Quả dại giữa rừng hóa 'mỏ vàng' nhưng phải chờ 10 năm mới kết trái

Quả rừng hóa “mỏ vàng”

Tại huyện Chong Yi, tỉnh Giang Tây, Trung Quốc, quả xoan trà được ví như “vàng” khi mang lại giá trị kinh tế lớn cho địa phương này.

Xoan trà thuộc loại cây gỗ to, có thể mọc cao đến 30 mét. Quả có hình bầu dục, nhìn giống quả táo ta, khi chín có màu vàng đẹp mắt. Với lượng mưa và ánh nắng dồi dào, thổ nhưỡng phù hợp, khu rừng ở huyện Chong Yi đã mang lại điều kiện khí hậu hoàn hảo cho cây xoan trà sinh sống.

Vào mùa thu hoạch, mỗi ngày người dân địa phương có thể hái được hàng chục, thậm chí hàng trăm kg xoan trà. Phần lớn quả sẽ được dùng để làm bánh xoan trà.

Dù là quả rừng nhưng xoan trà lại có hàm lượng dinh dưỡng rất cao, đặc biệt là hàm lượng vitamin C lên đến 1.200mg trên 100g. Ngoài ra, quả xoan trà còn rất giàu chất xơ hòa tan.

Có thể nói, mỗi quả xoan trà là một món quà tuyệt vời từ thiên nhiên, nhưng cây xoan trà sẽ phải mất tới 10 năm mới bước vào thời kỳ kết trái. Sản lượng hoàn toàn phụ thuộc vào “ý trời”.

Trước đó, cây xoan trà từng bị đốn hạ để lấy gỗ với số lượng lớn, khiến số lượng quả trong tự nhiên cũng theo đó sụt giảm nghiêm trọng. Cho đến năm 1992,công ty TNHH Thực phẩm Qi Yun Shan ở Giang Tây đã phát triển một loại bánh xoan trà và lập tức nhận được sự yêu thích lớn trên thị trường. Từ đó, Sở Lâm nghiệp huyện Chong Yi cũng bắt đầu các giải pháp giúp chuyển đổi giống cây rừng này thành cây kinh tế ăn trái. Ngành công nghiệp xoan trà ở Chong Yi nhờ vậy mà đã hoàn toàn bước sang một chương mới.

Ngoài dùng để làm bánh, quả xoan trà nay còn là nguyên liệu làm các món đồ uống, hạt rang… Công ty Qi Yun Shan nay cũng đã trở thành một doanh nghiệp dẫn đầu ngành với doanh thu hàng năm đạt hơn 500 triệu NDT (1.687 tỉ đồng). Quy mô công ty tiếp tục được mở rộng, doanh số bán ra không ngừng tăng mạnh.

Song, sản lượng xoan trà rừng không ổn định, chi phí thu hái cao khiến công ty không thể đáp ứng nhu cầu sản xuất quy mô lớn. Từ năm 2000, huyện Chong Yi đã thúc đẩy toàn diện công nghệ trồng xoan trà lấy trái hiệu quả cao, tiến hành ghép và nhân giống cây con quy mô lớn, đồng thời trồng hơn 100.000 cây giống mỗi năm.

Bên cạnh đó, công ty Qi Yun Shan còn cung cấp miễn phí các cây giống đã được cải tiến cho nông dân, bố trí nhân viên quản lý các cơ sở trồng xoan trà, đồng thời ký hợp đồng thu mua đảm bảo giá với nông dân. Chính quyền địa phương cũng đã đưa ra các chính sách hỗ trợ thông qua trợ cấp tài chính.

Rao Xing Ming, một nông dân địa phương cho biết. Nếu ký hợp đồng 50 mẫu đất để trồng xoan trà, họ có thể sản xuất 1.000 kg quả/năm, doanh thu sau khi trừ đi mọi chi phí có thể vượt 100.000 NDT (hơn 337 triệu đồng)/năm.

Năm 2018, món bánh xoan trà Chong Yi đã đạt chứng nhận Đặc sản địa lý quốc gia. Hiện tại, ngành công nghiệp sản xuất bánh xoan trà Chong Yi đã đạt đến độ hoàn thiện. Toàn bộ các quy trình từ bóc vỏ, tách lõi thịt, lọc, sấy khô, đóng gói đều tự động hóa.

Nhiều sản phẩm mới như bánh xoan trà không đường, ít đường, hạt xoan trà, kẹo dẻo xoan trà cũng ra mắt, không chỉ đáp ứng nhu cầu đa dạng về hương vị mà còn mang lại nhiều lựa chọn phù hợp sức khỏe của nhiều đối tượng khách hàng.

Năm 2023, gần 20 công ty chế biến xoan trà do công ty Qi Yun Shan đứng đầu đã được thành lập trên khắp Trung Quốc, với giá trị sản lượng hàng năm vượt quá 1 tỷ NDT (3.374 tỉ đồng).

Ở Việt Nam, quả xoan trà cũng mọc phổ biến ở nhiều vùng núi phía Bắc và cũng được trồng ở nhiều nơi.

Hương Nguyễn (Theo baijiahao)