Quốc hội sẽ giám sát việc kiểm soát chất lượng không khí tại Hà Nội

Sáng 7-1, tiếp tục chương trình phiên họp thứ 41, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về đề cương giám sát chuyên đề của Quốc hội về “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành”.

Quang cảnh phiên họp. Ảnh: media.quochoi.vn

Giám sát trực tiếp tại 15 địa phương

Trình bày dự thảo Kế hoạch giám sát, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy cho biết, đối tượng giám sát gồm Chính phủ; các bộ thuộc các lĩnh vực: Tài nguyên và Môi trường, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Xây dựng, Giao thông vận tải, Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư, Công Thương, Y tế, Công an, Quốc phòng; UBND 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; các cơ quan, tổ chức có liên quan.

Phạm vi giám sát là việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường trên phạm vi cả nước kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường số 72/2020/QH14 có hiệu lực thi hành đến hết ngày 31-12-2024 và các thời kỳ trước và sau có liên quan.

Giám sát tập trung vào các nội dung chính về việc ban hành, hoàn thiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường: Đánh giá việc thể chế hóa chủ trương của Đảng về bảo vệ môi trường; đánh giá kết quả xây dựng, ban hành, hoàn thiện chính sách, pháp luật để triển khai thi hành Luật Bảo vệ môi trường năm 2020; việc lập và thẩm định Chiến lược bảo vệ môi trường quốc gia.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy trình bày báo cáo. Ảnh: media.quochoi.vn

Việc tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường: Đánh giá việc tổ chức thi hành, thực hiện chính sách pháp luật và nội dung quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường. Trong đó tập trung đánh giá một số nội dung trọng tâm sau: Việc bố trí và sử dụng nguồn lực cho bảo vệ môi trường; việc lồng ghép nội dung bảo vệ môi trường trong quy hoạch bảo vệ môi trường quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh; việc lập, thẩm định, phê duyệt đánh giá môi trường chiến lược (ĐMC), đánh giá tác động môi trường (ĐTM); việc thực hiện các nội dung bảo vệ môi trường trong các quy hoạch, công tác đánh giá ĐMC, ĐTM; hoạt động kiểm soát ô nhiễm gồm kiểm soát nguồn ô nhiễm và quản lý chất lượng môi trường (chất lượng môi trường nước, chất lượng môi trường không khí); chống ngập úng ở các đô thị; việc quản lý chất thải (quản lý chất thải rắn sinh hoạt, quản lý nước thải đô thị, quản lý chất thải trong hoạt động nông nghiệp, y tế và xây dựng); công tác kiểm tra, thanh tra, kiểm toán, giám sát việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường và xử lý vi phạm, đấu tranh phòng, chống tội phạm về môi trường; tổ chức phát triển thị trường các-bon, trong đó có nội dung trao đổi tín chỉ các-bon rừng.

Đoàn giám sát tổ chức 4 đoàn công tác giám sát trực tiếp tại 15 địa phương: Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Cần Thơ, Bình Dương, Long An, Trà Vinh, Hải Phòng, Thái Nguyên, Quảng Ninh, Bắc Ninh, Thanh Hóa, Quảng Ngãi, Bình Thuận, Lâm Đồng. Thời gian giám sát tại địa phương dự kiến từ cuối tháng 6 đến trước ngày 31-7-2025.

Đoàn giám sát hoàn thiện dự thảo Báo cáo kết quả giám sát, dự thảo Nghị quyết giám sát chuyên đề, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội (phiên họp tháng 9-2025); hoàn thiện báo cáo kết quả giám sát và dự thảo Nghị quyết giám sát chuyên đề, gửi trước khi khai mạc kỳ họp thứ mười của Quốc hội khóa XV.

Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Lê Quang Tùng thảo luận. Ảnh: media.quochoi.vn

Giám sát cần tạo chuyển biến trong bảo vệ môi trường

Thảo luận tại phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị, bên cạnh việc giám sát tại một số địa phương thì cần xác định nội dung trọng tâm trên phạm vi cả nước để tránh dàn trải.

Theo Phó Chủ tịch Quốc hội, vấn đề rác thải sinh hoạt, ô nhiễm làng nghề, ô nhiễm tại khu đô thị, sông, ven biển sau giám sát phải có chuyển biến cụ thể. Đồng thời cần đưa ra dự báo về rác thải điện tử như pin, xe điện, pin mặt trời. “Đây là vấn đề có nguy cơ trong tương lai, do đó cần có dự báo và đánh giá chứ không hề đơn giản”, Phó Chủ tịch Quốc hội nói.

Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Lê Quang Tùng cũng cho rằng, trong giám sát cần lựa chọn các địa phương, đưa ra các tiêu chí lựa chọn địa phương để giám sát kỹ hơn. “Ví như Hà Nội quan tâm giám sát về chất lượng không khí, còn tỉnh Thái Nguyên là nơi có nhiều làng nghề chưa có hệ thống xử lý nước thải thì quan tâm giám sát về vấn đề xử lý nước thải tại các làng nghề”, ông Lê Quang Tùng nói.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại phiên họp. Ảnh: media.quochoi.vn

Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đặt vấn đề, đa phần rác thải là thực hiện chôn lấp, ít có địa phương có nhà máy đốt rác. Do đó, trong giám sát cần chỉ rõ những địa phương làm tốt và chưa thực hiện tốt xử lý rác thải. “Rồi tại các khu công nghiệp, khu chế xuất có hệ thống xử lý nước thải; xả lý nước thải có đảm bảo hay xả thẳng ra kênh, ra sông?. Đây là những vấn đề cần đánh giá cho kỹ”, Chủ tịch Quốc hội nói.

Bên cạnh đó, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị, trong giám sát cần chỉ ra các hạn chế, xử lý dứt điểm hiện tượng “nóng” về môi trường tại các địa phương, tìm được nguyên nhân chủ quan, khách quan ở từng đơn vị, địa phương. Không chỉ quản lý nhà nước mà còn ý thức của người dân, từng hộ dân phải phân loại rác, không xả rác bừa bãi. Đặc biệt là quan tâm tới vấn đề rác thải y tế, nếu xử lý không khéo sẽ ảnh hưởng tới môi trường; bên cạnh đó là vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm gắn với bảo vệ môi trường.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho hay, sau giám sát phải có sự chuyển biến mạnh mẽ. Như hiện ở một số vùng còn có việc chôn người mất trong vườn nhà, tình trạng người dân không có nhà vệ sinh, hay tình trạng ô nhiễm không khí tại Hà Nội… Sau giám sát, phải khắc phục được các tình trạng trên.

Tiến Thành