Quốc hội Mỹ thông qua dự luật chi tiêu cho chính phủ, ngăn chặn nguy cơ đóng cửa

Đường phố bên ngoài tòa nhà Quốc hội Mỹ ở Washington, D.C. vào ngày 20/12/2024. Ảnh: AFP

Cuộc bỏ phiếu khép lại tuần bất ổn

Thượng viện do đảng Dân chủ kiểm soát đã bỏ phiếu với tỷ lệ 85-11 để thông qua dự luật tiếp tục tài trợ cho chính phủ 38 phút sau khi hết hạn vào lúc nửa đêm (vào lúc 05:00 giờ GMT ngày 21/12). Chính phủ Mỹ đã không viện dẫn các thủ tục đóng cửa trong thời gian tạm thời.

Dự luật sẽ được gửi đến Nhà Trắng, nơi Tổng thống Joe Biden dự kiến sẽ ký ban hành luật.

Gói tài trợ này trước đó đã được Hạ viện do đảng Cộng hòa kiểm soát thông qua với sự ủng hộ của lưỡng đảng.

Cuộc bỏ phiếu vào đêm muộn đã khép lại một tuần bất ổn khi chứng kiến Tổng thống đắc cử Donald Trump và đồng minh tỷ phú Elon Musk của ông đánh bại một thỏa thuận lưỡng đảng ban đầu, khiến Quốc hội rơi vào tình trạng hỗn loạn.

Phiên bản cuối cùng của luật chi tiêu vừa được thông qua đã loại bỏ một số điều khoản được đảng Dân chủ bảo vệ, những người cáo buộc đảng Cộng hòa đã khuất phục trước áp lực từ một tỷ phú chưa được bầu và không có kinh nghiệm trong chính phủ như ông Musk.

Quốc hội Mỹ đã không hành động theo yêu cầu của ông Trump về việc tăng trần nợ, một nhiệm vụ khó khăn về mặt chính trị, trước khi ông nhậm chức vào ngày 20/1/2025.

Chính phủ liên bang đã chi khoảng 6.200 tỷ USD vào năm ngoái và có khoản nợ hơn 36.000 tỷ USD, và Quốc hội Mỹ sẽ cần phải hành động để cho phép vay thêm vào giữa năm tới.

Luật mới được thông qua sẽ gia hạn tài trợ cho chính phủ đến ngày 14/3 năm sau, cung cấp 100 tỷ USD cho các tiểu bang bị thiên tai và 10 tỷ USD cho nông dân, đồng thời gia hạn các chương trình viện trợ nông trại và lương thực sẽ hết hạn vào cuối năm.

Một số đảng viên Cộng hòa đã bỏ phiếu chống lại gói viện trợ trên vì cho rằng nó không cắt giảm chi tiêu. Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson cho biết đảng Cộng hòa sẽ có nhiều ảnh hưởng hơn vào năm tới, khi họ sẽ chiếm đa số ở cả hai viện của Quốc hội và ông Trump sẽ nắm quyền Nhà Trắng.

"Đây là một bước cần thiết để thu hẹp khoảng cách, đưa chúng tôi vào thời điểm mà chúng tôi có thể để lại dấu ấn của mình vào các quyết định cuối cùng về chi tiêu", ông Johnson nói với các phóng viên sau cuộc bỏ phiếu của Hạ viện. Ông cũng cho biết ông Trump đã ủng hộ gói chi tiêu trên.

Việc chính phủ Mỹ đóng cửa sẽ làm gián đoạn mọi thứ, từ thực thi pháp luật đến các công viên quốc gia, trì hoãn tiền lương của hàng triệu người lao động liên bang.

