Cổ phiếu ngân hàng sau 3 năm: 'Người lên đỉnh cao, kẻ xuống vực sâu'

Sau ba năm biến động, thị trường chứng khoán đang chứng kiến sự phân hóa rõ rệt giữa các cổ phiếu ngân hàng, nhóm từng được xem là trụ cột của VN-Index. Trong khi LPB, STB hay CTG vượt đỉnh và mang lại lợi nhuận ấn tượng, nhiều mã khác lại tụt dốc không phanh, thổi bay hơn nửa giá trị.

AI GIỮ ĐỈNH, AI TỤT DỐC SAU 3 NĂM?

Thị trường chứng khoán Việt Nam đang trải qua những biến động sôi động, với VN-Index ngày 17/7 ghi nhận nhịp tăng hơn 14 điểm, vượt ngưỡng 1.490 điểm. Tuy nhiên, phía sau sự tích cực của chỉ số là một bức tranh phân hóa rõ nét giữa các nhóm cổ phiếu, đặc biệt là cổ phiếu ngân hàng, nơi từng được xem là “xương sống” của thị trường. Khi nhìn lại chặng đường ba năm qua, từ đầu năm 2022 đến nay, sự đối lập giữa những mã tăng vọt và những cổ phiếu trượt dài trở nên ngày càng rõ ràng.

Trong nhóm cổ phiếu ngân hàng, LPB nổi bật lên như một hiện tượng khi tăng gần 50%, từ mức 22.450 đồng/cổ phiếu vào đầu năm 2022, mã này hiện đang được giao dịch ở 33.600 đồng, dù khối lượng khớp lệnh chưa tới 4 triệu đơn vị, một con số khiêm tốn so với nhiều mã cùng ngành.

Tương tự, STB của ngân hàng Sacombank cũng thể hiện sức bật đáng kể với mức tăng 48,6%, từ 32.100 đồng lên 47.700 đồng/cổ phiếu. Dù cổ phiếu này giảm nhẹ 0,21% trong phiên hôm nay, nhưng với thanh khoản vượt 9 triệu đơn vị, STB vẫn duy trì sức hút ổn định trong mắt giới đầu tư.

Một gương mặt khác cũng đang vươn lên là CTG của ngân hàng VietinBank. Dù chỉ tăng nhẹ 0,11% trong phiên, CTG đã vượt qua đỉnh ba năm khi đạt 45.000 đồng/cổ phiếu, cao hơn 29,5% so với mức 34.750 đồng hồi đầu 2022.

Khá dè dặt hơn, cổ phiếu BID của ngân hàng BIDV sau nhiều dao động lên xuống, đến nay cũng tăng được 2,4% so với đầu 2022, từ 37.400 đồng lên 38.300 đồng/cổ phiếu. Tuy nhiên, mức tăng này có lẽ chưa đủ làm hài lòng những nhà đầu tư kỳ vọng vào một “ông lớn” ngân hàng quốc doanh.

Trái ngược với những cái tên kể trên là một loạt cổ phiếu ngân hàng đang vật lộn trong chuỗi ngày đi xuống. Đầu tiên phải kể đến TPB của ngân hàng TPBank, mã này giảm so với đầu năm 2022 dù khối lượng giao dịch hôm nay vẫn ở mức cao, hơn 19 triệu đơn vị.

Không kém phần ảm đạm, cổ phiếu VIB cũng chứng kiến đà giảm, hiện giao dịch ở mức 17.050 đồng/cổ phiếu, thấp hơn rất nhiều so với cách đây ba năm. Cổ phiếu SSB (SeABank) cũng mất hơn một nửa giá trị, giảm 56,1% từ mức 45.600 đồng còn 20.000 đồng/cổ phiếu, cho thấy xu hướng đi xuống không chỉ diễn ra ở các ngân hàng nhỏ.

Ở nhóm giảm sâu, có thể kể đến ACB, và VPB. ACB đã giảm hơn 34%, từ 34.400 đồng còn 22.450 đồng/cổ phiếu. VPB, dù hôm nay hồi phục nhẹ về 20.900 đồng/cổ phiếu, vẫn giảm so với mức đỉnh hồi đầu năm 2022.

Một số cổ phiếu khác như TCB của ngân hàng Techcombank, EIB của ngân hàng Eximbank, hay HDB của ngân hàng HDBank cũng chịu chung số phận. TCB hiện đang ở mức 35.150 đồng, cũng đã giảm sở với hồi đầu 2022, dù thanh khoản trong phiên giao dịch ngày hôm nay khá cao trên 16 triệu đơn vị. EIB cũng mất 27,6% giá trị, giao dịch tại 24.550 đồng, thấp hơn mức 33.900 đồng so với hơn 3 năm trước. Trong khi đó, HDB đang ở 24.350 đồng, giảm 21,7% so với 31.100 đồng vào đầu 2022.

Ngay cả những cái tên thuộc nhóm vốn hóa lớn như VCB (Vietcombank) hay MBB (MB Bank) cũng không thoát khỏi xu hướng suy giảm. Với VCB, mức giá hiện tại là 62.200 đồng/cổ phiếu, thấp hơn so với đồng năm 2022, dù khối lượng giao dịch hôm nay vẫn đạt gần 10 triệu đơn vị. Trong khi đó, MBB ghi nhận mức giảm nhẹ, hiện giao dịch tại 26.750 đồng/cổ phiếu.

