Rà soát, bảo đảm tính thống nhất, tính đặc thù riêng của chính sách ưu đãi

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan điều hành phiên họp. Ảnh: Quang Khánh

Phân biệt chính sách khuyến khích phát triển doanh nghiệp công nghệ cao và doanh nghiệp công nghệ chiến lược

Các đại biểu Quốc hội đánh giá cao cơ quan soạn thảo đã tiếp thu rất nhanh nhiều ý kiến của đại biểu góp ý về hai dự thảo Luật tại các phiên thảo luận Tổ trước đó và chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Luật.

Quan tâm tới chính sách thúc đẩy phát triển các doanh nghiệp sản xuất sản phẩm công nghệ cao, công nghệ chiến lược tại Điều 16 dự thảo Luật Công nghệ cao (sửa đổi), ĐBQH Trần Anh Tuấn (TP. Hồ Chí Minh) thấy rằng, dự thảo Luật đã phân biệt rất rõ sản phẩm nào là sản phẩm công nghệ cao, sản phẩm nào là sản phẩm công nghệ chiến lược.

ĐBQH Trần Anh Tuấn (TP. Hồ Chí Minh) phát biểu. Ảnh: Quang Khánh

Tuy nhiên, trong chính sách ưu đãi thì lại không có ưu đãi riêng. Đại biểu Trần Anh Tuấn cho rằng, cần có cơ chế chia sẻ rủi ro đối với những sản phẩm chiến lược được tạo ra bởi những công nghệ chiến lược; cần phân biệt chính sách khuyến khích đối với sản xuất sản phẩm công nghệ cao và sản phẩm công nghệ chiến lược ở mức độ nào.

Khoản 2 Điều 16 dự thảo Luật có quy định cá nhân quản lý trực tiếp thực hiện việc nghiên cứu phát triển (R&D) thì được hỗ trợ trong các doanh nghiệp sản xuất sản phẩm công nghệ cao, công nghệ chiến lược.

Các hình thức hỗ trợ gồm: đào tạo, bồi dưỡng, thuế thu nhập doanh nghiệp, nhà ở, cấp phép lao động… Đại biểu Trần Anh Tuấn đề nghị, cần làm rõ hơn nội dung này, vì những người trực tiếp làm R&D rất lớn, nguyên cả một hệ sinh thái, trong đó đội ngũ làm trực tiếp có thể bao gồm nhóm nghiên cứu, nhóm làm thương mại hóa sản phẩm… "Nếu ghi “cá nhân quản lý trực tiếp” thì chưa rõ". Đại biểu cũng lưu ý, cần có những chính sách đồng bộ, rõ ràng nhằm khuyến khích cả hệ sinh thái làm việc.

Cũng quan tâm tới chính sách thúc đẩy phát triển các doanh nghiệp công nghệ cao, công nghệ chiến lược, ĐBQH Lã Thanh Tân (Hải Phòng) đề nghị xem xét bổ sung thêm các nội dung quy định 2 loại hình doanh nghiệp trên có được coi là một loại hình doanh nghiệp khoa học, công nghệ ở trình độ cao không và nếu có thì cần có chính sách ưu đãi.

ĐBQH Lã Thanh Tân (Hải Phòng) phát biểu. Ảnh: Quang Khánh

“Đối với các loại hình doanh nghiệp quy định tại Điều 15 dự thảo Luật có gì khác so với các chính sách đối với doanh nghiệp khoa học, công nghệ và các doanh nghiệp này có phải đăng ký hoạt động hay không?” Đặt câu hỏi này, đại biểu Lã Thanh Tân đề nghị, cơ quan soạn thảo rà soát thêm với các luật liên quan để bảo đảm tính thống nhất, tính đặc thù riêng của chính sách ưu đãi đối với từng loại hình doanh nghiệp trên.

Cân nhắc kỹ các khía cạnh pháp lý liên quan đến chuyển giao công nghệ

Đối với dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chuyển giao công nghệ, ĐBQH Trương Trọng Nghĩa (TP. Hồ Chí Minh) đề nghị nghiên cứu nội dung quy định về chuyển giao công nghệ dưới góc độ pháp lý.

Đại biểu cho rằng, việc lấy tiêu chí lãnh thổ, biên giới để xác định phạm vi chuyển giao công nghệ trong nước hay chuyển giao công nghệ ra nước ngoài và từ nước ngoài vào Việt Nam là không phù hợp với loại hình sản phẩm và dịch vụ công nghệ bởi vì đa số những sản phẩm, dịch vụ này không hữu hình.

Quang cảnh phiên họp. Ảnh: Quang Khánh

“Nếu chúng ta lấy tiêu chí lãnh thổ, một phát minh trong nước do một công dân Việt Nam bán cho một người nước ngoài đang ở Việt Nam bằng một USB thì đó là chuyển giao trong nước, nhưng thực ra nó là chuyển giao sở hữu cho người nước ngoài rồi.

Và ngược lại, con em chúng ta có những tài năng ở nước ngoài, là người Việt Nam hoàn toàn, đi học hành, nghiên cứu, làm việc ở nước ngoài, mang quốc tịch Việt Nam và chuyển giao công nghệ cho công nhân Việt Nam, cho một tổ chức Việt Nam thì công nghệ đó nói về mặt quốc tịch là sở hữu của Việt Nam nhưng lại được xem là chuyển giao ra nước ngoài”. Nêu ra vấn đề này, đại biểu Trương Trọng Nghĩa cũng cho rằng, quy định như trong dự thảo Luật không đầy đủ và không ngăn chặn được việc chảy máu công nghệ, cũng như không ngăn chặn, hạn chế được công nghệ xấu vào Việt Nam.

Mặt khác, đại biểu Trương Trọng Nghĩa cũng lưu ý, khi xảy ra tranh chấp liên quan đến hợp đồng chuyển giao công nghệ có liên quan tới yếu tố nước ngoài thì áp dụng theo pháp luật Việt Nam hay áp dụng theo pháp luật nước ngoài? Do vậy, cần cân nhắc về các tranh chấp, các chủ quyền tư pháp xảy ra nếu có.

Thanh Chi