Quảng bá cho tiền điện tử $Libra, Tổng thống Argentina đối mặt với nguy cơ bị luận tội

Nhờ bài viết của ông Javier Milei, $Libra đã thu hút được giới đầu tư tiền điện tử và giá trị đồng tiền này tăng vọt khi vừa mở bán nhưng lại nhanh chóng sụp đổ chỉ sau vài giờ, đẩy nhiều nhà đầu tư rơi vào cảnh thu lỗ hàng triệu USD.

Từ vụ kiện dân sự ở Mỹ

Hãng tin Buenos Aires Times cho hay, vào trung tuần tháng 2, Burwick Law - công ty ở New York chuyên cung cấp dịch vụ bảo vệ pháp lý cho người tiêu dùng kỹ thuật số, đã tập hợp được hơn 200 khách hàng từ Argentina, Mỹ, châu Âu và châu Á để kiện tập thể nhằm vào Tổng thống Argentina Javier Milei. Những vấn đề mà ông Javier Milei phải đối mặt liên quan đến bê bối được gọi là “Cryptogate” đang lan rộng ra toàn cầu.

Báo cáo từ tờ La Nacíon cũng cho hay, trước khi công ty luật này tập hợp các khách hàng ở khắp nơi, hàng chục đơn khiếu nại pháp lý cũng đã được đệ trình ở cả Argentina, Bộ Tư pháp Mỹ và Cục Điều tra liên bang Mỹ (FBI) nhằm chống lại Tổng thống Javier Milei và các bên liên quan khác.

Tổng thống Argentina Javier Milei. Ảnh: Picture Alliance.

Nguồn tin từ đại diện của Burwick Law cho hay, các khách hàng của họ đã mất hàng tỷ USD trong vụ ra mắt tiền điện tử gây tranh cãi $Libra. Tổng thống Javier Milei bị cho là có liên quan vì đã đăng bài về cái gọi là “memecoin” trên trang mạng xã hội X. "Chúng tôi hiện đang điều tra và phân tích những gì đã xảy ra để xác định các lựa chọn pháp lý khả thi cho khách hàng của mình. Mục tiêu của chúng tôi là bảo vệ khách hàng một cách mạnh mẽ, khám phá mọi biện pháp khắc phục dân sự khả thi, bao gồm cả kiện tụng nếu cần thiết", Max Burwick, quản lý của Burwick Law nói với La Nacíon.

Còn quá sớm để Burwick Law xác định chiến lược pháp lý của mình và công ty đang tìm hiểu xem khu vực tài phán nào sẽ là nơi tốt nhất để đệ đơn kiện. Nhưng theo tiết lộ của ông Max Burwick, ngoài Tổng thống Argentina, một số cá nhân khác cũng có thể bị kiện như: doanh nhân người Mỹ Hayden Mark Davis, công dân Argentina Maurici Novelli và Maurio Terrones Godoy cùng doanh nhân người Singapore Julian Peh.

Vụ bê bối của Tổng thống Javier Milei bắt đầu hôm 14/2 khi ông sử dụng tài khoản cá nhân của mình trên mạng xã hội X với hơn 3,8 triệu người theo dõi để quảng bá đồng $Libra - loại tiền ảo gắn liền với Dự án Libertad, một sáng kiến thúc đẩy tăng trưởng kinh tế thông qua việc sử dụng tiền ảo và công nghệ blockchain. Tổng thống Argentina đã mô tả dự án như một công cụ tài chính sáng tạo, hứa hẹn mang lại cơ hội cho các doanh nghiệp khởi nghiệp và những người thiếu vốn. Bài đăng của ông Javier Milei liên kết đến một trang web nơi có thể mua đồng tiền kỹ thuật số, tên miền có chứa câu cửa miệng phổ biến của Milei là "tự do muôn năm".

Đáng chú ý là dù bài viết chỉ được đăng tải trong khoảng thời gian ngắn và sau đó, ông Javier Milei đã xóa bài nhưng sự ủng hộ từ chính trị gia quyền lực nhất Argentina đã khiến giá trị của đồng $Libra tăng vọt từ mức khởi điểm khoảng 0,22 USD lên hơn 5 USD chỉ trong vài phút sau khi ra mắt. Một giờ sau khi bài viết được xóa, giá trị của đồng $Libra cũng đầu lao dốc không phanh, giảm khoảng 70% và hiện chỉ còn dao động quanh mức 0,30 USD.

Báo cáo từ công ty phân tích chuỗi khối Chainalysis, $Libra là đồng tiền ảo được ít người biết đến. Nhưng sau khi được Tổng thống Argentina nhắc tên, nó đã thu hút sự quan tâm của công chúng. Từ thống kê của trang web theo dõi giá trị tiền ảo CoinMarketCap.com, đại diện của Chainalysis cho hay, trong khi hầu hết mọi người đều mất tiền thì có 34 tài khoản đã kiếm được 124,6 triệu USD.

