Quan tâm công tác quản lý nuôi nhốt, kinh doanh động vật hoang dã

Hạt Kiểm lâm huyện Định Quán phối hợp với lực lượng công an ngăn chặn kịp thời 2 đối tượng đang thực hiện các hành vi nuôi nhốt và vận chuyển động vật hoang dã trái pháp luật vào tháng 10-2024. Ảnh: A.Nhơn

Nhờ đó, kết quả mang lại nhiều chuyển biến tích cực, giúp người dân tuân thủ đúng quy định pháp luật, vừa đầu tư phát triển kinh tế gia đình, ổn định cuộc sống.

Tạo điều kiện nuôi động vật hoang dã hợp pháp

Nghị định số 06/2019/NĐ-CP ngày 22-1-2019 của Chính phủ về quản lý thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm và thực thi Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp (sửa đổi, bổ sung năm 2021) quy định rất rõ việc nuôi nhốt, kinh doanh các loài ĐVHD. Chẳng hạn, phải đảm bảo nguồn gốc hợp pháp của loài nuôi, quy định pháp luật về điều kiện gây nuôi các loài ĐVHD; đảm bảo an toàn cho con người; thực hiện các quy định của pháp luật về môi trường, thú y…

Ông Nguyễn Thái Trung (ngụ xã Thanh Sơn, huyện Định Quán) cho biết, gia đình ông đã thực hiện nuôi rắn ráo trâu (rắn hổ vện) hơn 14 năm. Ông Trung đã chấp hành các quy định pháp luật bằng việc đăng ký với Chi cục Kiểm lâm Đồng Nai để được cấp mã số cơ sở nuôi hợp pháp đối với loài ĐVHD này. Mỗi lần số lượng đàn rắn có biến động (tăng đàn, giảm đàn), ông Trung báo cáo để cơ quan chức năng theo dõi, cập nhật thông tin đầy đủ...

Thời gian qua, nghề nuôi rắn ráo trâu trải qua không ít thăng trầm, đầu ra của sản phẩm thường không ổn định khiến cho nhiều người thất bại. Thế nhưng, ông Trung đã không bỏ cuộc, mà luôn tìm mọi cách vượt qua khó khăn để vươn lên. Mô hình làm ăn của ông vẫn mang lại hiệu quả, ổn định với số lượng đàn rắn 2 ngàn con (cả rắn giống, rắn thương phẩm, rắn con) và đem lại mức thu nhập trung bình từ 400-500 triệu đồng/năm.

Tổng số cơ sở gây nuôi ĐVHD trên địa bàn Đồng Nai tính đến năm 2024 là 755 cơ sở, với 66 loài; tổng số ĐVHD gây nuôi là trên 281 ngàn cá thể. Trong năm 2024, Chi cục Kiểm lâm Đồng Nai đã xem xét, cấp mã số cơ sở nuôi các loài ĐVHD nguy cấp cho 185 hồ sơ.

Bà Hoàng Thị Mỹ Nhung (ngụ xã Phú Lý, huyện Vĩnh Cửu) cho hay, vợ chồng bà gắn bó với nghề nuôi cá sấu đã hơn 12 năm. Gia đình bà chấp hành các quy định pháp luật về nuôi nhốt ĐVHD như: đăng ký giấy phép hoạt động; tích cực tham gia các lớp tập huấn về gây nuôi nhốt các loài ĐVHD (trong đó có cá sấu) do ngành lâm nghiệp tổ chức. Ngoài ra, mỗi khi cá sấu thương phẩm xuất bán, gia đình bà chủ động thông báo cho cơ quan chức năng để được cấp giấy xác nhận việc mua bán hợp pháp.

“Thời gian qua, các cơ quan chức năng thường tổ chức các đợt kiểm tra chuồng trại cũng như quy trình nuôi nhốt ĐVHD sao cho đảm bảo an toàn. Nhờ đó, gia đình tôi được tạo điều kiện thuận lợi, được hướng dẫn việc đầu tư mô hình nuôi cá sấu sao cho hiệu quả” - bà Nhung bộc bạch.

