Rõ trách nhiệm đơn vị, địa phương để xảy ra sai sót

Thông qua 910 công trình, dự án cần thu hồi đất

Qua giám sát cho thấy, từ năm 2015 - 2023, HĐND tỉnh Đắk Nôngđã ban hành 16 nghị quyết thông qua 910 công trình, dự án cần thu hồi đất để phát triển kinh tế vì lợi ích quốc gia, công cộng trên địa bàn. Việc tổ chức thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã cơ bản tuân thủ đúng trình tự, thủ tục và đạt nhiều kết quả nhất định. Các dự án sau khi triển khai đã phát huy hiệu quả nguồn lực đất đai, nâng cao hiệu quả sử dụng đất, góp phần phát triển hạ tầng, đô thị, nông nghiệp, nông thôn nhằm phát triển kinh tế, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân.

HĐND tỉnh giám sát thực tế Dự án Tái định cư phục vụ khai thác bô xít tại xã Đắk Wer, huyện Đắk R'lấp. Ảnh: Hưng Nguyên

Tuy nhiên, kết quả thực hiện các công trình, dự án đã hoàn thành đạt tỷ lệ còn thấp (50,5%); dự án đang triển khai (chiếm 10,9%), chưa thực hiện (chiếm 18,2%), đưa ra khỏi danh mục thu hồi (chiếm 20,4%); chưa kịp thời rà soát các dự án quá 3 năm trình HĐND tỉnh đưa ra khỏi danh mục thu hồi đất theo quy định. Một số dự án thu hồi đất vượt diện tích so với nghị quyết HĐND tỉnh; công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư còn chậm so với kế hoạch; chưa xử lý dứt điểm đối với một số dự án đã ban hành quyết định thu hồi đất, quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư, dẫn đến kéo dài ảnh hưởng quyền lợi của người dân trong vùng dự án; tình trạng các công trình, dự án sau khi thực hiện xong chậm được đo đạc, chỉnh lý giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dân...

Thực tế, UBND các huyện, thành phố, Sở Tài nguyên và Môi trường rà soát, đăng ký danh mục công trình, dự án cần thu hồi đất chưa thực hiện đúng theo quy định. Công tác quản lý đất đai, xây dựng chưa chặt chẽ, còn để người dân lấn, chiếm xây dựng trái phép, gây khó khăn cho việc xác định nguồn gốc, ranh giới thửa đất khi lập hồ sơ thu hồi đất. Công tác thanh, kiểm tra đối với các dự án thu hồi đất chưa thường xuyên, chưa kịp thời chấn chỉnh việc rà soát đăng ký các danh mục thu hồi đất, dẫn đến nhiều dự án đã được HĐND tỉnh thông qua danh mục thu hồi đất nhưng đến nay chưa triển khai, ảnh hưởng đến quyền lợi của các tổ chức, cá nhân sử dụng đất.

Tham mưu miễn, giảm kinh phí đo đạc

Thời gian tới, để tiếp tục thực hiện hiệu quả các nghị quyết HĐND tỉnh về danh mục các dự án thu hồi đất, HĐND tỉnh Đắk Nôngđề nghị UBND tỉnh chấn chỉnh các địa phương, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Kế hoạch và Đầu tư, các đơn vị liên quan trong rà soát, đăng ký lập danh mục các dự án. Bảo đảm đầy đủ căn cứ pháp lý, sự phù hợp với các quy hoạch, tính khả thi về nguồn lực, đặc biệt là đối với các dự án thu hút đầu tư ngoài ngân sách cần cân nhắc năng lực của nhà đầu tư trước khi đưa vào danh mục các dự án cần thu hồi đất trình HĐND tỉnh thông qua. UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ngành, đơn vị liên quan rà soát danh mục các dự án đã quá 3 năm chưa triển khai, đặc biệt là các dự án khu đô thị, dự án thu hút đầu tư tại các huyện, thành phố. Đối với những dự án chưa bảo đảm nguồn kinh phí, tính khả thi đề nghị xem xét trình HĐND tỉnh đưa ra khỏi danh mục thu hồi đất vào kỳ họp cuối năm 2024.

UBND tỉnh khẩn trương xây dựng các văn bản thuộc thẩm quyền liên quan đến công tác thu hồi, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất; giá đất; đăng ký đất đai... để kịp thời triển khai khi Luật Đất đai số 31/2024/QH15 có hiệu lực thi hành; điều chỉnh giá nhà, tài sản, công trình xây dựng gắn liền với đất, đơn giá cây trồng, vật nuôi làm cơ sở xác định giá trị bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh theo quy định của Luật Giá số 16/2023/QH15, phù hợp với tình hình thực tế tại địa phương. Đánh giá kết quả thực hiện việc ủy quyền quyết định giá đất cụ thể để tính tiền bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất theo Quyết định số 679/QĐ-UBND của UBND tỉnh Đắk Nông, trường hợp bảo đảm thuận lợi, chủ động hơn cho cấp huyện thực hiện thì tiếp tục ủy quyền; nếu gặp khó khăn, chậm trễ thì dừng việc ủy quyền.

Cùng với đó, UBND tỉnh hướng dẫn các địa phương xác định rõ nguồn kinh phí đo đạc, chỉnh lý giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với diện tích đất thu hồi vì lợi ích quốc gia công cộng. Đặc biệt, tham mưu chính sách miễn hoặc giảm kinh phí đo đạc, chỉnh lý giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dân tự nguyện trả lại đất nhưng chưa thực hiện đầy đủ các thủ tục về đất đai. Tăng cường kiểm tra, giám sát, đôn đốc thực hiện các dự án thu hồi đất để kịp thời chấn chỉnh, chỉ đạo kiểm điểm làm rõ trách nhiệm các đơn vị, địa phương để xảy ra sai sót trong quá trình triển khai, thực hiện. Đối với HĐND, UBND các huyện, thành cần kiểm điểm trách nhiệm những cá nhân, đơn vị liên quan trong quá trình thực hiện các dự án: Công trình Hồ Đắk R’Tan, xã Đắk R’Tíh; dự án Hồ Đắk Ngo, xã Đắk Ngo, huyện Tuy Đức… như đã nêu trong báo cáo của Đoàn giám sát. Quản lý chặt diện tích đất, tài sản gắn liền với đất đã thu hồi, tránh trường hợp bị lấn, chiếm.

Nhã Nam