Quốc hội thông qua Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi)

Quốc hội tiến hành biểu quyết thông qua Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi).

Trước đó, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH).

Theo đó, tại Kỳ họp bất thường lần thứ 5, Quốc hội khóa XV đã thảo luận tại Hội trường về dự án Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi). Trên cơ sở ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội (ĐBQH), UBTVQH đã chỉ đạo Cơ quan chủ trì thẩm tra, Cơ quan soạn thảo và các cơ quan hữu quan nghiên cứu, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật bảo đảm thận trọng, kỹ lưỡng, bám sát yêu cầu cơ cấu lại, nâng cao năng lực, hiệu quả của hệ thống tổ chức tín dụng theo đúng chủ trương của Đảng, nghị quyết của Quốc hội.

Ngày 16/01/2024, Chính phủ đã có Báo cáo số 18/BC-CP về ý kiến đối với tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật. Ngày 17/01/2024, UBTVQH đã có Báo cáo số 731/BC-UBTVQH15 về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) gửi đến các vị ĐBQH.

Quốc hội đã chính thức thông qua Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi), gồm 15 chương và 210 điều.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh báo cáo tóm tắt một số vấn đề lớn tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật của UBTVQH. Về một số quy định liên quan đến xử lý sở hữu chéo, thao túng, chi phối tổ chức tín dụng (tại khoản 24 Điều 4, Điều 63, Điều 136), tiếp thu ý kiến của ĐBQH, dự thảo Luật đã quy định phạm vi người có liên quan đối với quỹ tín dụng nhân dân hẹp hơn so với các loại hình tổ chức tín dụng (TCTD) khác và thể hiện tại điểm h khoản 24 Điều 4 của dự thảo Luật.

UBTVQH thống nhất với ý kiến của ĐBQH, bên cạnh quy định việc giảm tỷ lệ sở hữu cổ phần, giới hạn cấp tín dụng và một số quy định trong tổ chức, quản trị, điều hành, dự thảo Luật đã bổ sung quy định về cung cấp, công bố công khai thông tin (Điều 49), trong đó, cổ đông sở hữu từ 01% vốn điều lệ trở lên của TCTD phải thực hiện cung cấp thông tin, TCTD phải công bố công khai thông tin của các cổ đông này để bảo đảm minh bạch.

UBTVQH đề nghị Chính phủ chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước (NHNN) nâng cao hiệu quả phối hợp với bộ, ngành có liên quan, đồng thời có giải pháp tăng cường hiệu quả công tác kiểm tra, thanh tra, giám sát, bảo đảm hạn chế cao nhất tình trạng sở hữu chéo, thao túng, chi phối TCTD.

Về hoạt động đại lý bảo hiểm của TCTD (tại Điều 5, Điều 113), tiếp thu ý kiến của ĐBQH, UBTVQH xin chỉnh lý dự thảo Luật theo hướng bổ sung quy định về hành vi bị nghiêm cấm.

Cụ thể, TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, người quản lý, người điều hành, nhân viên của TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài gắn việc bán sản phẩm bảo hiểm không bắt buộc với việc cung ứng sản phẩm, dịch vụ ngân hàng dưới mọi hình thức. Đồng thời, giao Thống đốc NHNN quy định phạm vi hoạt động đại lý bảo hiểm của TCTD để phù hợp với tính chất và hoạt động của lĩnh vực ngân hàng.

Về can thiệp sớm tổ chức tín dụng (tại Điều 159, Điều 161), ở nội dung biện pháp hỗ trợ tổ chức tín dụng được can thiệp sớm, UBTVQH báo cáo: Tại Điều 154 của dự thảo Luật đã quy định việc công khai báo cáo tài chính theo quy định của pháp luật, trừ trường hợp TCTD đang được kiểm soát đặc biệt.

Do vậy, trên cơ sở đề xuất của Chính phủ, UBTVQH xin tiếp thu ý kiến của ĐBQH theo hướng quy định về dự phòng rủi ro chưa được trích lập, số lãi phải thu phải thoái chưa phân bổ như tại điểm a và điểm b khoản 2 Điều 159 của dự thảo Luật.

UBTVQH đề nghị Chính phủ trong quá trình triển khai thực hiện Luật chỉ đạo NHNN chịu trách nhiệm và có giải pháp phù hợp để nắm rõ thực trạng tài chính của các TCTD này khi được áp dụng cơ chế hỗ trợ, bảo đảm an toàn hệ thống TCTD.