Tăng cường kiểm tra, xử lý sai phạm

Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm Đồng Nai Ngô Văn Vinh cho biết, việc Nhà nước cho phép hoạt động gây nuôi thương mại ĐVHD có nguồn gốc hợp pháp với nhiều lý do quan trọng, nhất là giảm bớt tình trạng săn bắt, nuôi nhốt, giết mổ trái phép nhiều loài ĐVHD từ tự nhiên (heo rừng, rùa, rắn, cá sấu nước ngọt, nhím, cầy, khỉ…). Thế nhưng, công tác quản lý đối với các cơ sở, hộ chăn nuôi, kinh doanh buôn bán ĐVHD gặp nhiều khó khăn. Địa bàn Đồng Nai khá dài và rộng, các cơ sở gây nuôi ĐVHD không phân bố tập trung mà rải rác đều, trong khi mỗi công chức kiểm lâm của các hạt kiểm lâm cấp huyện thường phải thực hiện nhiều nhiệm vụ. Hoạt động gây nuôi ĐVHD của một số cơ sở hiện nay chưa được chú trọng, tâm lý vẫn xem đây là nghề phụ nhằm tìm giải pháp thay thế tạm thời khi các loài gia súc, gia cầm nuôi không hiệu quả và thường xuyên bị dịch bệnh. Việc ghi chép vào các sổ theo dõi diễn biến đàn ĐVHD gây nuôi của các cơ sở nuôi còn chưa đảm bảo theo quy định…

Trước tình hình trên, Chi cục Kiểm lâm Đồng Nai đề ra một số giải pháp để thực hiện. Định kỳ cuối năm đều tổ chức tập huấn nghiệp vụ cho lực lượng công chức kiểm lâm địa bàn về nghiệp vụ quản lý, tập huấn sử dụng cơ sở dữ liệu quản lý của Chi cục Kiểm lâm Đồng Nai. Xây dựng kế hoạch cụ thể, nắm chi tiết từng cơ sở gây nuôi để kịp thời hỗ trợ người dân, làm cơ sở định hướng sản xuất bền vững. Tăng cường hoạt động kiểm tra, xử lý kịp thời các tổ chức, cá nhân có hành vi quảng cáo, nuôi nhốt trái phép, không đảm bảo an toàn các loài ĐVHD. Kết nối, phối hợp cùng cơ sở thú y hỗ trợ chủ cơ sở gây nuôi ĐVHD phương thức chăn nuôi, quản lý sức khỏe vật nuôi, kiểm soát dịch bệnh và an toàn sinh học.

“Hiện nay, chúng tôi đã và đang triển khai thực hiện phần mềm Cơ sở dữ liệu quản lý theo dõi các cơ sở gây nuôi ĐVHD trên địa bàn tỉnh và cơ bản cập nhật dữ liệu của các cơ sở gây nuôi các loài ĐVHD trên phầm mềm, góp phần quản lý tốt các cơ sở trên địa bàn quản lý. Chúng tôi còn phối hợp với các cơ quan, tổ chức, chính quyền địa phương trong việc triển khai thực hiện kế hoạch của UBND tỉnh về tuyên truyền, vận động thực hiện chuỗi hoạt động: Tỉnh Đồng Nai nói không với sử dụng ĐVHD trái phép” - ông Vinh chia sẻ.

Trong thời gian tới, bên cạnh đẩy mạnh công tác truyền thông, Chi cục Kiểm lâm Đồng Nai tiếp tục tăng cường các biện pháp kiểm tra, phát hiện kịp thời, ngăn chặn và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về quảng cáo, nuôi nhốt, mua bán, vận chuyển và tiêu thụ trái phép ĐVHD trên không gian mạng, tại các nhà hàng, cơ sở kinh doanh, chợ, tụ điểm buôn bán ĐVHD; thiết lập cơ chế hiệu quả để tiếp nhận và phản hồi kết quả xử lý tin báo người dân về dấu hiệu vi phạm liên quan đến ĐVHD…

An Nhơn