Quốc hội 'chốt' đầu tư đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng hơn 8 tỷ USD

Tiếp tục Kỳ họp bất thường lần thứ 9, sáng ngày 19/2, Quốc hội biểu quyết thông qua Nghị quyết về chủ trương đầu tư dự án xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng.

Với 455/459 đại biểu Quốc hội tham gia biểu quyết tán thành (chiếm 95,19% tổng số đại biểu Quốc hội), Nghị quyết đã được thông qua.

Quốc hội đã thông qua chủ trương đầu tư dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng. Ảnh: CTTĐT Quốc hội

Theo Nghị quyết, dự án nhằm mục tiêu xây dựng tuyến đường sắt mới hiện đại, đồng bộ nhằm đáp ứng nhu cầu vận tải nội địa, liên vận quốc tế giữa Việt Nam và Trung Quốc; tạo động lực quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững, phát huy lợi thế trên hành lang kinh tế Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, bảo đảm kết nối hiệu quả các mạng lưới đường sắt trong nước và quốc tế...

Về phạm vi đầu tư, điểm đầu tại vị trí nối ray qua biên giới (tỉnh Lào Cai), điểm cuối tại ga Lạch Huyện (thành phố Hải Phòng); chiều dài tuyến chính khoảng 390,9 km; chiều dài các tuyến nhánh khoảng 27,9 km; đi qua địa phận 9 tỉnh, thành phố gồm: Lào Cai, Yên Bái, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Thủ đô Hà Nội, Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Dương và Hải Phòng.

Về quy mô, đầu tư mới toàn tuyến đường đơn, khổ 1.435 mm; vận chuyển chung hành khách, hàng hóa; tốc độ thiết kế 160 km/h đối với tuyến chính đoạn từ ga Lào Cai mới đến ga Nam Hải Phòng, tốc độ thiết kế 120 km/h đối với đoạn qua khu vực đầu mối thành phố Hà Nội, tốc độ thiết kế 80 km/h đối với các đoạn tuyến còn lại.

Sơ bộ tổng nhu cầu sử dụng đất khoảng 2.632 ha, gồm đất trồng lúa khoảng 716 ha (trong đó đất trồng lúa nước từ hai vụ trở lên khoảng 709 ha), đất lâm nghiệp khoảng 878 ha, các loại đất khác theo quy định của pháp luật về đất đai khoảng 1.038 ha. Sơ bộ số dân tái định cư khoảng 19.136 người.

Sơ bộ tổng mức đầu tư của dự án là 203.231 tỷ đồng (khoảng hơn 8,3 tỷ USD), từ nguồn vốn ngân sách Nhà nước bố trí trong các kỳ kế hoạch đầu tư công trung hạn và nguồn vốn hợp pháp khác.

Về tiến độ thực hiện, lập báo cáo nghiên cứu khả thi từ năm 2025, phấn đấu hoàn thành dự án chậm nhất vào năm 2030.

Rút chính sách miễn trừ, giảm nhẹ trách nhiệm

Tổng thư ký, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Lê Quang Tùng. Ảnh: CTTĐT Quốc hội

Trình bày báo cáo tiếp thu, chỉnh lý, giải trình của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) trước khi Quốc hội biểu quyết thông qua, Tổng thư ký, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Lê Quang Tùng cho biết, có ý kiến đề nghị làm rõ suất đầu tư dự án và so sánh với tuyến đường sắt Viêng Chăn - Boten.

UBTVQH giải trình, theo báo cáo của Chính phủ, sơ bộ tổng mức đầu tư được tính toán theo quy định của pháp luật về xây dựng. Suất đầu tư công bố hiện nay của các nước được tính cho phần xây dựng và thiết bị, không tính chi phí thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và các chi phí có tính chất đặc thù khác (chi phí cầu Tân Vũ - Lạch Huyện, chi phí cải tạo khổ 1.000 mm khu vực ga Lào cai, chi phí đường 1.000 mm đoạn qua khu vực đầu mối Hà Nội).

So sánh với tuyến đường sắt Viêng Chăn - Boten dài 418 km có chi phí đầu tư 5,96 tỷ USD, suất đầu tư quy đổi 16,77 triệu USD/km thì tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng với suất đầu tư khoảng 15,96 triệu USD/km - tương đồng với suất đầu tư một số dự án tham khảo trong khu vực.

Ngoài ra theo UBTVQH, việc so sánh suất đầu tư giữa các dự án chỉ mang tính tham khảo do phụ thuộc vào nhiều yếu tố như thời điểm triển khai, công nghệ, điều kiện địa hình, địa chất, thủy văn, tiêu chuẩn kỹ thuật, công nghệ áp dụng, khả năng nội địa hóa.

Về các chính sách, cơ chế đặc thù đầu tư dự án, Tổng thư ký, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Lê Quang Tùng cho biết, nhiều ý kiến không tán thành với quy định tại dự thảo Nghị quyết về việc miễn, giảm nhẹ trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, đơn vị khi xảy ra tác động tiêu cực, lợi ích nhóm và lãng phí.

Theo lập luận của ý kiến thì điều này sẽ phá vỡ các nguyên tắc, quy định của pháp luật và không thống nhất, công bằng đối với các cán bộ, công chức thực hiện các dự án tương tự. Cũng có ý kiến tán thành với đề xuất của Chính phủ nhưng cần quy định cụ thể các trường hợp áp dụng.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất với nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội. Đối với trường hợp cần có quy định này để bảo vệ cán bộ, công chức dám nghĩ, dám làm, đề nghị Chính phủ nghiên cứu kỹ lưỡng để có quy định mang tính phổ quát chung và báo cáo cấp có thẩm quyền trước khi trình Quốc hội xem xét, quyết định. Do đó xin không quy định nội dung này tại dự thảo Nghị quyết.

Đinh Nhung