Sách giáo khoa điện tử: 'Cầu nối' thu hẹp khoảng cách tri thức

Sự phát triển của sách giáo khoa điện tử đang mở ra cơ hội học tập mới cho học sinh vùng sâu vùng xa, góp phần khắc phục hạn chế về cơ sở vật chất; đồng thời thay đổi cách tiếp cận tri thức của các em.

Trong bối cảnh chuyển đổi số, sách giáo khoa điện tử không chỉ là phiên bản số hóa của sách giấy, mà còn tích hợp hình ảnh, video, bài tập tương tác, mang lại trải nghiệm học tập sinh động và trực quan hơn.

Sách giáo khoa điện tử với nhiều hình ảnh, mang lại trải nghiệm học tập sinh động và trực quan cho học sinh - Ảnh minh họa

Ở những địa phương miền núi, nơi điều kiện kinh tế còn khó khăn, thư viện hạn chế và việc in ấn gặp trở ngại, sách giáo khoa điện tử phần nào giải quyết tình trạng thiếu thốn. Chỉ cần một thiết bị thông minh có kết nối internet, học sinh có thể tiếp cận đầy đủ nội dung học tập theo chuẩn của Bộ GD-ĐT.

Một số chương trình thí điểm tại các tỉnh phía Bắc và Tây Nguyên cho thấy học sinh nhanh chóng thích nghi với cách học mới. Thay vì phải dùng lại sách cũ, các em có thể mở tài liệu điện tử để cập nhật kiến thức, đồng thời luyện tập với hệ thống bài tập trắc nghiệm ngay trên thiết bị.

Sách giáo khoa điện tử cũng làm thay đổi thói quen học tập. Học sinh không chỉ đọc chữ và hình ảnh tĩnh mà còn có cơ hội tiếp cận bài giảng bằng âm thanh, video minh họa, hay tham gia trò chơi giáo dục.

Việc học trở nên hấp dẫn hơn, khuyến khích tinh thần tự học và khả năng làm chủ công nghệ. Phụ huynh và giáo viên dễ dàng theo dõi tiến trình học tập qua các ứng dụng quản lý; trong khi học sinh có thể ôn tập nhiều lần các bài khó, từ đó hình thành thói quen học chủ động, linh hoạt.

Khi được triển khai đồng bộ, sách giáo khoa điện tử sẽ là cầu nối thu hẹp khoảng cách tri thức.

Nhiều giáo viên cho rằng hiệu quả đã thể hiện rõ. Cô Đỗ Thị Bích Hồng, đại diện Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam nhận định: “Sách giáo khoa điện tử không chỉ đơn giản là phiên bản số hóa của sách giấy, mà còn mở ra nhiều cơ hội đổi mới phương pháp giảng dạy.

Việc ứng dụng sách giáo khoa điện tử giúp học sinh tiếp cận kiến thức linh hoạt, phát huy khả năng tự học, tự nghiên cứu”.

Ý kiến của cô Bích cho thấy sách điện tử không chỉ khắc phục sự thiếu thốn tài liệu mà còn tạo điều kiện để giáo viên đổi mới phương pháp, giúp học sinh hứng thú hơn trong học tập.

Tại Côn Đảo, cô Vũ Thị Ngân - giáo viên Trường Tiểu học Cao Văn Ngọc cũng khẳng định hiệu quả trong môn ngoại ngữ khi chia sẻ: "Việc luyện nghe và phát âm trở nên hiệu quả và chuẩn xác hơn, đồng thời tạo sự hứng thú khi học sinh tiếp cận hình ảnh và hiệu ứng sinh động, gần gũi, giúp các em dễ hiểu bài hơn". Đối với học sinh ở các vùng khó khăn, vốn ít có cơ hội tiếp xúc với môi trường ngoại ngữ chuẩn, những tính năng này mang ý nghĩa đặc biệt quan trọng, thu hẹp khoảng cách với bạn bè ở thành thị.

Trong khi đó, ở các trường miền núi phía Bắc, ghi nhận chung, các giáo viên môn Toán đều nhận thấy tác động tích cực của sách giáo khoa điện tử. Việc sử dụng sách giáo khoa điện tử đã làm cho các khái niệm toán học vốn khô khan trở nên trực quan, hấp dẫn, giúp học sinh dễ tiếp thu và thậm chí có thể cá nhân hóa quá trình học tập của mình. Nhờ đó, nhiều em vốn e ngại môn Toán đã có sự tiến bộ rõ rệt khi học qua hình thức mới.

Tuy nhiên, thực tế triển khai vẫn còn không ít thách thức. Ở nhiều vùng khó khăn, phần lớn gia đình chưa có điều kiện sắm thiết bị thông minh, hoặc nếu có thì thường phải dùng chung, khiến việc học không được thường xuyên.

Hạ tầng mạng internet chưa ổn định cũng gây gián đoạn trong quá trình học tập. Một số phụ huynh, vốn chưa quen với công nghệ, tỏ ra e ngại khi con em mình chuyển sang hình thức học trực tuyến, trong khi học sinh đôi khi bị phân tán bởi các ứng dụng ngoài việc học.

Các chuyên gia giáo dục nhấn mạnh rằng để sách giáo khoa điện tử phát huy hiệu quả, cần có chính sách hỗ trợ đồng bộ, từ trang thiết bị cơ bản cho học sinh vùng sâu vùng xa, tập huấn kỹ năng công nghệ cho giáo viên và học sinh; đến việc nâng cấp hạ tầng mạng, bảo đảm công bằng trong tiếp cận tri thức.

Bộ GD-ĐT cũng đã có động thái rõ ràng, khi yêu cầu tăng cường quản lý việc lựa chọn và sử dụng sách giáo khoa, đồng thời triển khai phương án hỗ trợ cho học sinh thuộc diện nghèo, cận nghèo và con em vùng sâu vùng xa tiếp cận tài liệu học tập.

Chính sách này được kỳ vọng sẽ tạo điều kiện để học sinh khó khăn không bị bỏ lại phía sau. Theo các chuyên gia, đây là bước đi quan trọng nhằm bảo đảm rằng sách giáo khoa điện tử không chỉ phục vụ cho đô thị mà còn trở thành công cụ hữu hiệu ở vùng xa xôi, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện.

Trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0, sách giáo khoa điện tử không chỉ góp phần tiết kiệm chi phí, giảm in ấn và bảo vệ môi trường, mà còn tạo ra môi trường học tập công bằng hơn giữa các vùng miền.

Khi được triển khai đồng bộ, công cụ này sẽ trở thành cầu nối thu hẹp khoảng cách tri thức, giúp học sinh vùng sâu vùng xa tiếp cận nền giáo dục hiện đại, hình thành thói quen học tập chủ động và tự tin hơn trong tương lai.

Thủy Long