Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan: Bảo vệ môi trường là yếu tố sống còn cho sự phát triển

Tham dự cuộc làm việc có Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường, Phó Trưởng đoàn Thường trực Đoàn giám sát Lê Quang Huy; Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Tạ Đình Thi; Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính Lê Quang Mạnh; đại diện các Bộ ngành hữu quan cùng các thành viên Đoàn giám sát...

Toàn cảnh cuộc làm việc

Phát biểu tại cuộc làm việc, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường, Phó Trưởng đoàn Thường trực Đoàn giám sát Lê Quang Huy cho biết, thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng, trong thời gian qua, công tác bảo vệ môi trường luôn nhận được sự quan tâm của cử tri và Nhân dân. Kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành, Chính phủ và các Bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp đã quan tâm tập trung chỉ đạo để giải quyết các vấn đề bảo vệ môi trường cấp bách và đã đạt được những kết quả chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, thực tiễn vẫn còn những tồn tại, hạn chế, khó khăn vướng mắc trong công tác thực thi pháp luật về bảo vệ môi trường tại các doanh nghiệp, nhất là các cơ sở sản xuất công nghiệp cần phải tiếp tục được giải quyết hiệu quả hơn trong thời gian tới.

Thực hiện Nghị quyết số 131/2024/QH15 ngày 21/6/2024 của Quốc hội, kế hoạch của Đoàn giám sát chuyên đề "Việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành", Đoàn giám sát tổ chức buổi làm việc với Tập đoàn Điện lực Việt Nam về việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường, Phó Trưởng đoàn Thường trực Đoàn giám sát Lê Quang Huy phát biểu

Tại cuộc làm việc, Đoàn giám sát đã nghe EVN báo cáo về những khó khăn, vướng mắc do quy định pháp luật về bảo vệ môi trường và kiến nghị cụ thể. Bên cạnh đó là tập trung báo cáo làm rõ 07 vấn đề mà Đoàn giám sát đã lưu ý và đề nghị báo cáo bổ sung theo yêu cầu tại Công văn số 712/ĐGS-KHCNMT ngày 10/7/2025. Trong đó có các nội dung như: Việc chấp hành quy định về quản lý khí thải công nghiệp, nước thải công nghiệp; tình trạng tro xỉ tồn đọng tại các bãi thải; biện pháp xử lý trong thời gian tới; kiến nghị, nêu rõ cụ thể điều, khoản, điểm của Luật Bảo vệ môi trường, các Nghị định, Thông tư liên quan cần xem xét, sửa đổi… việc giải quyết các vấn đề liên quan đến bảo vệ môi trường theo kiến nghị của cử tri đối với Trung tâm điện lực Vĩnh Tân, Trung tâm điện lực Duyên Hải.

Cũng trong sáng cùng ngày, Đoàn Giám sát chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường 2020 có hiệu lực thi hành” làm việc với Tập đoàn Hóa chất Việt Nam. Theo đó, Đoàn giám sát đề nghị Tập đoàn Hóa chất báo cáo về những khó khăn, vướng mắc do quy định pháp luật về bảo vệ môi trường và kiến nghị cụ thể. Đề nghị tập trung báo cáo làm rõ 07 vấn đề mà Đoàn giám sát đã có yêu cầu báo cáo bổ sung tại Công văn số 712/ĐGS-KHCNMT ngày 10/7/2025. Trong đó có các nội dung như: Việc chấp hành quy định về quản lý khí thải công nghiệp, nước thải công nghiệp; Số lượng chất thải gyps, thạch cao tồn đọng tại các bãi thải; biện pháp xử lý trong thời gian tới; kiến nghị, nêu rõ cụ thể điều, khoản, điểm của Luật Bảo vệ môi trường, các Nghị định, Thông tư liên quan cần xem xét, sửa đổi… việc giải quyết các vấn đề liên quan đến nguy cơ gây ô nhiễm môi trường tại các bãi thải gyps từ các nhà máy sản xuất phân bón.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Tạ Đình Thi nêu một số nội dung cần quan tâm trong cuộc làm việc với Tập đoàn Hóa chất Việt Nam

Tập đoàn Hóa chất Việt Nam cần làm rõ hơn thực hiện các chủ trương, chính sách về chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, thực hiện mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Bên cạnh đó, Tập đoàn đã triển khai như thế nào việc thực hiện kiểm kê tổng lượng khí nhà kính phát thải hàng năm đối với các cơ sở phải kiểm kê theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ.

Ngoài ra, Đoàn giám sát cũng đề nghị Bộ Tài chính cho ý kiến về nội dung kiến nghị chính sách ưu đãi về thuế đối với xử lý chất thải thạch cao PG thành nguyên liệu cho phụ gia sản xuất xi măng góp phần giảm thiểu nguy cơ ô nhiễm môi trường; kiến nghị điều chỉnh tăng thuế nhập khẩu thạch cao tự nhiên, giảm thuế VAT đối với thạch cao sản xuất trong nước...

Xác định nhận thức rõ ràng bảo vệ môi trường là yếu tố sống còn cho sự phát triển

Phát biểu tại cuộc làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan ghi nhận những nỗ lực đáng kể và kết quả tích cực của EVN trong việc bảo vệ môi trường gắn với việc thực hiện nhiệm vụ của mình, đã đầu tư công nghệ kiểm soát ô nhiễm, xử lý chất thải và đang chuyển dịch sang nguồn năng lượng sạch. Điều này thể hiện cam kết của EVN đóng góp vào mục tiêu phát triển bền vững chung của đất nước.

