Quốc gia nào sẽ chịu tổn thất nặng nề nhất nếu Mỹ áp 100% thuế phim?

Tổng thống Donald Trump lại một lần nữa đe dọa áp thuế 100% đối với tất cả các bộ phim sản xuất bên ngoài nước Mỹ. Đây là động thái có thể làm đảo lộn ngành công nghiệp điện ảnh toàn cầu, đồng thời một giáng đòn mạnh nhất vào nước Anh.

Lần đầu tiên ông Trump công khai nói về vấn đề này là vào tháng 5/2025. Sau đó, ông tiếp tục nhắc lại vào tháng 9 và chỉ trích các quốc gia khác “đánh cắp” ngành làm phim của Mỹ.

“Dù tôi không chắc là việc áp thuế phim có khả thi hay không, nhưng tôi nghĩ chúng ta cần nhìn vào thông điệp đằng sau đó, rằng mỗi quốc gia cần cố gắng bảo vệ ngành công nghiệp điện ảnh của riêng mình”, đạo diễn Gurinder Chadha, người từng tạo nên thành công của các bộ phim đình đám như Bend it Like Beckham và Bride & Prejudice, chia sẻ.

Ngành điện ảnh nước Anh đã phải đối mặt với hàng loạt thách thức trong những năm gần đây, từ thực trạng doanh thu phòng vé chưa hồi phục hoàn toàn sau đại dịch, cạnh tranh ngày càng gay gắt từ các nền tảng trực tuyến, cho đến hàng loạt cuộc đình công của nghiệp đoàn SAG-AFTRA, và nay lại thêm mối đe dọa thuế phim từ Mỹ.

Dù vậy, lĩnh vực phim và truyền hình của Anh vẫn là điểm sáng trong nền kinh tế, đóng góp 5,6 tỷ bảng (tương đương 7,5 tỷ USD) vào năm ngoái thông qua hoạt động sản xuất, theo Viện phim Anh (BFI).

“Nền công nghiệp sáng tạo của chúng ta mang lại khoảng 126 tỷ bảng mỗi năm. Nhiều người nghĩ điện ảnh và truyền hình chỉ là để giải trí, nhưng thực tế chúng tạo ra hàng nghìn việc làm và thu hút lượng lớn đầu tư nước ngoài”, bà Caroline Dinenage, nghị sĩ kiêm Chủ tịch Ủy ban Văn hóa, Truyền thông và Thể thao của Quốc hội Anh, cho biết.

Tuy nhiên, một điều đáng lo ngại là đa số hãng phim Anh phụ thuộc lớn vào sự hợp tác với Mỹ, bao gồm cả những xưởng phim danh tiếng như Pinewood hay Shepperton. Theo BFI, trong năm ngoái, 65% tổng chi phí sản xuất phim tại Anh được tài trợ bởi các hãng phim và nền tảng trực tuyến của Mỹ.

Trong năm 2024, các dự án phim Anh nhận đầu tư từ Mỹ đã tăng 49% lên 1,37 tỷ bảng Anh

Nếu không có nguồn đầu tư này, việc sản xuất phim Anh sẽ trở nên khó khăn hơn nhiều, theo đạo diễn Howard Berry: “Chúng tôi phụ thuộc khá nhiều vào nguồn vốn đầu tư từ Mỹ để làm phim. Chúng tôi phải chờ họ tuyên bố sẽ sản xuất phim, rồi mới bắt đầu xoay xở để thực hiện. Nói thật là không có nhiều nguồn vốn nội địa để tự sản xuất phim ở Anh, nên nếu dòng tiền đó ngừng lại, chúng tôi sẽ mắc kẹt".

Quy trình làm phim hiện đại là một quá trình mang tính toàn cầu, khi các khâu viết kịch bản, quay, hậu kỳ và âm nhạc thường được thực hiện ở nhiều quốc gia khác nhau. Điều này khiến việc áp thuế trở nên phức tạp, theo ông Tim Richards, Giám đốc điều hành chuỗi rạp chiếu Vue, giải thích.

“Câu hỏi lớn nhất hiện nay là làm sao xác định được đâu là những bộ phim sẽ bị ảnh hưởng bởi mức thuế 100%”, ông Richards nói thêm.

Ông Zygi Kamasa, Giám đốc điều hành hãng phát hành phim True Brit Entertainment có trụ sở tại Anh, cho rằng thuế phim của Mỹ có thể khiến Anh đẩy mạnh hợp tác với các quốc gia khác.“Nhiều bộ phim của chúng tôi được sản xuất ở Anh đã rất thành công tại châu Âu và châu Á. Tôi nghĩ chúng tôi sẽ tìm kiếm thêm cơ hội hợp tác sản xuất với các nước châu Âu để củng cố nguồn tài chính”, ông Kamasa đề xuất.

Hiện tại, dù máy quay vẫn tiếp tục lăn bánh, nhưng nhiều người trong ngành hy vọng chính phủ Anh sẽ có động thái rõ ràng hơn.

Khi ông Trump lần đầu nhắc đến việc áp thuế 100% lên phim ngoại, một người phát ngôn của chính phủ Anh nói với truyền thông rằng việc bình luận liên tục về các vấn đề thương mại với Mỹ không phải là lợi ích quốc gia, đồng thời khẳng định ngành điện ảnh Anh là đẳng cấp thế giới.

“Đây là vấn đề rất quan trọng mà Thủ tướng Anh cần thảo luận với chính phủ Mỹ, và tôi tin rằng nó cần được đặt ở vị trí trung tâm trong mọi cuộc đàm phán thương mại sắp tới”, bà Caroline Dinenage, Chủ tịch Ủy ban Văn hóa, Truyền thông và Thể thao của Quốc hội Anh nhấn mạnh.

Khánh Ly