Chưa hết, 8 ví điện tử đã rút tổng cộng 99 triệu USD từ Libra's liquidity pool - nơi các nhà đầu tư giao dịch đồng $Libra và các ví này đều có liên kết trực tiếp với nhóm sáng lập $Libra. Một công ty phân tích blockchain khác tên là Nansen, cũng khẳng định rằng các ví liên quan đến vụ rút tiền này hiện vẫn giữ khoảng 87 triệu USD. Nghĩa là, một lượng lớn tài sản vẫn nằm trong tay nhóm phát hành $Libra.

Bê bối liên quan đến tiền điện tử $Libra có nguy cơ nhấn chìm sự nghiệp chính trị của Tổng thống Javier Milei.

Đến bằng chứng về sự liên quan của chị gái

Nhưng điều đáng nói là vụ bê bối $Libra liên quan đến sự kết hợp kỳ lạ của nhiều nhân vật. Theo tin từ hãng The Guardian, “memecoin” là một loại tiền điện tử thường chỉ là những trò đùa trên các meme trên Internet, những khoảnh khắc lan truyền hoặc những người nổi tiếng không cố gắng sử dụng công nghệ mới hoặc giải quyết bất kỳ vấn đề mới nào. Chúng thường có tên ngớ ngẩn, như Dogecoin hoặc Fartcoin.

Nhiều nhà phân tích còn cho rằng, “memecoin” chẳng qua chỉ là những kế hoạch Ponzi kỹ thuật số để làm giàu cho những người trong cuộc bằng cách lấy tiền của các nhà đầu tư bán lẻ. $Libra - “memecoin” liên quan đến Tổng thống Argentina là một thảm họa bởi chỉ vài giờ sau khi ra mắt, những người nắm giữ sớm đồng tiền này đã bắt đầu rút tiền khỏi dự án và giá của nó sụt giảm thê thảm. Và Hayden Davis (28 tuổi), doanh nhân người Mỹ chuyên phát triển tiền điện tử - người đã giúp ra mắt $Libra tuyên bố mình là cố vấn cho Tổng thống Javier Milei trong khi Văn phòng Tổng thống Argentina bác bỏ thông tin này.

Rồi trong một cuộc trả lời phỏng vấn với nhà báo tiền điện tử độc lập Stephen Findeisen, Hayden Davis cho biết “memecoin” về cơ bản là một trò chơi gian lận có lợi cho một nhóm nhỏ người với cái giá phải trả là các nhà đầu tư bán lẻ. "Đây là trò chơi của người trong cuộc. Đây là một sòng bạc không được quản lý", Hayden Davis nói và cho biết thêm rằng $Libra là một thử nghiệm để chứng minh sức mạnh và tiện ích của tiền điện tử phù hợp với mong muốn của Tổng thống Javier Milei về việc Argentina trở thành trung tâm đổi mới.

Thậm chí, Hayden Davis còn khoe khoang bằng tin nhắn văn bản với một nhà đầu tư khác rằng ông đã trả tiền cho Karina Milei, chị gái của ông Javier Milei để khiến Tổng thống thực hiện theo ý mình. Bà Karina Milei cũng là người đầu tiên có cuộc họp tại dinh tổng thống với cố vấn tiền điện tử địa phương Mauricio Novelli, người sau đó đã giới thiệu anh trai mình với một số bên liên quan đến “memecoin”, theo tin từ La Nacíon. Rồi trong một cuộc phỏng vấn với Barstool Sports hôm 17/2, Hayden Davis thừa nhận ông đã kiếm được tiền từ vụ $Libra và đang tìm cách khắc phục mọi thứ. Tuy doanh nhân người Mỹ này nói rằng ông tin chắc Tổng thống Javier Milei không tham nhũng nhưng lại cho rằng, số tiền kiếm được từ dự án này thuộc về những người trong nhóm của Tổng thống Argentina hoặc những người mà ông "nghĩ là nhóm của Milei".

Còn Dave Portnoy, người sáng lập ra đế chế podcast Barstool Sports và là một người đam mê cờ bạc, đã nói trên phương tiện truyền thông xã hội rằng doanh nhân Hayden Davis đã thông báo với anh ta về việc ra mắt $Libra trước khi nó được công khai và yêu cầu anh ấy quảng bá nó. Dave Portnoy còn tiết lộ rằng đã có những cuộc thảo luận về khả năng anh ấy phỏng vấn Tổng thống Javier Milei, giống như anh ấy đã làm với Tổng thống Donald Trump trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình. Dave Portnoy cho biết đã không mua bất kỳ đồng $Libra nào cho đến sau khi có bài đăng của Tổng thống Argentina Milei trên mạng xã hội X và đã mất tiền khi giá đồng tiền này bị giảm mạnh. Nhưng Hayden Davis đã hoàn trả khoản lỗ của Dave Portnoy.

