Qatar tái định hình bức tranh năng lượng toàn cầu

Bộ trưởng phụ trách Năng lượng và Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc QatarEnergy, Kỹ sư Saad bin Sherida Al Kaabi. (Ảnh: AFP)

Phát biểu tại Diễn đàn Kinh tế Qatar vào đầu năm nay, Bộ trưởng phụ trách Năng lượng và Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc QatarEnergy, Kỹ sư Saad bin Sherida Al Kaabi, xác nhận rằng công tác mở rộng đang tiến triển đúng tiến độ và các lô hàng LNG đầu tiên từ dự án North Field East sẽ bắt đầu xuất khẩu vào giữa năm tới.

Dự án mở rộng NFE - dự án quy mô nhất thuộc loại này trên thế giới - là một phần trong kế hoạch đầy tham vọng của Qatar nhằm tăng gấp đôi công suất sản xuất LNG. Sản lượng sẽ tăng từ mức hiện tại 77 triệu tấn mỗi năm lên 110 triệu tấn vào năm 2026, và lên 126 triệu tấn mỗi năm vào năm 2027 sau khi hoàn thành giai đoạn hai tại North Field South. Khi hoàn tất dự án North Field West, hiện vẫn đang trong giai đoạn thiết kế kỹ thuật, Qatar đặt mục tiêu đạt 142 triệu tấn mỗi năm vào năm 2030.

Hai chuyên gia, khi trả lời phỏng vấn riêng với hãng Thông tấn Qatar (QNA), đã nhấn mạnh vai trò của Qatar trong việc củng cố nền kinh tế, duy trì tăng trưởng trong những năm tới và tái định hình thị trường năng lượng toàn cầu. Các dự án LNG của Qatar được dự đoán sẽ đóng góp khoảng 40% tổng nguồn cung LNG mới của thế giới vào năm 2029.

Giám đốc Kinh doanh của Tập đoàn QNB, ông Yousef Mahmoud Al Neama, mô tả dự án NFE là một trong những khoản đầu tư lớn nhất khu vực và là mỏ khí đốt đơn lẻ lớn nhất thế giới. Ông cho biết việc phát triển tám dây chuyền sản xuất LNG, được triển khai trong ba giai đoạn, sẽ trở thành động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và là nền tảng trong chiến lược năng lượng của Qatar.

Ông Al Neama dự báo các khoản đầu tư này sẽ giúp sản lượng LNG của Qatar tăng 85% vào năm 2030, đạt 142 triệu tấn mỗi năm. Việc mở rộng NFE cũng sẽ kéo theo mức tăng trưởng song song trong lĩnh vực lọc hóa dầu, các hoạt động hạ nguồn và sản xuất hóa dầu, tạo nguồn lợi nhuận hỗ trợ mục tiêu đa dạng hóa nền kinh tế, cải cách cơ cấu, cũng như thúc đẩy tăng trưởng trong các ngành sản xuất và dịch vụ.

Ông bổ sung rằng tăng trưởng GDP của Qatar vẫn duy trì ở mức ổn định và sẽ tăng tốc khi dự án NFE đi vào vận hành, với dự báo tăng trưởng 2,4% vào năm 2025, 5,6% vào năm 2026 và 7,9% vào năm 2027. Diễn biến này sẽ củng cố sức mạnh của ngành ngân hàng Qatar, vốn hưởng lợi từ mức tăng trưởng ổn định, thanh khoản dồi dào, vốn hóa đầy đủ, chất lượng tài sản cao và khả năng sinh lời mạnh mẽ.

Trong bài phát biểu độc quyền với Hãng Thông tấn Qatar (QNA), Tiến sĩ Omar Khlaif Gharaibeh, Phó Trưởng khoa Kinh doanh phụ trách Học thuật và Đảm bảo Chất lượng tại Đại học Al-Bayt (Jordan), cho biết Qatar hiện đang đầu tư vào một trong những dự án mở rộng lớn nhất lịch sử ngành công nghiệp khí đốt, thông qua việc phát triển mỏ North Field - mỏ khí đốt tự nhiên lớn nhất thế giới.

Ông nhận định rằng với bước đi này, công suất sản xuất khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) sẽ tăng từ 77 triệu tấn lên 126 triệu tấn mỗi năm vào năm 2027, tức tăng hơn 63%, và nhấn mạnh rằng đây không chỉ là những con số, mà còn là bước ngoặt giúp định hình một trật tự năng lượng toàn cầu mới đang hình thành tại Doha.

