Rút ngắn khoảng cách vùng - miền

Giờ thể dục của học sinh Trường THCS Đông Giang. Ảnh: Ngọc Lân

Giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa

Theo đại diện lãnh đạo Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh, những năm qua, các xã thuần đồng bào DTTS khu vực Đông Nam tỉnh được Trung ương, tỉnh tập trung nguồn lực đầu tư đồng bộ các thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở.

Nhờ đó, hiện 100% xã vùng đồng bào DTTS đều có nhà văn hóa, 100% thôn, bản có nhà sinh hoạt cộng đồng và duy trì đội văn nghệ quần chúng. Các hoạt động văn hóa truyền thống, lễ hội, nghề thủ công của đồng bào được giữ gìn, bảo tồn và gắn với phát triển du lịch, nhất là trong cộng đồng người Chăm.

Bên cạnh đó, toàn khu vực hiện có 4 di tích quốc gia và 4 di tích cấp tỉnh gắn với đồng bào DTTS, trong đó nhiều công trình đã được tôn tạo, chống xuống cấp.

Hiện nay, Bảo tàng Bình Thuận và Trung tâm Trưng bày văn hóa Chăm tỉnh đang lưu giữ nhiều hiện vật, cổ vật quý hiếm gồm nhiều chủng loại và chất liệu khác nhau của các DTTS trong tỉnh. Bộ sưu tập di sản văn hóa Hoàng tộc Chăm được lưu giữ tại gia đình hậu duệ của vương triều Chăm ở xã Hồng Thái với nhiều di vật, cổ vật.

Ngoài ra, một số hoạt động văn hóa truyền thống của đồng bào, nhất là đồng bào Chăm được triển khai kết hợp với phát triển du lịch tại địa phương. Thường xuyên giới thiệu các sản phẩm thổ cẩm, gốm của đồng bào Chăm tại các khu du lịch, tổ chức trưng bày, giới thiệu các vật thể văn hóa trong các lễ hội.

Đặc biệt, tỉnh đã và đang triển khai đề án Bảo tồn, phát huy Lễ hội Katê của người Chăm phục vụ phát triển du lịch địa phương. Đồng thời, phối hợp với tỉnh bạn xây dựng hồ sơ khoa học “Nghệ thuật làm gốm truyền thống của người Chăm” để UNESCO đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp.

Giáo dục vùng cao ngày càng khởi sắc

Giáo dục - đào tạo được xác định là một trong những lĩnh vực ưu tiên. Đến nay, khu vực Đông Nam tỉnh có 1 trường phổ thông dân tộc nội trú cấp tỉnh và 4 trường phổ thông dân tộc nội trú cấp huyện. Hệ thống trường lớp vùng đồng bào DTTS ngày càng khang trang, hướng đến đạt chuẩn quốc gia.

Nhờ sự đầu tư đồng bộ, chất lượng dạy và học được nâng lên, tỷ lệ học sinh bỏ học giảm đáng kể. Tỷ lệ huy động trẻ em đến trường tăng cao, mầm non đạt 99,86%, tiểu học 99,5%, THCS 92,91% và THPT 61,17%. 100% xã vùng đồng bào DTTS đạt chuẩn phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi và phổ cập THCS.

Song song với dạy và học tiếng Việt, các trường còn duy trì dạy tiếng Chăm từ 2 - 4 tiết/tuần cho tất cả các khối lớp tiểu học. Ngoài ra, 49 trường có học sinh DTTS được tăng cường tiếng Việt, đạt tỷ lệ 100% theo chỉ tiêu đề án Tăng cường tiếng Việt. Công tác đào tạo nghề, cử tuyển học sinh DTTS cũng được thực hiện thường xuyên.

Hằng năm, khu vực phối hợp với các trường cao đẳng, đại học tổ chức tuyển sinh nghề và cử tuyển theo Nghị định 141, tạo điều kiện cho con em đồng bào DTTS có cơ hội học tập, nâng cao trình độ, đáp ứng yêu cầu nguồn nhân lực trong thời kỳ mới.

Mặc dù vậy, các xã đồng bào DTTS khu vực Đông Nam tỉnh vẫn còn nhiều khó khăn do địa bàn cư trú của đồng bào phân tán; đời sống còn chênh lệch so với mặt bằng chung của tỉnh...

Dù còn nhiều thách thức, song những kết quả đạt được trên các lĩnh vực giáo dục, văn hóa, xã hội đã khẳng định sự quan tâm của Đảng, Nhà nước đối với đồng bào DTTS và miền núi ở khu vực Đông Nam tỉnh.

Đó cũng là nền tảng để địa phương tiếp tục triển khai các giải pháp đồng bộ, hướng tới phát triển bền vững, nâng cao chất lượng đời sống vật chất, tinh thần cho đồng bào, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Thu Hà .