Bức tranh cổ phiếu ngân hàng trong ba năm qua phản ánh sự phân hóa rõ nét không chỉ về hiệu quả kinh doanh của từng ngân hàng, mà còn về tâm lý dòng tiền và sự kỳ vọng của nhà đầu tư. Trong khi một số mã vượt đỉnh và đem lại lợi nhuận cho người nắm giữ, thì không ít cổ phiếu, dù từng là lựa chọn “ăn chắc mặc bền” lại trở thành gánh nặng cho những người mua vào ở vùng giá cao.

NHÀ ĐẦU TƯ NÊN ĐẶT CƯỢC VÀO AI TRONG NỬA CUỐI 2025

Theo nhận định từ MBS Research, mặc dù hệ số P/B (giá cổ phiếu trên giá trị sổ sách) hiện tại của ngành ngân hàng đang thấp hơn mức trung bình ba năm, nhưng điều này không đồng nghĩa với việc nhóm cổ phiếu này đang có cơ hội tăng trưởng vượt trội trong ngắn hạn.

Thậm chí, công ty này đã hạ khuyến nghị toàn ngành xuống mức “trung lập”, do dự báo tăng trưởng lợi nhuận trong thời gian tới sẽ tiếp tục giảm tốc. Ngoại trừ một số cái tên như VCB và BID đang giữ mức định giá tương đối cao, phần lớn cổ phiếu ngân hàng mà MBS theo dõi đều đang giao dịch dưới P/B trung bình ngành.

Tuy vậy, MBS vẫn giữ nguyên chiến lược đầu tư có chọn lọc với khuyến nghị mua vào các cổ phiếu như CTG, VCB và VPB. Đây là những ngân hàng được dự báo sẽ hưởng lợi trực tiếp từ các chính sách kinh tế vĩ mô trong nửa cuối năm 2025, đặc biệt là các chính sách thúc đẩy đầu tư công và giải tỏa pháp lý trong lĩnh vực bất động sản.

Bảng thống kế chỉ số P/B của Công ty Chứng khoán MBS

Theo MBS, một loạt dự án trọng điểm quốc gia đang được đẩy mạnh như cao tốc Bắc – Nam, sân bay quốc tế Long Thành, cùng các tuyến Vành đai 3 và 4 sẽ kích thích mạnh mẽ nhu cầu tín dụng. Tỷ lệ giải ngân đầu tư công năm 2025 được kỳ vọng sẽ tăng tới 24% so với cùng kỳ, nhờ tác động từ Luật Đầu tư công sửa đổi và khung pháp lý mới về hợp tác công – tư (PPP). Trong bối cảnh đó, các ngân hàng quốc doanh, với mạng lưới rộng và khả năng tham gia vào các dự án lớn sẽ là nhóm hưởng lợi rõ rệt nhất.

Không chỉ dừng lại ở đầu tư công, kênh cho vay bất động sản cũng đang được "mở khóa" khi ba khung pháp lý mới sẽ chính thức có hiệu lực từ tháng 8/2024, cùng Nghị quyết 68/2025. Những thay đổi này giúp tháo gỡ nút thắt pháp lý, thúc đẩy nguồn cung bất động sản ở cả hai miền Bắc – Nam. Đồng thời, mặt bằng lãi suất cho vay mua nhà hiện vẫn ở mức thấp do sự cạnh tranh khốc liệt giữa các ngân hàng. MBS cho rằng, các ngân hàng tư nhân lớn, có thế mạnh trong mảng cho vay nhà ở, sẽ là bên tận dụng tốt nhất cơ hội này, vượt lên trên mặt bằng ngành.

Ở một góc nhìn khác, SSI đánh giá thị trường ngân hàng đang chứng kiến sự phân hóa ngày càng sâu sắc. Theo dữ liệu của SSI, các ngân hàng trong phạm vi nghiên cứu của họ hiện đang giao dịch với P/B dự phóng 1 năm ở mức 1,1 lần, thấp hơn nhiều so với mức trung bình lịch sử 1,68 lần kể từ năm 2017. Nhiều cổ phiếu như VCB, BID, ACB, VPB và cả các ngân hàng nhỏ hơn đều đang nằm trong vùng định giá thấp, phản ánh tâm lý cẩn trọng của nhà đầu tư.

Tuy nhiên, một số mã như TCB, MBB, CTG và STB đã vượt đỉnh lịch sử, cho thấy kỳ vọng rất lớn từ thị trường về triển vọng phục hồi và khả năng thích ứng với môi trường mới. SSI cho rằng sự phân hóa này đến từ nhiều yếu tố, trong đó có thay đổi chính sách, áp lực cạnh tranh ngày càng khốc liệt, cũng như ảnh hưởng từ các loại thuế đối ứng của Mỹ, yếu tố đang tác động mạnh đến ngành xuất khẩu, và theo đó là nhu cầu tín dụng trong toàn ngành ngân hàng.

Chính vì vậy, SSI ưu tiên lựa chọn những ngân hàng có chi phí vốn thấp, vì đây sẽ là lợi thế cạnh tranh cốt lõi trong bối cảnh lãi suất không còn duy trì ở mức thấp kéo dài. Các ngân hàng này sẽ có khả năng mở rộng thị phần, duy trì biên lợi nhuận (NIM) ổn định hơn so với phần còn lại.

Thiên Ân