Karina Milei, chị gái Tổng thống Argentina Javier Milei. Ảnh: Reuters.

Và nguy cơ luận tội về gian lận tiền điện tử

Cho đến nay, Tổng thống Javier Milei vẫn kịch liệt phủ nhận việc biết rằng ảnh hưởng của mình có thể khiến các nhà đầu tư nhẹ dạ cả tin nhanh chóng mất tiền. Dẫu vậy, các chính trị gia đối lập ở Argentina vẫn kiên quyết kêu gọi luận tội Tổng thống. "Vụ bê bối này khiến chúng ta xấu hổ trên quy mô quốc tế, đòi hỏi chúng ta phải đưa ra yêu cầu luận tội đối với tổng thống", nhà lập pháp Leandro Santoro, một thành viên của liên minh đối lập cho biết.

Myriam Bregman, một nhà lãnh đạo xã hội chủ nghĩa nổi tiếng và là cựu ứng cử viên tổng thống tuyên bố: "Ông Milei là người phải trả lời trước Quốc hội. Chúng tôi muốn biết, từng bước một, ai đã hưởng lợi từ nó (đồng tiền $Libra) và như thế nào. Đây không phải là lần đầu tiên ông ấy tham gia vào một điều gì đó như vậy, nhưng nó trở nên trầm trọng hơn do vai trò hiện tại của ông ấy là tổng thống".

Cựu Tổng thống Cristina Fernández de Kirchner thì viết trên mạng xã hội: “Ông ấy đã quảng bá một loại tiền điện tử riêng tư từ tài khoản X chính thức của mình, do ai đó tạo ra. Ông ấy đã thổi phồng giá trị của nó bằng cách lợi dụng chức vụ tổng thống của mình. Từ một nhà lãnh đạo, ông ấy đã trở thành kẻ lừa đảo tiền điện tử”. Các nhà lãnh đạo Mỹ Latinh cũng lên tiếng, như Tổng thống Mexico, Claudia Sheinbaum, nói rằng “cực kỳ nghiêm trọng nếu được xác nhận, đặc biệt là về quyền hạn của tổng thống trong việc quảng bá một thứ gì đó riêng tư”.

Nhà phân tích chính trị Marcelo García, thuộc Công ty tư vấn rủi ro chính trị Horizon Engage nhận định, Tổng thống Javier Milei và chính phủ Argentina cần "kiềm chế cuộc khủng hoảng bằng cách đưa ra lời giải thích rõ ràng về những gì đã xảy ra" để ngăn chặn sự cố "leo thang thành cuộc khủng hoảng uy tín có thể làm nản lòng cộng đồng đầu tư lớn nhất thế giới".

Được biết, tiền điện tử đã bùng nổ ở Argentina trong những năm gần đây, khi những người tiết kiệm tìm cách giữ tiền của họ bên ngoài các ngân hàng truyền thống trong bối cảnh cuộc khủng hoảng kinh tế kéo dài hàng thập kỷ và tỷ lệ lạm phát tăng cao. Và cuộc khủng hoảng này có thể gây tổn hại đến danh tiếng của ông Javier Milei (người từng được tung hô là bảo vệ sự phục hồi kinh tế và là một tổng thống chống tham nhũng), trước thềm cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vào cuối năm nay.

Hiện Văn phòng công tố liên bang đang xem xét liệu tổng thống có tham gia vào hành vi gian lận hay liên kết tội phạm hay vi phạm nhiệm vụ của mình hay không. Hôm 16/2, một nhóm luật sư đã đệ đơn khiếu nại về gian lận lên tòa án hình sự, nói rằng họ "tố cáo hình sự Tổng thống Argentina, Javier Milei vì chúng tôi tin rằng ông ta là người tham gia cơ bản vào quá trình phát triển, thực hiện và lập kế hoạch cho vụ lừa đảo lớn liên quan đến việc ra mắt tiền điện tử $Libra".

Jonatan Baldiviezo, một luật sư và là một trong những nguyên đơn, nói rằng ông đã thấy một sự liên kết bất hợp pháp để thực hiện “một số lượng gian lận chưa xác định được”. "Trong sự liên kết bất hợp pháp này, tội gian lận đã được thực hiện, trong đó hành động của tổng thống là mấu chốt", Jonatan Baldiviezo nhấn mạnh.

Chu Nguyễn