Về chấm dứt can thiệp sớm, UBTVQH thống nhất với ý kiến của ĐBQH về việc NHNN có trách nhiệm trong việc ra văn bản áp dụng thực hiện cũng như chấm dứt thực hiện can thiệp sớm tương tự như quy định tại khoản 6 Điều 130a Luật Các TCTD hiện hành.

Để thống nhất với quy định tại khoản 2 Điều 156 về việc NHNN có văn bản yêu cầu khi TCTD thuộc trường hợp được can thiệp sớm, UBTVQH xin chỉnh lý điểm a khoản 1 và điểm a khoản 2 Điều 161 theo hướng NHNN có văn bản chấm dứt việc thực hiện văn bản yêu cầu quy định khoản 2 Điều 156 của Luật này khi TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài khắc phục được tình trạng dẫn đến can thiệp sớm. NHNN có trách nhiệm theo dõi, giám sát và bảo đảm thực trạng của TCTD đã khắc phục được tình trạng dẫn đến can thiệp sớm.

Về cho vay đặc biệt quỹ tín dụng nhân dân (tại Điều 193), UBTVQH thống nhất với ý kiến của ĐBQH về việc ngân hàng hợp tác xã có quyền quyết định khoản vay đặc biệt của ngân hàng hợp tác xã đối với quỹ tín dụng nhân dân.

Tại khoản 3 Điều 192 của dự thảo Luật đã quy định ngân hàng hợp tác xã chỉ cho vay đặc biệt đối với quỹ tín dụng nhân dân theo quy định của Thống đốc NHNN (hiện đang thực hiện theo quy định tại Thông tư số 08/2021/TT-NHNN của NHNN về cho vay đặc biệt đối với TCTD được kiểm soát đặc biệt đã được sửa đổi, bổ sung).

Do vậy, tiếp thu ý kiến của ĐBQH, UBTVQH xin chỉnh lý khoản 2 Điều 193 theo hướng quy định ngân hàng hợp tác xã quyết định cho vay đặc biệt đối với quỹ tín dụng nhân dân.

Về xử lý nợ xấu, tài sản bảo đảm (tại Chương XII), tiếp thu ý kiến của ĐBQH, UBTVQH xin chỉnh lý theo hướng quy định về chuyển nhượng toàn bộ hoặc một phần dự án bất động sản là tài sản bảo đảm để thu hồi nợ tại khoản 3 Điều 200 và về chuyển nhượng toàn bộ hoặc một phần dự án bất động sản đã nhận làm tài sản bảo đảm trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành để thu hồi nợ tại khoản 15 Điều 210 của dự thảo Luật

Về hiệu lực thi hành (Điều 209), thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, NHNN đã có văn bản số 358/NHNN-PC đề xuất chỉnh lý quy định tại khoản 1, khoản 2 Điều 209 về hiệu lực thi hành của dự thảo Luật như sau: “Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 01/07/2024, trừ quy định tại khoản 2 Điều này. Khoản 3 Điều 200 và khoản 15 Điều 210 của Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 01 năm 2025”.

UBTVQH thống nhất với đề nghị của Cơ quan soạn thảo; đề nghị Chính phủ khẩn trương xây dựng, ban hành các văn bản hướng dẫn, bảo đảm có hiệu lực đồng thời với Luật.

Ngoài các nội dung nêu trên, UBTVQH tiếp tục chỉ đạo các cơ quan chỉnh lý một số quy định trên cơ sở tiếp thu ý kiến của ĐBQH, Đoàn ĐBQH, ý kiến của các cơ quan liên quan và tiếp tục chỉnh lý kỹ thuật nhiều quy định để hoàn thiện dự thảo Luật. Dự thảo Luật sau khi tiếp thu, chỉnh lý gồm 15 chương và 210 điều.

Sau cùng, UBTVQH nhận định: Đây là dự án Luật có nhiều nội dung chuyên sâu, có tác động trực tiếp đến chính sách tài chính, tiền tệ, ổn định kinh tế vĩ mô, việc tiếp thu, hoàn thiện dự thảo Luật được thực hiện kỹ lưỡng, thận trọng, phù hợp với đường lối, chính sách và Hiến pháp 2013.

Đến nay, Dự thảo Luật đã đáp ứng đầy đủ yêu cầu đề ra, bảo đảm sự an toàn, lành mạnh, minh bạch, ổn định và bền vững của hệ thống ngân hàng và các tổ chức tín dụng, phát triển theo đúng nguyên tắc thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và thông lệ, chuẩn mực quốc tế phổ biến, nâng cao khả năng cạnh tranh, tiếp tục phát huy vai trò là kênh dẫn vốn quan trọng của nền kinh tế.

Quý Anh