Quyết định bảo tồn biệt thự 'Nhà lầu ông Phủ' 100 tuổi ven sông Đồng Nai
Chiều 26/9, Chánh Văn phòng Tỉnh ủy Đồng Nai Viên Hồng Tiến cho biết, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã có ý kiến về việc giữ lại biệt thự 100 tuổi nằm ven sông Đồng Nai để bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa, lịch sử, kiến trúc.
Cụ thể, tại cuộc họp Ban Thường vụ vào sáng cùng ngày, sau khi nghe các đơn vị liên quan báo cáo, ý kiến thảo luận, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Đồng Nai quyết định giữ lại công trình biệt thự “nhà lầu ông Phủ” để bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa, lịch sử, kiến trúc.
Ban Thường vụ Tỉnh ủy Đồng Nai giao Ban Cán sự Đảng UBND tỉnh chỉ đạo các cơ quan liên quan thực hiện bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa, lịch sử, kiến trúc của ngôi biệt thự. Song song đó, có giải pháp triển khai tuyến đường ven sông Đồng Nai theo đúng kế hoạch đề ra, bảo đảm các quy định của pháp luật.
Ngôi biệt thự của ông Võ Hà Thanh, hay còn gọi là “Nhà lầu ông Phủ” được khởi công xây dựng từ năm 1922, hoàn thành năm 1924, nằm bên bờ sông Đồng Nai (đoạn khu phố 5, phường Bửu Long, thành phố Biên Hòa). Hiện tại, ngôi biệt thự đã xuống cấp do từ lâu không được trùng tu, tôn tạo.
Từ năm 2016, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Đồng Nai đã nghiên cứu, đánh giá sơ bộ và đề nghị bổ sung vào danh mục đề nghị xếp hạng di tích cấp tỉnh. Sau đó, UBND tỉnh Đồng Nai chấp thuận phê duyệt Danh mục thay đổi, bổ sung quy hoạch lộ trình xếp hạng di tích - danh thắng trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2011 - 2020 với tên gọi “Nhà lầu ông Phủ”, bằng nguồn vốn ngân sách.
Tuy nhiên, Ban Quản lý di tích - danh thắng tỉnh Đồng Nai (đơn vị thuộc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Đồng Nai) nhiều lần đến liên hệ gia đình để phối hợp lập hồ sơ khoa học xếp hạng di tích nhưng người sinh sống trong căn biệt thự không đồng ý.
Theo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Đồng Nai, căn biệt thự này đang có sự tranh chấp quyền sử dụng/sở hữu giữa các thế hệ sau của người xây dựng căn nhà. Do không có sự đồng ý của chủ nhà khi tiến hành lập hồ sơ xếp hạng di tích nên Ban Quản lý di tích - danh thắng tỉnh Đồng Nai đã dừng thực hiện lập hồ sơ di tích và đưa ra khỏi danh mục lập hồ sơ xếp hạng di tích.
Tháng 12/2021, Ban Quản lý dự án thành phố Biên Hòa triển khai thi công Dự án đường ven sông Đồng Nai đoạn từ cầu Hóa An đến giáp ranh huyện Vĩnh Cửu, trong dự án, căn biệt thự nằm trong diện giải tỏa, đền bù. Đến năm 2023, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Đồng Nai nhận được đơn của bà Đặng Thị Linh Phương (người trông giữ ngôi biệt thự hiện nay) đề nghị giữ lại ngôi biệt thự. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã có văn bản đề nghị Ban Quản lý dự án thành phố Biên Hòa xem xét giải quyết.
Sau đó, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp Sở Xây dựng Đồng Nai và các đơn vị liên quan tiến hành khảo sát thực tế phạm vi giải tỏa công trình kiến trúc lâu đời khi triển khai thi công công trình đường ven sông Đồng Nai. Tại cuộc khảo sát, các đơn vị có liên quan thống nhất đề xuất các giải pháp gìn giữ, bảo tồn công trình kiến trúc biệt thự hiện hữu.
Ông Nguyễn Hồng Ân, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Đồng Nai cho biết, đơn vị rất muốn giữ lại căn biệt thự 100 tuổi, hay còn gọi là "Nhà lầu ông Phủ” để phục vụ công tác bảo tồn và gắn với phát triển du lịch ven sông Đồng Nai. "Sở sẽ tính toán phương án tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND tỉnh Đồng Nai đề xuất phương án mua lại căn biệt thự này để đưa vào phục vụ phát triển du lịch cho thuận lợi thay vì thực hiện giải tỏa, đền bù", ông Ân cho biết.