Rõ dần phương án mở rộng cao tốc Yên Bái - Lào Cai trị giá 7.668 tỷ đồng

Đoạn cao tốc Nội Bài - Lào Cai hiện có 2 làn đường xe chạy, 2 làn dừng xe khẩn cấp nhưng không có giải phân cách giữa, lưu lượng xe trung bình hiện đã vượt quá con số 33.000 lượt phương tiện/ngày đêm.

Bộ Xây dựng vừa có công văn số 2150/BXD - KHTC gửi lãnh đạo Chính phủ về việc đầu tư mở rộng đoạn Yên Bái - Lào Cai thuộc tuyến cao tốc Nội Bài - Lào Cai.

Trước đó, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà đã giao Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp Bộ Tài chính làm rõ nguồn vốn cho dự án (bao gồm cả nguồn vốn VEC có thể huy động) để nghiên cứu phương án đầu tư dự án.

Tại công văn số 2150, Bộ Xây dựng đề nghị Chính phủ chấp thuận chủ trương bố trí nguồn vốn tăng thu ngân sách trung ương năm 2024 để tham gia đầu tư dự án và giao VEC là cơ quan chủ quản thực hiện Dự án đầu tư mở rộng đoạn Yên Bái - Lào Cai thuộc tuyến cao tốc Nội Bài - Lào Cai.

Giao Bộ Tài chính rà soát, cân đối quyết định tỷ lệ bố trí nguồn vốn tăng thu ngân sách trung ương năm 2024 cho dự án trên cơ sở nguyên tắc, tiêu chí, khả năng cân đối của nguồn vốn này.

Bộ Tài chính cũng được kiến nghị chỉ đạo VEC rà soát, tính toán cụ thể phương án tài chính trong trường hợp VEC huy động vốn để thực hiện đầu tư mở rộng các tuyến cao tốc Nội Bài - Lào Cai, Cầu Giẽ - Ninh Bình, Long Thành - Dầu Giây trong đó bảo đảm khả năng huy động vốn tham gia đầu tư các tuyến cao tốc nêu trên; khả năng trả nợ nguồn vốn ODA của Chính phủ, tính khả thi phương án tài chính của từng dự án nói riêng và 5 dự án do VEC đang quản lý, khai thác; sự phù hợp với phương án tăng vốn điều lệ giai đoạn 2024 - 2026 đã được cấp có thẩm quyền chấp thuận.

Bộ Xây dựng đề nghị VEC chịu trách nhiệm trước Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính về phương án đầu tư sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp; tiến độ, chất lượng các dự án được giao triển khai đầu tư xây dựng; chịu trách nhiệm xây dựng kế hoạch cụ thể triển khai dự án đầu tư mở rộng đoạn Yên Bái - Lào Cai để khởi công trong năm 2025; đánh giá kỹ khả năng giải ngân trong năm 2025 để đề xuất nguồn vốn tăng thu ngân sách trung ương năm 2024 cho phù hợp.

Hiện nay, tuyến cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình có quy mô 4 làn xe, giải phóng mặt bằng quy mô 6 làn xe, trong khi đó đoạn Pháp Vân - Cầu Giẽ có quy mô 6 làn xe (nhà đầu tư đang đề xuất mở rộng lên quy mô 10 - 12 làn xe) và đoạn cao tốc kế tiếp cầu Giẽ - Ninh Bình đang mở rộng lên quy mô 6 làn xe có thể dẫn đến đoạn Cầu Giẽ - Ninh Bình bị thắt hẹp.

Đồng thời, đây là đoạn tuyến cao tốc Bắc - Nam hướng tâm nên cần thiết mở rộng lên quy mô để đáp ứng nhu cầu vận tải.

“Vì vậy, kiến nghị giao Bộ Tài chính nghiên cứu, cân đối bố trí vốn từ nguồn tăng thu ngân sách nhà nước năm 2024 để mở rộng đoạn tuyến này như đề xuất của Bộ Xây dựng vào tháng 3/2025”, công văn số 2150 của Bộ Xây dựng nêu rõ.

Được biết, Quy hoạch mạng lưới đường bộ thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã xác định tuyến cao tốc Nội Bài - Lào Cai có chiều dài 264 km, quy mô 6 làn xe.

Hiện tuyến cao tốc Nội Bài - Lào Cai, chiều dài 245 km đã được VEC đầu tư, khai thác thu phí hoàn vốn từ năm 2014, trong đó đoạn Nội Bài - Yên Bái có quy mô 4 làn xe; đoạn Yên Bái - Lào Cai có quy mô 2 làn xe (đã giải phóng mặt bằng, thi công nền đường đạt quy mô 4 làn xe). Thời gian thu phí tuyến cao tốc Nội Bài - Lào Cai là 27 năm (dự kiến kết thúc vào năm 2041).

Tuyến Nội Bài - Lào Cai là tuyến cao tốc hướng tâm, đã khai thác trên 10 năm, riêng đoạn tuyến Yên Bái - Lào Cai đang khai thác với quy mô 2 làn xe, không có giải phân cách giữa nên hạn chế khả năng lưu thông, khi lượng xe tăng cao sẽ tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông cho người và phương tiện lưu thông trên tuyến, đặc biệt vào các ngày cuối tuần, lễ, tết.

Theo VEC, đoạn tuyến Yên Bái - Lào Cai trước đây có quy mô 2 làn xe từ Km123+080 - Km244+155, chiều dài khoảng 121 km, trong quá trình đầu tư, khai thác đã mở rộng một số đoạn lên quy mô 4 làn xe, chiều dài khoảng 40km. Như vậy, phạm vi nghiên cứu đầu tư mở rộng đoạn cao tốc Yên Bái - Lào Cai còn lại khoảng 83 km.

Do đoạn tuyến Nội Bài - Yên Bái hiện có quy mô 4 làn xe cao tốc hoàn chỉnh, vì vậy, VEC đề xuất đầu tư mở rộng đoạn Yên Bái - Lào Cai đạt quy mô 4 làn xe để khai thác đồng bộ quy mô với đoạn tuyến Nội Bài - Yên Bái và phù hợp với điều kiện mặt bằng hiện có, đẩy nhanh được tiến độ đầu tư dự án.

Ước tính, tổng mức đầu tư cho Dự án mở rộng cao tốc Nội Bài - Lào Cai đoạn Yên Bái - Lào Cai lên quy mô 4 làn xe hoàn chỉnh, tổng mức đầu tư khoảng 7.668 tỷ đồng

Tại văn bản số 726/VEC-TCKT ngày 21/3/2025, VEC đề xuất cơ cấu nguồn vốn cho Dự án mở rộng cao tốc Nội Bài - Lào Cai đoạn Yên Bái - Lào Cai gồm: vốn ngân sách nhà nước là 3.055 tỷ đồng (khoảng 40% tổng mức đầu tư), vốn VEC huy động là 4.613 tỷ đồng (khoảng 60% tổng mức đầu tư); lãi vay trong thời gian xây dựng (dự kiến 9%/năm) là 622 tỷ đồng.

Thời gian thu phí hoàn vốn cho phần vốn VEC huy động khoảng 20 năm (dự kiến kết thúc vào năm 2045).

Theo báo cáo của VEC, phương án huy động vốn của VEC cho dự án được tính toán trên cơ sở phương án tăng vốn điều lệ giai đoạn 2024 - 2026 cho VEC đã được Quốc hội đồng ý chủ trương tại Nghị quyết số 191/2025/QH15 ngày 19/02/2025.

Anh Minh