Phòng, chống tác hại của thuốc lá: Ngộ độc thuốc lá điện tử gia tăng ở giới trẻ

Một trường hợp vừa được ghi nhận tại Bệnh viện Nhi Trung ương. Đó là nam sinh 15 tuổi nhập viện cấp cứu với tình trạng chóng mặt, buồn nôn, loạng choạng, tay chân bủn rủn do sử dụng thuốc lá điện tử. Dù đã ngưng sử dụng ba tháng sau một năm hút thuốc, học sinh này tái sử dụng theo lời rủ rê của bạn bè. Sau 1 lần hút, các triệu chứng xuất hiện nôn ói, nói nhảm, kích thích.

Tuyên truyền phòng, chống tác hại của thuốc lá tại Bình Thuận.

Theo Bộ Y tế, năm 2023 có 1.224 ca nhập viện liên quan đến thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng tại khoảng 700 cơ sở y tế trên cả nước. Trong đó, có 71 ca là trẻ dưới 18 tuổi. Điều đáng lo ngại, nhiều sản phẩm thuốc lá điện tử hiện nay được bán trôi nổi, không công bố rõ thành phần hay hàm lượng nicotine. Thậm chí, một số học sinh còn trộn thêm chất kích thích, ma túy tổng hợp để tăng cảm giác dẫn đến quá liều, ngộ độc. Không tránh khỏi chuyện hàng chục ca ngộ độc do tinh dầu không rõ nguồn gốc. Trong đó, có sản phẩm chứa vitamin E acetate một chất khi hít vào có thể gây tổn thương phổi. Tại Mỹ và Hàn Quốc, vitamin E acetate là nguyên nhân gây ra tử vong do hội chứng viêm phổi liên quan đến thuốc lá điện tử (EVALI). Việt Nam chưa ghi nhận trường hợp tử vong, nhưng số ca ngộ độc ở giới trẻ đang tăng nhanh, diễn biến ngày càng phức tạp. So với năm 2015, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử trong giới trẻ tăng gấp 18 lần vào năm 2020, hiện vẫn chưa có dấu hiệu giảm.

Nguyên nhân sâu xa đến từ nhận thức lệch lạc, nhiều học sinh tin rằng thuốc lá điện tử “an toàn”, “ít độc hại” hơn thuốc lá truyền thống. Cộng với thiết kế thời trang, hương vị hấp dẫn và khả năng mua dễ dàng qua mạng, sản phẩm này nhanh chóng trở thành trào lưu trong học đường. Học sinh lén sử dụng nhà vệ sinh, ngoài cổng trường… những nơi phụ huynh, giáo viên khó kiểm soát.

Trước nguy cơ thuốc lá điện tử lan rộng trong giới trẻ, các chuyên gia cho rằng việc ngăn chặn thuốc lá điện tử xâm nhập học đường không thể chỉ dựa vào một phía, mà đòi hỏi sự chung tay, nỗ lực từ 3 phía gồm gia đình, nhà trường và bản thân học sinh. Nhà trường đẩy mạnh truyền thông, giáo dục sức khỏe, trang bị kỹ năng ứng phó, từ chối cho học sinh. Đồng thời, tổ chức các hoạt động ngoại khóa giúp học sinh giải tỏa áp lực, hạn chế nguy cơ tìm đến các chất kích thích. Gia đình nên gần gũi, lắng nghe, phối hợp với nhà trường để phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường. Bản thân học sinh cũng nhận thức rõ tác hại của thuốc lá điện tử, biết từ chối trước những lời rủ rê và chủ động chia sẻ với người lớn khi gặp tình huống khó xử.

Hay nói cách khác, phòng ngừa sớm, giáo dục chủ động là giải pháp bền vững để chặn đứng làn sóng thuốc lá điện tử đang âm thầm len lỏi trong học đường hiện nay.

TRANG MINH