người sử dụng lao động sẽ thuận lợi hơn trong việc tuyển dụng lao động đúng vị trí việc làm mà không bị giới hạn ở địa phương sở tại, thông tin tuyển dụng được quảng bá rộng rãi trên toàn quốc mà không phải mất chi phí quảng cáo và các chi phí tuyển dụng khác.

Tuy nhiên, thực tế đã xuất hiện nhiều website tuyển dụng lao động trá hình, thậm chí lừa đảo. Hoặc có nhiều hoạt động giao dịch việc làm trên mạng được tổ chức tự phát hoặc chưa được quản lý, từ đó, ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của người lao động. Do đó, cần có khung pháp lý quy định về cách thức tổ chức, thông tin việc làm, quy trình tuyển dụng, trách nhiệm của doanh nghiệp, người lao động, trung tâm dịch vụ việc làm và các cơ quan, tổ chức có liên quan.

Bên cạnh đó, các cấp, các ngành cần tổ chức rà soát, kiểm tra các thông tin của từng doanh nghiệp, từng vị trí tuyển dụng so với yêu cầu thực tế trước khi đưa lên sàn để đảm bảo tính trung thực, chính xác. Cần có hướng dẫn cụ thể cho các doanh nghiệp về các quy định khi tham gia sàn giao dịch việc làm quốc gia cũng như trách nhiệm về tính chính xác của thông tin tuyển dụng. Ngoài ra, phần mềm của sàn giao dịch việc làm phải luôn cập nhật sự thay đổi nhu cầu tuyển dụng như: bổ sung các nhu cầu tuyển dụng còn thiếu, các vị trí đã có ứng viên trúng tuyền...

Theo ông Lê Quang Trung, nguyên Phó Cục trưởng phụ trách Cục Việc làm, Bộ Nội vụ, để sàn giao dịch việc làm quốc gia có thể hoạt động bền vững, hiệu quả và thực sự trở thành “hệ sinh thái việc làm số” thì rất cần sự hợp tác, đồng lòng của các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân và Chính phủ trong việc xây dựng và phát triển hệ sinh thái số bao gồm các yếu tố như: đào tạo kỹ năng số, nền tảng giao dịch việc làm trực tuyến, cơ chế khuyến khích doanh nghiệp tuyển dụng và hỗ trợ người lao động chuyển đổi sang môi trường số.

Hoạt động của sàn giao dịch việc làm quốc gia mang tính hệ thống, có sự liên thông giữa các tỉnh và các đơn vị liên quan tham gia cho nên cần có sự đồng nhất về cơ sở dữ liệu nhằm tạo ra một hệ thống cơ sở dữ liệu đảm bảo chất lượng và có sự chia sẻ lẫn nhau.

Sự ra đời của sàn giao dịch việc làm quốc gia được đánh giá là bước đi cần thiết, phù hợp xu thế phát triển toàn cầu, góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và đảm bảo an sinh xã hội trong giai đoạn mới. Đồng thời, đây cũng sẽ là công cụ quan trọng để Nhà nước theo dõi, dự báo và hoạch định chính sách lao động hiệu quả hơn.

Thu Hằng/VOV2