Phòng chống tác hại thuốc lá trong trường học

Những năm qua, tỷ lệ học sinh sử dụng thuốc lá, đặc biệt là thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng có chiều hướng gia tăng, nhất là ở lứa tuổi từ 13-17 tuổi. Theo Tổ chức Y tế thế giới, sản phẩm thuốc lá điện tử có chứa chất nicotine với khoảng 15.500 loại hương liệu được sử dụng; trong đó, có rất nhiều loại hương liệu độc hại, gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng có thể gây nguy cơ các bệnh về tim mạch, ung thư, đột quỵ, đường hô hấp; giảm tuổi thọ… đối với cả người sử dụng và người hút thụ động; đồng thời gây ô nhiễm môi trường, nguy cơ phát sinh các tệ nạn xã hội; ảnh hưởng tới an sinh xã hội, kinh tế gia đình và sự phát triển bền vững của địa phương. Hiện nay, học sinh dễ dàng tiếp cận, có thể mua thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng qua các trang mạng xã hội.

Trước nguy cơ thuốc lá điện tử xâm nhập vào các trường học trên địa bàn, Phòng Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) thành phố Lai Châu tích cực triển khai nhiều giải pháp hiệu quả để ngăn ngừa và phòng chống tác hại của thuốc lá đến học sinh.

Được biết, trong năm học 2024-2025, ngành GD&ĐT thành phố Lai Châu có 28 trường công lập, 398 lớp, hơn 12.000 học sinh, trong đó cấp THCS có 8 trường, 104 lớp, hơn 5.000 em. Thực hiện chỉ đạo của phòng GD&ĐT, các trường học trên địa bàn thực hiện linh hoạt, sáng tạo nhiều hoạt động, chương trình để phòng chống tác tại thuốc lá.

Chúng tôi đến thăm trường THCS Quyết Thắng - một trong những trường học làm tốt công tác phòng chống tác hại thuốc lá. Ấn tượng với chúng tôi khi đặt chân đến ngôi trường này là những biển cấm hút thuốc được treo ngay ngắn ở các dãy lớp học, khu nhà hiệu bộ. Chia sẻ với chúng tôi, cô giáo Trần Thị Thảo, Tổng phụ trách Đội của trường cho hay: Được sự chỉ đạo của Phòng GD&ĐT thành phố Lai Châu, Ban Giám hiệu nhà trường, Liên đội thường xuyên tổ chức các hoạt động như: phút sinh hoạt dưới cờ, hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp để giáo dục các em về tác hại của thuốc lá điện tử. Đặc biệt, trong các buổi sinh hoạt dưới cờ, cho các em diễn các vở kịch, xem video liên quan đến thuốc lá điện tử và tác hại của nó. Lồng ghép tuyên truyền tác hại của thuốc lá điện tử trong các tiết học giảng dạy liên quan.

Từ đó, giúp học sinh nâng cao ý thức, nhận biết và phòng chống tác hại thuốc lá, thuốc lá điện tử trong nhà trường. Nhà trường, liên đội thường xuyên kiểm tra đột xuất các lớp học, nắm tình hình và có biện pháp xử lý kịp thời các trường hợp học sinh sử dụng thuốc lá điện tử và mang những vật dụng liên quan đến thuốc lá vào trong trường. Từ đó, giúp các em nâng cao ý thức không sử dụng thuốc lá điện tử trong trường.

Còn tại Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn - ngôi trường xứng danh vị trí số về chất lượng học tập trên địa bàn tỉnh cũng triển khai nhiều giải pháp để ngăn ngừa thuốc lá điện tử xâm nhập, gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, thể chất, trí tuệ của học sinh. Bên cạnh tuyên truyền tác hại của thuốc lá điện tử trên các trang web, fanpage, loa truyền thanh, nhà trường thành lập nhiều câu lạc bộ học tập, văn nghệ, thể dục thể thao, tạo môi trường lành mạnh để học sinh tham gia. Hàng năm, tổ chức cho các em tham gia các cuộc thi về phòng chống tác hại thuốc lá do các cấp, các ngành tổ chức. Đưa nội dung không hút thuốc lá, không sử dụng ma túy làm tiêu chí đánh giá xếp loại của giáo viên mỗi năm, nhất là giáo viên nam.

Theo đánh giá của phòng GD&ĐT thành phố Lai Châu và các trường học trên địa bàn thành phố, với nhiều giải pháp đồng bộ được triển khai, sự phối hợp tuyên truyền của các cấp, ngành, việc sử dụng thuốc lá điện tử trong nhà trường được kiểm soát rất tốt. Từ năm học trước đến năm học này, chỉ có một vài trường hợp học sinh ở một số đơn vị trường có hiện tượng mang thuốc lá điện tử đến trường nhưng đều được thầy cô phát hiện kịp thời và giáo dục răn đe. Cho đến thời điểm hiện tại, ở các trường học không có trường hợp học sinh, thầy cô giáo hút thuốc, thuốc lá điện tử trong trường.

Tuy nhiên, với sự tò mò, hiếu kỳ của học sinh, nhất là cấp bậc THCS, THPT, không thể tránh khỏi có trường hợp học sinh bị dụ dỗ, lôi kéo bởi mùi hương của thuốc lá điện tử. Vì vậy, thiết nghĩ, để ngăn ngừa và phòng chống tác hại của thuốc lá trong trường học, học sinh thì cần có sự kiểm soát chặt chẽ của nhà trường, thầy cô giáo; sự phối hợp của các cơ quan, chức năng trong tuyên truyền và xử lý nghiêm các trường hợp cố tình lôi kéo học sinh sử dụng thuốc lá điện tử. Và hơn hết là các bậc phụ huynh cần quan tâm, giáo dục, đồng hành cùng con trong quá trình học tập; tạo môi trường tốt để con được tham gia các câu lạc bộ theo sở thích nhằm phát huy năng khiếu, tài năng. Từ đó, giúp các em phòng tránh tác hại của thuốc lá, trở thành những “con ngoan, trò giỏi”.

Đinh Đông - Ngọc Duy