Tiến sĩ Gharaibeh chỉ ra rằng “la bàn” năng lượng của châu Âu đã thay đổi trong những năm gần đây, khi lục địa này bắt đầu tìm kiếm các đối tác đáng tin cậy. Trong bối cảnh đó, Qatar nổi bật như một lựa chọn chiến lược thông qua các thỏa thuận dài hạn ký kết với Đức, Pháp và Hà Lan. Ông giải thích rằng các thỏa thuận này không chỉ đảm bảo nguồn cung khí đốt, mà còn mang lại sự ổn định cho các thị trường vốn đang thiếu hụt nghiêm trọng yếu tố này trong thời kỳ bất ổn địa chính trị.

Ông bổ sung thêm rằng, về mặt kinh tế, việc mở rộng của Qatar sẽ giúp giảm thiểu biến động giá toàn cầu, khi giá khí đốt - hiện đang ở mức trên 30 USD/một triệu đơn vị nhiệt (MMBtu) - có thể giảm xuống khoảng 10-15 USD vào cuối thập kỷ này.

Tiến sĩ Gharaibeh nhấn mạnh rằng Qatar đang vẽ lại bản đồ ngành năng lượng toàn cầu. Khi các cường quốc tìm cách tái định vị trong thế giới đa cực, năng lượng đã nổi lên như một cán cân quyền lực. Ông cho rằng Qatar là một “cường quốc thầm lặng” đang khéo léo quản lý các khoản đầu tư hơn 45 tỷ USD vào hạ tầng, cảng biển và tàu chở LNG.

Ông cũng lưu ý rằng, trong kỷ nguyên mà thách thức an ninh năng lượng giao thoa với yêu cầu chuyển đổi môi trường, Qatar đưa ra một mô hình tiên phong hướng tới tương lai, tập trung vào sản xuất bền vững, định vị toàn cầu và các quan hệ đối tác dài hạn đang góp phần định hình tương lai từ lòng Vịnh Ba Tư.

Dự án mở rộng gồm ba giai đoạn. Giai đoạn một bao gồm bốn dây chuyền sản xuất quy mô lớn, mỗi dây chuyền có công suất 8 triệu tấn/năm, tổng cộng 32 triệu tấn. Giai đoạn hai bổ sung thêm hai dây chuyền với tổng công suất 16 triệu tấn mỗi năm. Giai đoạn ba hiện đang trong quá trình phát triển và dự kiến sẽ bổ sung thêm 16 triệu tấn/năm.

Giai đoạn phía tây của dự án mở rộng dự kiến sẽ bước vào giai đoạn xây dựng vào năm 2027, hoàn thiện kế hoạch quốc gia của Qatar nhằm gia tăng xuất khẩu LNG.

Tổng vốn đầu tư cho dự án mở rộng mỏ North Field đã đạt khoảng 82,5 tỷ USD, trong đó QatarEnergy gánh khoảng 59 tỷ USD chi phí. Nhiều tập đoàn năng lượng lớn trên thế giới đã tham gia dự án, bao gồm ExxonMobil, TotalEnergies, Shell, Eni, ConocoPhillips và Sinopec của Trung Quốc.

Qatar cũng đã ký các thỏa thuận cung cấp LNG dài hạn với nhiều quốc gia châu Âu và châu Á, đáng chú ý nhất là Đức, Pháp, Hà Lan, Trung Quốc và Ấn Độ. Các thỏa thuận này đóng góp đáng kể vào việc bảo đảm ổn định nguồn cung năng lượng toàn cầu.

Qatar đang nổi lên như một đối tác chiến lược đáng tin cậy, đặc biệt nhờ việc áp dụng các công nghệ hóa lỏng phát thải thấp, giúp khí đốt của Qatar nằm trong nhóm sạch nhất thế giới.

Các dự án quy mô lớn này nằm trong khuôn khổ Tầm nhìn Quốc gia Qatar 2030, với mục tiêu đa dạng hóa nền kinh tế quốc gia, đầu tư bền vững vào tài nguyên thiên nhiên và củng cố vai trò của đất nước như một trung tâm năng lượng toàn cầu.

Anh Thư

AFP