Quân chủng Hải quân tưởng niệm các anh hùng, liệt sĩ và nhân dân đã hy sinh

Dự lễ có đại diện lãnh đạo Quân chủng Hải quân; Vùng 3 Hải quân, các đồng chí lãnh đạo tỉnh Quảng Bình, cùng các cơ quan, đơn vị, địa phương và người dân trên địa bàn.

Tượng đài chiến thắng của Hải quân nhân dân Việt Nam ở Bến phà Giang, Quảng Bình.

Chiến thắng của quân và dân ta ở Bến phà Gianh, thị xã Ba Đồn, Quảng Bình được xem như là chiến thắng trận đầu của lực lượng Bộ đội Hải quân và nhân dân ta trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

Cách đây tròn 60 năm, vào ngày 2 và 5/8/1964, ngay trong lần đầu ra quân chiến đấu, Hải quân nhân dân Việt Nam đã đánh đuổi tàu khu trục Ma-Đốc của Mỹ ra khỏi vùng biển của nước ta. Ngay sau khi bị đánh đuổi, đêm 4/8/1964, Mỹ đã dựng lên “sự kiện Vịnh Bắc bộ” để mở chiến dịch “trả đũa” mang tên “Mũi tên xuyên” (Operation Pierce Arrow). Ngày 5/8/1964, Mỹ sử dụng hàng chục máy bay tiêm kích và cường kích hiện đại, chia làm 3 đợt bất ngờ tấn công cùng lúc các mục tiêu kinh tế, căn cứ, kho tàng, nơi trú đậu tàu thuyền của nước ta dọc theo ven biển từ cảng Gianh (Quảng Bình), đến Cửa Hội, Bến Thủy (Nghệ An), ra Lạch Trường (Thanh Hóa) đến Hòn Gai, Bãi Cháy (Quảng Ninh) hòng tiêu diệt lực lượng Hải quân của ta, mở đầu kế hoạch chiến tranh phá hoại quy mô lớn đối với miền Bắc.

Các đại biểu và người dân địa phương làm lễ tưởng niệm tại Bến phà Gianh.

Trên địa bàn Quảng Bình, lúc 12h30 ngày 5/8/1964, địch dùng 8 máy bay F8U bay từ phía biển vào đèo Ngang, chia làm 2 tốp oanh tạc các căn cứ Hải quân ở cửa sông Gianh, Mũi Roòn, bắn tàu đo đạc 527 của Hải quân đang làm nhiệm vụ ở cửa Roòn và bắn phá cảng Gianh. Tàu đo đạc 527 và các tàu T181, T183 (Phân đội 7); T173, T175, T177 (Phân đội 6), thuộc Khu tuần phòng 2 đã kịp thời cơ động chiến đấu, phối hợp với lực lượng phòng không, dân quân tự vệ anh dũng đánh trả các đợt công kích của máy bay địch. Sau 25 phút chiến đấu, bộ đội ta đã bắn cháy 1 máy bay, rơi xuống biển ở phía Đông Nam cửa Gianh và bắn hư hỏng 1 chiếc khác.

Lãnh đạo Quân chủng Hải quân nhân dân Việt Nam và lãnh đạo tỉnh Quảng Bình dâng hương tại lễ tưởng niệm.

Vào lúc 16h18 cùng ngày, địch tiếp tục sử dụng 11 máy bay F8U bắn phá cảng Gianh lần thứ hai. Ngay loạt đạn đầu, bộ đội ta đã bắn cháy 1 máy bay địch. Ở Hòn La, Quảng Bình, cán bộ, chiến sĩ tàu T175 đã dũng cảm chiến đấu đánh trả 6 máy bay địch. Mặc dù, tàu bị trúng đạn bốc cháy, một số cán bộ, chiến sĩ hy sinh, thuyền trưởng bị thương nặng, song cán bộ, chiến sĩ trên tàu vẫn kiên cường bám vị trí, vừa chiến đấu, vừa cứu chữa, điều khiển cơ động tàu vào bờ kịp thời. Kết thúc trận chiến, Hải quân nhân dân Việt Nam cùng với lực lượng của Quân chủng Phòng không-Không quân và nhân dân các địa phương bắn rơi 8 máy bay Mỹ, làm hư hỏng nhiều chiếc khác, bắt sống tên giặc lái đầu tiên của Mỹ trên vùng biển miền Bắc nước ta.

Các đại biểu dự lễ tưởng niệm dâng hương các anh hùng, liệt sĩ và nhân dân hy sinh trong chiến thắng trận đầu của Hải quân nhân dân Việt Nam.

Riêng tại bến cảng sông Gianh, trong trận đầu chiến đấu với các loại máy bay tối tân của Mỹ ngày 5/8/1964, các chiến sĩ Hải quân nhân dân Việt Nam phối hợp với dân quân Quảng Bình và bộ đội phòng không đã chiến đấu dũng cảm, ngoan cường, đánh trả máy bay Mỹ, bắn rơi 3 chiếc và làm 1 chiếc hư hỏng.

Cùng với thành tích đánh đuổi tàu khu trục Ma-đốc ngày 2/8, chiến thắng ngày 5/8/1964 đã trở thành chiến công đầu tiêu biểu, mở đầu trang sử anh hùng trong lịch sử xây dựng, chiến đấu, chiến thắng và trưởng thành của Hải quân nhân dân Việt Nam. Với chiến công vẻ vang đó, Quân chủng Hải quân được Chủ tịch nước tặng thưởng 1 huân chương Quân công hạng Nhì; Tiểu đoàn 135 được truy tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân vì thành tích đặc biệt xuất sắc trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

Các đoàn viên, thanh niên và học sinh dâng hương tại lễ tưởng niệm.

Ngày 2 và 5/8/1964 trở thành mốc son có ý nghĩa quan trọng, đáng tự hào của quân và dân miền Bắc và trong lịch sử kháng chiến chống Mỹ cứu nước của nhân dân ta. Đây là “Chiến thắng trận đầu” của Hải quân nhân dân Việt Nam; đồng thời cũng là chiến thắng trận đầu của quân và dân miền Bắc trong chống chiến tranh phá hoại, bảo vệ miền Bắc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Các đại biểu thả hoa trên sông Gianh tưởng nhớ những người đã hy sinh trong chiến thắng trận đầu của Hải quân nhân dân Việt Nam.

Tại lễ tưởng niệm các anh hùng, liệt sỹ và nhân dân hy sinh trong chiến thắng ở bến phà Gianh, các đại biểu đã đặt vòng hoa, dâng hương tại khu Di tích lịch sử Bến phà sông Gianh; Tượng đài ghi công liệt sỹ Bến phà Gianh để bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc các Anh hùng, liệt sỹ và nhân dân đã anh dũng hy sinh vì sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Sông Lam-Công Hợp