Phòng ngừa viêm họng hạt

Viêm họng hạt thường gặp ở những người bị viêm họng tái phát nhiều lần, dai dẳng, vì vậy rất khó trị dứt điểm và dễ tái phát.

Bệnh viêm họng hạt có thể khởi phát đơn độc hoặc đi kèm với các bệnh lý đường hô hấp khác như viêm xoang mạn tính, viêm khí phế quản mạn tính…

Viêm họng hạt tuy không quá nguy hiểm nhưng cần điều trị đúng cách và kịp thời để tránh các biến chứng nguy hiểm không đáng có như:

Phát triển các bệnh đường hô hấp liên quan như viêm mũi, viêm xoang mạn tính, viêm khí phế quản mạn tính…
Viêm tấy, áp xe amidan hoặc thành họng.
Các biến chứng nguy hiểm như: Viêm cầu thận, viêm khớp, viêm màng tim… thậm chí gây ra các tình trạng bệnh nguy hiểm như viêm phổi hoặc ung thư vòm họng.

Nguyên nhân gây viêm họng hạt

Các hạt ở niêm mạc họng hình thành do cơ thể bị nhiễm trùng trong thời gian dài khiến cho các nang lympho - có vai trò bảo vệ cơ thể và các cơ quan hô hấp khỏi virus, vi khuẩn phải hoạt động quá mức, từ đó dẫn đến tình trạng tăng sản, hình thành các hạt nổi cộm phía trong niêm mạc họng. Do đó bệnh viêm họng hạt được bắt gặp ở các bệnh nhân có tiền sử bị viêm họng dai dẳng, tái phát nhiều lần.

Các nguyên nhân chính gây nên tình trạng viêm họng hạt bao gồm:

Nhiễm virus, vi khuẩn hoặc nấm.
Do viêm xoang mạn tính, khiến dịch nhầy ở xoang chảy xuống thành họng gây nên tình trạng viêm nhiễm.
Do viêm amidan mạn tính.
Do bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD), dịch dạ dày chảy vào họng gây viêm nhiễm.
Bệnh viêm họng cấp không được điều trị dứt điểm, tái phát nhiều lần dẫn đến tình trạng tăng sản nang lympho.
Bất thường trong giải phẫu cấu trúc mũi - xoang: Polyp mũi, vẹo vách ngăn, quá phát cuốn mũi khiến dịch mũi chảy ngược xuống họng…
Sinh hoạt hoặc thường xuyên tiếp xúc với môi trường nhiều khói bụi, hóa chất, khói thuốc lá hoặc sử dụng bia rượu, chất kích thích thường xuyên…
Hệ miễn dịch kém, cơ địa nhạy cảm hoặc có tiền sử mắc các bệnh di truyền miễn dịch.

Viêm họng hạt là một dạng tiêu biểu của viêm họng mạn tính.

Triệu chứng của viêm họng hạt

Luôn có cảm giác vướng víu, ngứa và khô họng, đặc biệt sau khi ngủ dậy. Thành họng xuất hiện các hạt đỏ, hồng lồi cao hơn so với niêm mạc xung quanh.
Có cảm giác đau, nghẹn khi nuốt thức ăn, uống nước hoặc thậm chí là nuốt nước bọt.
Bệnh nhân thường phải đằng hắng hoặc cố gắng khạc đờm, đờm đặc quánh, màu trắng đục.
Cổ nổi hạch, sờ thấy cứng và đau khiến cho bệnh nhân bị sốt, đau đầu…
Có thể bị sốt cao trên 38 độ C.
Khàn giọng sau khi phải giao tiếp trong thời gian dài.
Người bệnh có thể bị ù tai do niêm mạc vòi Eustache dày do quá sản.

Chẩn đoán viêm họng hạt

Các dạng viêm họng đều có những biểu hiện hoặc triệu chứng khá giống nhau, do đó cách tốt nhất để nhận biết dạng viêm họng mình mắc phải là đến gặp bác sĩ. Bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám lâm sàng và thực hiện một số kỹ thuật để xác định bệnh viêm họng hạt như sau:

Thăm khám lâm sàng: Bác sĩ sẻ hỏi về các triệu chứng ở họng của người bệnh để xác nhận xem họ có phải bị viêm họng hạt không và tiến hành khám vòm họng. Viêm họng hạt có các biểu hiện tổn thương thực thể khá rõ và dễ nhận biết, do đó thông qua thăm khám lâm sàng, bác sĩ có thể xác định được tình trạng bệnh.
Nội soi thanh quản: Cho phép bác sĩ quan sát rõ niêm mạc họng, từ đó đưa ra chẩn đoán chính xác bệnh viêm họng hạt.
Chụp X-Quang phổi: Nếu nghi ngờ người bệnh mắc bệnh viêm họng hạt kèm theo các bệnh viêm đường hô hấp dưới, bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh tiến hành X-Quang phổi sau khi đã nội soi thanh quản để chẩn đoán chính xác nhất.

Phòng ngừa viêm họng hạt

Mặc dù viêm họng hạt là bệnh lý phổ biến của đường hô hấp và không quá nguy hiểm, tuy nhiên bệnh gây ảnh hưởng rất nhiều đến công việc và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Ngoài ra, do đặc trưng của bệnh là dai dẳng nên rất dễ bị khi thời tiết giao mùa hoặc tái phát dù đã điều trị kịp thời. Vì vậy, việc phòng ngừa viêm họng hạt là hoàn toàn cần thiết.

Các biện pháp phòng ngừa viêm họng hạt

Điều trị dứt điểm các bệnh lý đường hô hấp liên quan, tránh bệnh phát triển dai dẳng dẫn đến viêm họng hạt.
Vệ sinh răng miệng sạch sẽ: Đánh răng 2 lần/ngày, súc miệng với nước muối thường xuyên để loại bỏ vi khuẩn trong miệng.
Tránh tiếp xúc hoặc sinh hoạt trong môi trường có các yếu tố kích ứng như hóa chất độc hại, khói thuốc lá, phấn hoa...
Hạn chế sử dụng các chất kích thích, thuốc lá, đồ uống có cồn hoặc ăn các thực phẩm nhiều gia vị, dầu mỡ.
Với những người có hệ miễn dịch kém, dễ bị virus hoặc vi khuẩn tấn công thì nên tiêm các loại vaccine để làm giảm nguy cơ viêm nhiễm và mắc các bệnh đường hô hấp.
Tránh tiếp xúc với những người đang có bệnh đường hô hấp để tránh lây lan virus vi khuẩn từ người sang người.
Bệnh nhân nên đến các cơ sở khám chữa bệnh để được tư vấn tốt nhất.

BS Nguyễn Văn Dũng