Quy hoạch tỉnh sau sáp nhập: Mở rộng không gian phát triển

Công nhân Công ty KD HEAT TECHNOLOGY Thái Nguyên (tại Khu công nghiệp Điềm Thụy - thuộc vùng trọng điểm phát triển công nghiệp phía Nam tỉnh) trong giờ làm việc.

Từ chủ trương đến thực tiễn

Trong lần sắp xếp này, Bộ Chính trị, Ban Bí thư yêu cầu việc sáp nhập các đơn vị hành chính (ĐVHC) tiến hành đồng thời cả cấp tỉnh và cấp xã, giảm cấp chính quyền địa phương xuống còn 2 cấp - không tổ chức cấp huyện.

Theo đó, việc sáp nhập ĐVHC cấp tỉnh và cấp xã sẽ không chỉ căn cứ vào các tiêu chí quy mô dân số, diện tích, mà còn phải chú trọng đến quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch địa phương, chiến lược phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH), mở rộng không gian phát triển. Điều này giúp khắc phục được tình trạng đầu tư dàn trải, kém hiệu quả, thậm chí xung đột lợi ích lẫn nhau giữa các tỉnh, thành có điều kiện tương đồng.

Bám sát chỉ đạo của Trung ương, tỉnh Thái Nguyên và Bắc Kạn đã xây dựng các đề án sắp xếp ĐVHC cấp xã. Theo đó, sau sáp nhập, Thái Nguyên từ 172 ĐVHC cấp xã giảm xuống còn 55 ĐVHC cấp xã (giảm 68,02%); Bắc Kạn giảm từ 108 xã, phường, thị trấn xuống còn 37 ĐVHC cấp xã (giảm 65,7%).

Phát biểu tại Kỳ họp thứ 28 (kỳ họp chuyên đề) của HĐND tỉnh tổ chức ngày 23/4/2025, đồng chí Phạm Hoàng Sơn, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Thái Nguyên, nhấn mạnh: Chủ trương sắp xếp, nhập tỉnh Bắc Kạn và Thái Nguyên là phù hợp với điều kiện thực tiễn của từng vùng, từng địa phương để bảo đảm mở rộng không gian phát triển, phát huy được lợi thế về điều kiện tự nhiên, kinh tế, văn hóa, truyền thống lịch sử... thúc đẩy sự phát triển chung của tỉnh.

Như vậy, việc sáp nhập không chỉ mở rộng không gian phát triển mà còn trao quyền tự quyết mạnh mẽ, giúp chính quyền địa phương tự quyết định, tự thực hiện và tự chịu trách nhiệm trong triển khai các nhiệm vụ, chương trình phát triển KT-XH của mình khi bộ máy đã được tinh gọn; đảm bảo sự điều hành thông suốt từ Trung ương đến địa phương.

Du khách tham quan hồ Ba Bể.

Phù hợp với quy hoạch các cấp

Theo kiến trúc sư Trần Hải Hưng, Hội Kiến trúc sư tỉnh Thái Nguyên: Quy hoạch tỉnh sau sáp nhập mở ra không gian phát triển mới lớn hơn, liên hoàn hơn và phù hợp với định hướng quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch địa phương, tái định hình toàn bộ cấu trúc phát triển KT-XH. Với vị trí chiến lược và các điều kiện tự nhiên, KT-XH và văn hóa, lịch sử, tỉnh Thái Nguyên sau sáp nhập càng gia tăng vị thế và đảm nhận vai trò quan trọng đối với vùng và cả nước.

Kiến trúc sư Trần Hải Hưng phân tích thêm: Sáp nhập Thái Nguyên và Bắc Kạn còn tăng khả năng cạnh tranh trong thu hút đầu tư và phát triển trong tương lai mà không phải địa phương nào cũng có được. Thái Nguyên hiện tại là một trong những trung tâm công nghiệp lớn, hiện đại của vùng Trung du miền núi phía Bắc, là cửa ngõ giao lưu kinh tế, văn hóa - xã hội giữa đồng bằng sông Hồng và Trung du miền núi phía Bắc. Về giao thông, Thái Nguyên là đầu mối quan trọng của miền Bắc, nằm trên hành lang kinh tế Cao Bằng - Thái Nguyên - Hà Nội - Hải Phòng; đường Vành đai 5 vùng Thủ đô Hà Nội (Hà Nội, Vĩnh Phúc, Thái Nguyên, Bắc Giang, Hải Dương, Thái Bình, Hà Nam, Hòa Bình); Cao tốc Lạng Sơn - Thái Nguyên - Tuyên Quang - Hà Giang…

Những năm qua, Thái Nguyên đã đầu tư trọng điểm nhằm phát huy tối ưu hạ tầng giao thông, liên kết vùng thúc đẩy kết nối giao thương. Đối với công nghiệp, tỉnh đã bám sát quy hoạch sử dụng đất và phân khu chức năng mới hợp lý, hài hòa, bổ sung hỗ trợ nhau, tập trung nguồn lực có trọng tâm, phát huy thế mạnh của từng khu vực.

Tập trung phát triển các khu công nghiệp công nghệ cao tại TP. Phổ Yên, TP. Sông Công, huyện Phú Bình đã và đang phát huy được thế mạnh, thu hút nguồn vốn FDI và nhiều nhà đầu tư lớn.

Đối với tỉnh Bắc Kạn, thế mạnh là chế biến nông, lâm sản gắn với nguồn nguyên liệu; phát triển lâm nghiệp, bảo vệ rừng, nhất là rừng đầu nguồn, trồng cây công nghiệp, ăn quả, dược liệu, rau xanh sạch, chăn nuôi gia súc, gia cầm phục vụ người dân đô thị, tạo chuỗi cung ứng bổ trợ lẫn nhau. Sau khi 2 tỉnh sáp nhập, sẽ tạo tour liên kết du lịch địa phương có giá trị cao từ Thái Nguyên với tiềm năng du lịch Đông Tam Đảo, hồ Núi Cốc, Khu di tích lịch sử ATK Định Hóa và Bắc Kạn với nguồn tiềm năng du lịch tự nhiên phong phú, đa dạng, có tỷ lệ che phủ rừng lớn 73%; chất lượng không khí, chỉ số môi trường thuộc diện tốt nhất cả nước; có nhiều thác, suối, hang động, nổi tiếng nhất là hồ Ba Bể.

Như vậy, Thái Nguyên sẽ có sự phát triển hài hòa giữa đô thị, công nghiệp với bảo tồn sinh thái, tạo được nguồn tín chỉ Carbon bù trừ phát thải cho các hoạt động công nghiệp ngay tại chuỗi cung ứng địa phương, giúp giảm tác động của biến đổi khí hậu.

Thúy Hằng