Quá trình phi đô la hóa bước vào giai đoạn quyết định?

Trung Quốc đang đẩy mạnh việc sử dụng đồng nội tệ trong thanh toán quốc tế, bước đi trên của Bắc Kinh được xem như đòn quyết định nhằm thực hiện quá trình phi đô la hóa trên phạm vi toàn cầu.

Theo nhận xét từ giới phân tích, tình hình tài chính thế giới đang chứng kiến một sự thay đổi âm thầm nhưng đáng kể, trong đó trọng tâm là khái niệm phi đô la hóa, tức là giảm dần sự thống trị của đồng USD trong thương mại cũng như kinh tế quốc tế.

Mặc dù tham vọng trên đã được các đối thủ của Mỹ ấp ủ trong nhiều năm nhưng gần đây mới đạt được tiến bộ đáng kể, khi Trung Quốc tích cực sử dụng đồng nhân dân tệ (RMB) trong các giao dịch xuyên biên giới, hãng tin Anh Reuters nhận xét.

Sự dịch chuyển khỏi đồng đô la Mỹ mặc dù chậm rãi nhưng có thể dẫn đến sự thay đổi trật tự thương mại toàn cầu. Một thế giới ít tập trung vào đồng USD hơn, đồng nghĩa với việc tái phân phối quyền lực, ảnh hưởng và đòn bẩy kinh tế.

Những gì diễn ra còn có thể dẫn đến nhiều biến động trên thị trường tài chính. Khi Trung Quốc tiếp tục khẳng định sức mạnh kinh tế của mình, sự lên giá của đồng nhân dân tệ đặt ra thách thức mạnh mẽ đối với trật tự đã được phương Tây thiết lập.

Trong quá khứ, Trung Quốc cũng như nhiều quốc gia khác đều sử dụng USD trong các giao dịch tài chính và thương mại quốc tế. Tuy nhiên điều này đã thay đổi trong vài năm gần đây, khi họ đưa ra quy định dùng đồng nội tệ của mình trong các hợp đồng xuyên biên giới.

Dựa trên dữ liệu thu thập được, một số chuyên gia kinh tế nhận xét rằng quá trình phi đô la hóa trên phạm vi toàn cầu đã được khởi động, khi việc Bắc Kinh rời bỏ USD bước vào giai đoạn quyết định.

Đây không còn chỉ là những tuyên bố khoa trương và những lời cảnh báo xa xôi được đưa ra tại các cuộc họp của liên minh chống phương Tây, mà đó là những thành tựu và tiến bộ cụ thể.

Sự phổ biến của đồng nhân dân tệ trong thanh toán đang tăng lên cả trong nước và quốc tế. Vào năm 2023, RMB đã vượt qua USD trong các khoản thanh toán và thu xuyên biên giới của Trung Quốc.

Tính đến tháng 3/2024, hơn một nửa (52,9%) thanh toán của Trung Quốc được thực hiện bằng RMB, trong khi 42,8% bằng USD, dự kiến chênh lệch sẽ còn được nới rộng trong tương lai gần.

Thực tế này được tạo điều kiện thuận lợi bởi các lệnh trừng phạt mà phương Tây áp đặt lên Nga, trong khi Bắc Kinh lại hợp tác chặt chẽ với Moskva trong lĩnh vực kinh tế và họ cần một phương thức giao dịch cũng như đồng tiền mới không do Mỹ cùng đồng minh kiểm soát.

Sự tăng giá của đồng nhân dân tệ là một xu hướng không thể bỏ qua, nó thể hiện sự thay đổi cơ bản trong bối cảnh tài chính toàn cầu phát triển và dự báo sẽ dẫn đến những "cuộc cách mạng"cho tương lai của thương mại, đầu tư và sức mạnh địa chính trị.

Mặc dù vậy, cũng xuất hiện một số ý kiến cho rằng cần thận trọng hơn trong đánh giá bởi đây có thể chỉ là xu hướng nhất thời, khi đồng đô la Mỹ vẫn giữ tỷ trọng quá lớn trong thương mại quốc tế.

Không chỉ có vậy, kinh tế Trung Quốc bắt đầu có dấu hiệu tăng trưởng chậm lại, tức là con đường hướng tới mục tiêu phi đô la hóa còn nhiều chông gai.

Việt Dũng