Reuters dẫn cảnh báo của một doanh nghiệp ngành du lịch cho biết việc chính phủ đóng cửa có thể khiến các hãng hàng không, khách sạn và các công ty khác thiệt hại 1 tỷ USD mỗi tuần và dẫn đến tình trạng gián đoạn trên diện rộng trong mùa Giáng sinh nhộn nhịp cuối năm. Các nhà chức trách cũng đã cảnh báo rằng du khách có thể phải xếp hàng dài tại các sân bay.

Vấn đề trần nợ công còn nan giải

Gói chi tiêu trên giống như một kế hoạch lưỡng đảng đã bị hủy bỏ vào đầu tuần này vì có ý kiến cho rằng nó chứa quá nhiều điều khoản không liên quan, chẳng hạn như tăng lương cho các nhà lập pháp và đàn áp các nhà quản lý phúc lợi dược phẩm.

Đảng Cộng hòa đã xóa hầu hết các điều khoản đó khỏi dự luật - bao gồm một điều khoản hạn chế đầu tư vào Trung Quốc mà đảng Dân chủ cho rằng sẽ xung đột với lợi ích của tỷ phú Musk.

"Rõ ràng là ông ấy (tỷ phú Musk - BTV) không muốn trả lời các câu hỏi về việc ông ấy dự định mở rộng hoạt động kinh doanh của mình ở Trung Quốc đến mức nào và ông ấy dự định bán bao nhiêu công nghệ của Mỹ", Đại diện đảng Dân chủ Rosa DeLauro phát biểu tại Hạ viện.

Ông Trump đã giao cho tỷ phú Musk, người giàu nhất thế giới, nhiệm vụ đứng đầu một nhóm công tác cắt giảm ngân sách nhưng ông sẽ không giữ bất kỳ chức vụ chính thức nào tại Washington.

Ông Musk đã viết trên nền tảng mạng xã hội X của mình rằng ông hài lòng với gói chi tiêu vừa được Quốc hội thông qua. "Nó đã chuyển từ một dự luật nặng pound sang một dự luật nặng ounce", ông Musk viết.

Lãnh đạo đảng Dân chủ tại Hạ viện Hakeem Jeffries cho biết đảng của ông vẫn đạt được một số mục tiêu và ngăn cản đảng Cộng hòa ban hành lệnh tăng trần nợ công giúp cắt giảm thuế dễ dàng hơn.

"Chúng tôi đã thúc đẩy thành công nhu cầu của người dân Mỹ bình thường, nhưng vẫn còn nhiều việc phải làm và chúng tôi mong chờ cuộc chiến đó vào năm mới", ông Jeffries nói với các phóng viên.

Trước đó, yêu cầu nâng trần nợ công của ông Trump đã bị Hạ viện bác bỏ một cách mạnh mẽ.

Chủ tịch Hạ viện Johnson cho biết các nhà lập pháp Mỹ sẽ xem xét vấn đề này vào tháng 1.

Ông Rich McCormick, một trong 34 đảng viên Cộng hòa đã bỏ phiếu chống lại dự luật hôm 20/12, cho rằng dự luật đó không làm thay đổi quỹ đạo tài chính của nước Mỹ và chỉ làm tăng thêm gánh nặng nợ.

"Chúng ta sẽ trở thành đất nước của quá khứ nếu chúng ta tiếp tục làm những gì chúng ta đang làm", ông McCormick nói.

Lần gần nhất chính phủ liên bang đã đóng cửa 35 ngày trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump tại Nhà Trắng do tranh chấp về an ninh biên giới.

Các cuộc tranh cãi trước đây về trần nợ công tại Mỹ đã làm thị trường tài chính hoảng sợ, vì việc chính phủ Mỹ vỡ nợ sẽ gây ra cú sốc tín dụng trên toàn thế giới.

Vấn đề trần nợ công đã bị trì hoãn theo một thỏa thuận về mặt kỹ thuật sẽ hết hạn vào ngày 1/1 năm sau, mặc dù các nhà lập pháp có thể sẽ không phải giải quyết vấn đề này trước mùa xuân.

Đông Phong