Phó Chủ tịch Quốc hội, Trưởng Đoàn giám sát Lê Minh Hoan phát biểu tại cuộc làm việc

Tuy nhiên, qua báo cáo của EVN và ý kiến phát biểu tại cuộc họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan cho rằng, cần thẳng thắn nhìn nhận những khó khăn, vướng mắc. Đó là ngành điện vẫn đối mặt với những thách thức lớn từ công nghệ cũ, việc xử lý tro xỉ, quản lý phát thải khí nhà kính và đòi hỏi về nguồn lực đầu tư. Những vấn đề này sẽ ảnh hưởng không tốt đến môi trường, sức khỏe cộng đồng và tiềm ẩn rủi ro, gây cản trở cho sự phát triển bền vững của chính Tập đoàn. Do đó, trong thời gian tới, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan đề nghị EVN phải quyết liệt hơn nữa, xác định nhận thức rõ ràng bảo vệ môi trường là nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu, là yếu tố sống còn cho sự phát triển. Tập đoàn phải cố gắng để biến quyết tâm đó thành các hành động cụ thể, đó là:

Thứ nhất, chủ động rà soát, hoàn thiện hệ thống quản lý môi trường nội bộ, bảo đảm tuân thủ đầy đủ các quy định của Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 và các văn bản hướng dẫn, đây là nền tảng pháp lý vững chắc để Tập đoàn hoạt động an toàn và minh bạch. Bên cạnh đó, từ thực tiễn hoạt động của mình, đề nghị Tập đoàn tiếp tục nghiên cứu, kiến nghị sửa đổi, bổ sung Luật Bảo vệ môi trường trong thời gian tới.

Thứ hai, cần tiếp tục đẩy mạnh chuyển dịch năng lượng xanh và đầu tư công nghệ tiên tiến. Tập đoàn cần có lộ trình rõ ràng để tối ưu hóa hiệu suất, giảm phát thải tại các nhà máy hiện có và ưu tiên phát triển các dự án năng lượng tái tạo. Đặc biệt, phải quan tâm xử lý và tái sử dụng tro xỉ, biến chất thải thành tài nguyên, thể hiện tư duy kinh tế tuần hoàn.

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan nhấn mạnh, xác định nhận thức rõ ràng bảo vệ môi trường là yếu tố sống còn cho sự phát triển

Thứ ba, cần nâng cao năng lực phòng ngừa, ứng phó sự cố môi trường. Mọi sự cố, dù nhỏ nhất, đều có thể gây hậu quả nghiêm trọng. Tập đoàn phải bảo đảm quy trình, trang thiết bị và nhân lực sẵn sàng, chuyên nghiệp để ứng phó kịp thời. Đồng thời, cần tăng cường minh bạch thông tin về bảo vệ môi trường và chủ động phối hợp chặt chẽ với các cơ quan quản lý nhà nước, chính quyền địa phương và cộng đồng, qua đó xây dựng niềm tin, giảm thiểu xung đột và tạo thuận lợi cho sự phát triển của Tập đoàn.

Trong thời gian tới, EVN cần tiếp tục phát huy vai trò trụ cột trong việc bảo đảm an ninh năng lượng mà còn phải là biểu tượng của một doanh nghiệp tiên phong, trách nhiệm với môi trường và xã hội trong lĩnh vực năng lượng.

Tiếp tục đẩy mạnh đầu tư vào công nghệ sản xuất sạch hơn, an toàn hơn

Đối với Tập đoàn Hóa chất Việt Nam, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan đề nghị Tập đoàn cần nghiêm túc, chủ động tuân thủ mọi quy định của Luật Bảo vệ môi trường 2020 và Luật Hóa chất năm 2025, đặc biệt là các quy định về quản lý hóa chất, chất thải nguy hại và giấy phép môi trường vừa là trách nhiệm về pháp lý, vừa là yêu cầu bắt buộc để Tập đoàn phát triển một cách bền vững. Bên cạnh đó, từ thực tiễn hoạt động của mình, đề nghị Tập đoàn tiếp tục nghiên cứu, kiến nghị sửa đổi, bổ sung Luật Bảo vệ môi trường trong thời gian tới. Mặt khác, Tập đoàn tiếp tục đẩy mạnh đầu tư vào công nghệ sản xuất sạch hơn, an toàn hơn, theo đó Tập đoàn cần có lộ trình cụ thể để cải tiến, loại bỏ dần công nghệ lạc hậu, thay thế bằng các giải pháp hiệu quả năng lượng, giảm phát thải và thân thiện môi trường, với mục tiêu là sản xuất ít chất thải hơn, chứ không chỉ xử lý chất thải tốt hơn.

Ngoài ra, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan cũng yêu cầu Tập đoàn cần nâng cao toàn diện năng lực phòng ngừa và ứng phó sự cố môi trường. Với đặc thù của lĩnh vực hóa chất, mọi sự cố đều có thể gây thảm họa. Do vậy, Tập đoàn phải bảo đảm hệ thống cảnh báo, phương án ứng phó, trang thiết bị và đội ngũ nhân lực sẵn sàng để kiểm soát mọi rủi ro. Bên cạnh đó, đề nghị quan tâm, tăng cường đào tạo, nâng cao nhận thức và xây dựng văn hóa an toàn, bảo vệ môi trường trong toàn Tập đoàn, trong đó nhấn mạnh con người là yếu tố then chốt. Đồng thời, Tập đoàn cần tiếp tục chủ động phối hợp với các cơ quan quản lý nhà nước, địa phương để giải quyết hiệu quả các vấn đề môi trường.

Bích Lan - Long Anh