Quan tâm đến công tác thu hồi, giải phóng mặt bằng, đền bù tái định cư

Cùng dự có: Chủ nhiệm ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi; Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính Lê Quang Mạnh cùng các thành viên Ủy ban Kinh tế và Tài chính, đại diện Hội đồng dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, đại diện lãnh đạo các Bộ, ngành, địa phương.

Phát triển phương thức vận tải bền vững, hiện đại, góp phần triển kinh tế - xã hội, xóa đói giảm nghèo vùng Tây Nguyên

Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Xuân Dũng, Dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Quy Nhơn – Pleiku thuộc hành lang Đông - Tây có vai trò đặc biệt quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh của vùng Tây Nguyên và khu vực duyên hải Trung Bộ; là tuyến kết nối các cửa khẩu quốc tế, các đô thị và cảng biển lớn..cũng như phát triển phương thức vận tải bền vững hiện đại, góp phần giảm tai nạn giao thông.

Bên cạnh đó, việc triển khai Dự án phù hợp với Quy hoạch mạng lưới đường bộ được duyệt, theo đó cao tốc Quy Nhơn - Pleiku thuộc tuyến cao tốc Quy Nhơn - Pleiku - Lệ Thanh (CT.20). Trong đó, đoạn tuyến Quy Nhơn - Pleiku quy mô 4 làn xe, tiến trình đầu tư trước năm 2030; đoạn tuyến Pleiku - Lệ Thanh quy mô 4 làn xe, tiến trình đầu tư sau năm 2030. Điều này sẽ rút ngắn khoảng cách, thời gian di chuyển (theo tính toán kết quả lưu thông trên đường cao tốc sẽ giúp giảm thời gian vận chuyển tới 50% - 60%), kết nối các thị trường, thúc đẩy phát triển kinh tế vùng, tạo không gian phát triển kinh tế trên hàng lang này từ đó góp phần phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói giảm nghèo vùng Tây Nguyên các tỉnh Gia Lai, Bình Định nói riêng và vùng Tây Nguyên, duyên hải Nam Trung Bộ nói chung.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Xuân Dũng

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Xuân Dũng cũng cho biết: Điểm đầu của dự án tại Quốc lộ 19B thuộc địa phận Thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định; điểm cuối tại đường Hồ Chí Minh (khoảng lý trình Km1606+770/đường Hồ Chí Minh) thuộc địa phận Thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai. Tổng chiều dài khoảng 125 km; trong đó đoạn qua địa phận tỉnh Bình Định khoảng 40 km, qua địa phận tỉnh Gia Lai khoảng 85 km.

Cũng theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Xuân Dũng nhu cầu sử dụng đất và phương án bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng, tái định cư sơ bộ khoảng 942,15 ha, gồm: đất trồng lúa khoảng - 189,92 ha (trong đó đất lúa trồng lúa nước từ 02 vụ trở lên khoảng 181,31 ha); đất lâm nghiệp khoảng 257,35 ha (trong đó đất rừng phòng hộ đầu nguồn khoảng 94 ha); các loại đất khác theo quy định của pháp luật đất đai khoảng 494,88 ha. Số hộ bị ảnh hưởng: khoảng 491 hộ. Hình thức đầu tư: đầu tư công với tổng mức đầu tư khoảng 43.734 tỷ đồng.

Cho ý kiến tại phiên họp đa số các đại biểu thống nhất sự cần thiết đầu tư dự án này với những cơ sở chính trị, cơ sở pháp lý và những lý do đã được nêu tại Tờ trình của Chính phủ. Việc sớm đầu tư Dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Quy Nhơn – Pleiku sẽ góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội cùng vùng và các địa phương liên quan. Tuy nhiên, một số đại biểu đề nghị bổ sung, làm rõ hơn tính cấp thiết của Dự án, khi tuyến Quốc lộ 19 trên hàng lang kết nối từ Gia Lai xuống Bình Định mới được đầu tư nâng cấp, cải tạo đã cơ bản đáp ứng yêu cầu và lưu lượng xe hiện hữu của hàng lang này là chưa cao.

Chính phủ cần rà soát, tối ưu hướng tuyến của Dự án

Góp ý vào Dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Quy Nhơn – Pleiku, Đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng - Đoàn Đại biểu Quốc hội Thành phố Cần Thơ quan tâm vào vấn đề thu hồi, hỗ trợ tái định cư với diện tích đất bị thu hồi. Theo đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng qua khảo sát cho thấy diện tích phải thu hồi, bồi thường là khá lớn, nhất là diện tích của người dân đang trồng cây cao su, cà phê..do đó đại biểu đề nghị Chính phủ cần có cơ chế bồi thường rõ ràng cho người dân. Bên cạnh đó, có các giải pháp chỉ đạo, điều hành quyết liệt để nâng cao hiệu quả công tác phối hợp giữa các cơ quan thực hiện và có chế tài gắn trách nhiệm đối với các cấp chính quyền địa phương, bảo đảm được tiến độ thu hồi, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của Dự án.

Đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng - Đoàn Đại biểu Quốc hội Thành phố Cần Thơ

Đánh giá kỹ tác động của Dự án tới tuyến đường song hành

Phát biểu tại phiên họp Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Tạ Văn Hạ yêu cầu Chính phủ cần đánh giá kỹ tác động của Dự án tới tuyến đường song hành, dẫn đến nguy cơ sụt giảm doanh thu thu phí của dự án BOT hiện hữu trên Quốc lộ 19…cũng như loại hình giao thông khác như hàng không, đường thủy, đường sắt..Ngoài ra Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Tạ Văn Hạ cũng đề nghị cần bổ sung thêm phần đánh giá dự báo phần tác động đến di tích văn hóa, danh lam thắng cảnh, phi vật thể, không gian văn hóa, phát triển du lịch của Tây Nguyên thì cần những lưu ý như thế nào trong quá trình xây dựng?

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Tạ Văn Hạ phát biểu tại phiên họp

Bên cạnh đó, một số đại biểu đề nghị Chính phủ cần chỉ đạo các cơ quan liên quan rà soát, tối ưu hướng tuyến của Dự án để giảm thiểu nhu cầu chuyển đổi sử dụng đất rừng phòng hộ đầu nguồn, đất rừng sản xuất lớn, đất trồng lúa và quan tâm có chính sách đền bù hợp lý, thỏa đáng cho người dân, doanh nghiệp chịu ảnh hưởng của việc thu hồi đất phục vụ cho Dự án.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi phát biểu tại phiên họp

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Nguyễn Trường Giang phát biểu tại phiên họp

Cũng tại phiên họp các đại biểu cho ý kiến về điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án đường bộ cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu giai đoạn 1. Đa số các ý kiến đều thống nhất điều chỉnh dự án, tuy nhiên đề nghị Chính phủ cần làm rõ nguyên nhân chủ quan, khách quan và trách nhiệm của tổ chức cá nhân dẫn đến tăng chi phí bồi thường, hỗ trợ tái định cư đã được Quốc hội phê duyệt trước đó….

Đại biểu Trịnh Xuân An -Ủy viên chuyên trách Ủy ban Quốc phòng và An ninh phát biểu tại phiên họp

Phát biểu tại phiên họp, đối với chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Quy Nhơn – Pleiku, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh nhất trí với sự cần thiết và nhấn mạnh cơ sở chính trị, cơ sở pháp lý đã rõ. Tuy nhiên, Phó Chủ tịch Quốc hội yêu cầu, trong Tờ trình của Chính phủ cần thuyết minh rõ hơn để tăng tính thuyết phục của chủ trương đầu tư Dự án; trong đó, bổ sung nội dung liên quan đến hướng tuyến gắn với quy hoạch, tính kết nối của Dự án này với các hệ thống giao thông khác.

Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh phát biểu kết luận phiên họp

Đồng thời Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh đề nghị cần quan tâm về công tác thu hồi đất, di dời các hạ tầng kỹ thuật, bồi thường, hỗ trợ tái định cư cũng như làm rõ việc bố trí tái định cư dọc theo tuyến đường này ra sao? Cùng với đó, thuyết phục rõ hơn vì sao lựa chọn phương án đầu tư của Dự án là đầu tư công trong bối cảnh hiện nay đang khuyến khích thu hút các nguồn xã hội hóa theo phương thức đối tác công – tư?

Về chuyển đổi mục đích sử dụng rừng, Phó Chủ tịch Quốc hội chỉ rõ, trong các chính sách Chính phủ trình chưa có tính cập nhật vì có những nội dung đã được Quốc hội thông qua. Do đó, đề nghị làm rõ, với quy mô của Dự án thì có cần thiết báo cáo Quốc hội hay không, bởi theo Điều 253 Luật Đất đai quy định giao việc này cho HĐND cấp tỉnh.

Về 9 cơ chế, chính sách đặc thù, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị, cần cập nhật, rà soát kỹ lưỡng, tránh trường hợp một chính sách vừa được quy định trong luật vừa được quy định trong Nghị quyết của Quốc hội./.

Diệu Huyền - Thùy Linh - Trọng Quỳnh