Phục dựng lễ 'Mừng chiến thắng' của người Bahnar làng Đăk A Sêl

Dự lễ phục dựng có đại diện lãnh đạo Huyện ủy, UBND huyện Kbang; lãnh đạo, công chức chuyên môn Bảo tàng tỉnh; lãnh đạo một số cơ quan, đơn vị liên quan của huyện; lãnh đạo Đảng ủy, UBND xã Sơn Lang cùng đông đảo nghệ nhân, người dân làng Đăk A Sêl.

Các đại biểu dự phục dựng lễ “Mừng chiến thắng” của người Bahnar ở làng Đăk A Sêl (xã Sơn Lang, huyện Kbang). Ảnh: Ngọc Minh

Làng Đăk A Sêl hiện có 109 hộ, người Bahnar chiếm hơn 90% dân số. Bao đời nay, dân làng bảo tồn, gìn giữ nhiều phong tục truyền thống tốt đẹp, lễ hội, lễ cúng độc đáo, trong đó có lễ “Mừng chiến thắng”.

Mừng chiến thắng là nghi lễ linh thiêng gắn bó với lịch sử sinh hoạt của cộng đồng người Bahnar ở làng Đăk A Sêl. Đây cũng là biểu tượng của tinh thần đoàn kết, vũ dũng, biết ơn của dân làng với các thần linh (Yang).

Mừng chiến thắng là nghi lễ linh thiêng gắn bó với lịch sử sinh hoạt của cộng đồng người Bahnar ở làng Đăk A Sêl. Ảnh: Ngọc Minh

Lễ mừng chiến thắng diễn ra trang nghiêm theo các nghi thức cổ truyền. Trong đó, đâm trâu là nghi lễ quan trọng nhất, biểu hiện cao nhất sự biết ơn của cộng đồng đối với các thần linh và phản ánh đậm nét tinh thần chiến thắng.

Trước khi diễn ra lễ cúng mừng chiến thắng, hội đồng già làng vào bên trong nhà rông uống rượu cần làm phép cùng tinh thần sẵn sàng cho buổi lễ. Ảnh: Ngọc Minh

Lễ cúng do hội đồng già làng đảm trách. Trước khi diễn ra lễ cúng, hội đồng già làng vào bên trong nhà rông uống rượu cần làm phép cùng tinh thần sẵn sàng cho buổi lễ.

Lễ cúng mừng chiến thắng do hội đồng già làng đảm trách. Ảnh: Ngọc Minh

Tại lễ cúng họ đồng thanh đọc lời khấn: Ơi Yang! Yang núi, Yang nước, …..! Lũ làng mời các thần hãy xuống đây nhận lễ, ăn trâu, ăn gà, uống rượu với dân làng chúng tôi. Trong suốt thời gian qua, các Yang đã che chở cho lũ làng, cho con trai khỏe mạnh, con gái làm cái rẫy giỏi vượt qua mọi cái xấu, chiến thắng thiên tai, dịch bệnh, để dân làng có cuộc sống tốt, ông trời mưa thuận gió hòa, thu hoạch mùa màng tốt tươi, bội thu, chăn nuôi được nhiều con vật khỏe mạnh…

Sau khi các nghi lễ hoàn tất, đội cồng chiêng tấu lên những giai điệu tươi vui, rộn ràng. Những thiếu nữ miền sơn cước xinh tươi, xúng xính trang phục truyền thống nhịp nhàng điệu xoang.

Những thiếu nữ miền sơn cước xinh tươi, xúng xính trang phục truyền thống nhịp nhàng điệu xoang. Ảnh: Ngọc Minh

Cùng với đó là màn múa khiên của các chàng trai Bahnar với những động tác mạnh mẽ dứt khoát, thể hiện tinh thần mừng chiến thắng.

Đây là dịp để những chàng trai, cô gái khoe tài năng của mình đã góp công sức nhỏ bé để tổ chức cho cả làng một buổi hân hoan khi thu nhận những thành quả của cá nhân hoặc tập thể. Ngoài việc cải thiện đời sống cho cả làng thì những chàng trai dũng mãnh này còn có trách nhiệm bảo vệ buôn làng bình yên, ấm no, hạnh phúc.

Kết thúc lễ cúng, các đại biểu, du khách cùng dân làng thưởng thức những ghè rượu cần ngọt thơm do chính tay các bà, các chị người Bahnar ở làng Đăk A Sêl ngâm ủ nhiều tháng trước.

Dân làng cùng du khách thưởng thức những ghè rượu cần ngọt thơm. Ảnh: Ngọc Minh

Đối với người Bahnar lễ “Mừng chiến thắng” là nghi lễ vừa thể hiện tấm lòng thành của dân làng đối với các thần linh, đồng thời thể hiện tình đoàn kết gắn bó giữa các thành viên tạo nên sức mạnh của cộng đồng, là sự giao hòa giữa người với người, giữa con người với thiên nhiên và vạn vật, đáp ứng nhiều mong mỏi khác từ cuộc sống sinh hoạt và lao động sản xuất của người dân từ xa xưa cho đến nay.

Nữ du khách người Đức hòa chung niềm vui với dân làng Đăk A Sêl. Ảnh: Ngọc Minh

Bà Nguyễn Đan Phương-Trưởng phòng Dịch vụ Bảo tàng tỉnh Gia Lai cho biết: Thông qua phục dựng lễ “Mừng chiến thắng” nhằm bảo tồn và phát huy giá trị bản sắc văn hóa truyền thống của người Bahnar làng Đăk A Sêl nói riêng và buôn làng ở Kbang nói chung.

Qua đó thắt chặt tình đoàn kết giữa cộng đồng dân cư, góp phần tuyên truyền quảng bá, bảo tồn các giá trị văn hóa phi vật thể và góp phần xây dựng "Nền văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc". Đồng thời là dịp để du khách trong và ngoài nước hiểu hơn về mảnh đất và con người Gia Lai; là cơ hội để quảng bá du lịch Gia Lai đến với du khách thập phương.

Clip: Ngọc Minh

Dịp này, Chủ tịch UBND xã Sơn Lang tặng giấy khen cho bà Nguyễn Đan Phương (Y Phương)-Trưởng phòng Dịch vụ Bảo tàng tỉnh Gia Lai đã góp phần gìn giữ, bảo tồn và phát huy giá trị bản sắc văn hóa truyền thống dân tộc Bahnar trong phục dựng lễ “Mừng chiến thắng” tại làng Đăk A Sêl.

NGỌC MINH