Quận Hai Bà Trưng: nỗ lực nâng cao chất lượng dân số trong bối cảnh đô thị hóa

Đoàn xe diễu hành cổ động hưởng ứng Tháng hành động quốc gia về dân số và Ngày dân số Việt Nam 26/12 của quận Hai Bà Trưng. Ảnh: M.N

Theo báo cáo của Ban chỉ đạo công tác dân số và phát triển quận Hai Bà Trưng, năm 2024, công tác dân số và phát triển tại quận Hai Bà Trưng đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận. Toàn quận ghi nhận 2.492 trẻ chào đời, trong đó có 1.225 trẻ nữ, tăng 31 trẻ so với năm trước. Ước tính cả năm, số sinh đạt 2.765 trẻ. Đặc biệt, tỷ lệ sinh con thứ ba cả năm là 1 trẻ, đạt tỷ lệ 0,04%, vượt xa kế hoạch đề ra. Tỷ số giới tính khi sinh là 101 bé trai/100 bé gái, dự kiến cả năm đạt 106/100, gần với mức cân bằng tự nhiên.

Về các chỉ tiêu nâng cao chất lượng dân số, tỷ lệ sàng lọc trước sinh đạt 88,3%, hoàn thành 100,3% kế hoạch năm, trong khi tỷ lệ sàng lọc sơ sinh đạt 91,1%, vượt 101% chỉ tiêu. Công tác khám sức khỏe định kỳ cho người cao tuổi đạt 89,7%, hoàn thành vượt kế hoạch với 64.737 người được khám. Tỷ lệ nam nữ được tư vấn và khám sức khỏe trước khi kết hôn đạt 95%, đúng với mục tiêu đề ra.

Các biện pháp tránh thai cũng được triển khai hiệu quả. Việc cung cấp các phương tiện như dụng cụ tử cung, thuốc uống tránh thai và bao cao su đều hoàn thành vượt mức kế hoạch với tỷ lệ từ 100,05% đến 100,6%.

Công tác lãnh đạo, chỉ đạo được thực hiện chặt chẽ ngay từ đầu năm. UBND quận và Ban Chỉ đạo công tác Dân số đã ban hành nhiều văn bản hướng dẫn các hoạt động, đồng thời chỉ đạo Ban Dân số và Phát triển tại 18 phường xây dựng kế hoạch thực hiện. Công tác phối hợp với Chi cục Dân số Hà Nội được triển khai thông qua nhiều lớp tập huấn nhằm nâng cao năng lực cho các cán bộ, cộng tác viên và tuyên truyền viên.

Trong năm, quận cũng tổ chức nhiều hoạt động truyền thông và cung cấp dịch vụ miễn phí, bao gồm khám sức khỏe, siêu âm, và xét nghiệm tầm soát ung thư cho phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ. Các chương trình chăm sóc sức khỏe người cao tuổi và vị thành niên được thực hiện tại các phường, kết hợp với các mô hình nâng cao chất lượng dân số, phát triển thể lực, và chăm sóc sức khỏe sinh sản.

Tuy nhiên, công tác dân số cũng đối mặt với nhiều thách thức. Là một quận có mật độ dân số cao và di biến động lớn, việc quản lý dân cư gặp nhiều khó khăn. Tình trạng già hóa dân số gia tăng với tỷ lệ người cao tuổi chiếm 24,1% dân số, tạo áp lực lớn lên hệ thống y tế. Các hoạt động dành cho người cao tuổi còn hạn chế về số lượng và hiệu quả. Trên địa bàn quận chưa có cơ sở y tế chuyên biệt hoặc khoa lão khoa, gây khó khăn trong việc chăm sóc sức khỏe chuyên sâu cho nhóm này. Việc thu hút người cao tuổi tham gia các buổi truyền thông, khám sức khỏe cũng gặp nhiều trở ngại do thiếu kinh phí hỗ trợ.

Dù vậy, năm 2024 vẫn đánh dấu sự thành công trong việc kiểm soát các chỉ tiêu dân số, chuyển trọng tâm sang nâng cao chất lượng dân số. Những nỗ lực này góp phần cải thiện nhận thức và đời sống sức khỏe của người dân, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững của quận Hai Bà Trưng.

Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội Trần Văn Chung phát biểu tại buổi lễ. Ảnh: M.N

Phát biểu chỉ đạo tại Lễ mít tinh, Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội Trần Văn Chung biểu dương và đánh giá cao những kết quả đạt được trong công tác dân số năm 2024 của quận Hai Bà Trưng.

Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội cho biết, tại quận Hai Bà Trưng, công tác dân số đã được triển khai đồng bộ, với nhiều hoạt động cụ thể như: tổ chức các chương trình, hội nghị, tập huấn, các sự kiện truyền thông...tổ chức khám sức khỏe người cao tuổi, duy trì các mô hình về dân số trên địa bàn quận. Các hoạt động truyền thông đã được thực hiện theo phương châm đổi mới, đi vào chiều sâu, tập trung xác định đúng nội dung và phân loại đối tượng để tuyên truyền, vận động.

Các hoạt động về nâng cao chất lượng dân số đã được quan tâm triển khai kịp thời với sự phối kết hợp chặt chẽ của các ngành liên quan. Trung Tâm Y tế quận cũng phối hợp chặt chẽ với các ngành thành viên, tổ chức các chương trình hoạt động công tác dân số và phát triển năm 2024. Một số chỉ tiêu, nhiệm vụ được giao năm 2024 đều hoàn thành vượt kế hoạch Thành phố và quận giao như: giảm tỷ lệ sinh con thứ 3, tỷ lệ sàng lọc trước sinh đạt 88,3 %, sàng lọc sơ sinh đạt 91,1%, tỷ lệ cặp thanh niên nam nữ được tư vấn khám sức khỏe trước kết hôn đạt 95,3%, tỷ lệ khám sức khỏe người cao tuổi đạt 89,7%.

Theo Phó Giám đốc Sở Y tế Trần Văn Chung, mặc dù đạt nhiều kết quả tích cực, quận Hai Bà Trưng vẫn đối diện thách thức lớn như mật độ dân cư cao và di biến động dân số phức tạp.

Vì vậy, để phát huy hơn nữa kết quả đã đạt được, Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội đề nghị, trong thời gian tới, chính quyền các cấp tại quận Hai Bà Trưng cần tiếp tục tập trung nâng cao chất lượng dân số, đẩy mạnh truyền thông, giáo dục và kiểm soát mức sinh, duy trì vững chắc mức sinh thay thế góp phần bổ sung nguồn nhân lực chất lượng cao cho sự phát triển của địa phương và Thủ đô. Đồng thời, triển khai có hiệu quả các đề án, kế hoạch quan trọng của Thành phố và của quận.

Tại buổi lễ, Sở Y tế Hà Nội đã tặng Giấy khen cho 5 phường thuộc quận Hai Bà Trưng không có người sinh con thứ 3 từ 15 năm trở lên. Ngoài ra, UBND quận Hai Bà Trưng cũng khen thưởng cho 10 tập thể và 11 cá nhân có thành tích trong công tác Dân số và phát triển.

Các cá nhân có thành tích trong công tác Dân số và phát triển được khen thưởng. Ảnh: M.N

Minh Nhật