Phẫu thuật 'bắc cầu động mạch khoeo' giữ lại chân cho chàng trai trẻ

Ngày 25/10, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Trị thông tin, vừa phẫu thuật thành công ca "bắc cầu động mạch khoeo" giúp giữ lại chân cho chàng trai 17 tuổi bị chấn thương nặng sau tai nạn giao thông.

Bệnh nhân H.V.D. (17 tuổi, trú tại xã Bến Quan, Quảng Trị) sau tai nạn giao thông nhập viện trong tình trạng choáng, đa chấn thương gãy kín xương đùi phải, gãy hở đầu trên hai xương cẳng chân phải, bàn chân lạnh tím, mất mạch ngoại vi và có vết thương bàn tay phải chảy máu liên tục.

Các bác sĩ tiến hành ca phẫu thuật. Ảnh BV

Kết quả chụp CT cho thấy mạch máu chi dưới mất tín hiệu động mạch khoeo và động mạch chày trước. Tiên lượng nguy cơ cao cắt cụt chi, nhiễm độc toàn thân do thiếu máu chân kéo dài.

Sau cấp cứu, các y bác sĩ Khoa Hồi sức Tích cực Chống độc và Ngoại Chấn thương - Bỏng hội chẩn khẩn cấp và bước vào ca phẫu thuật đầu tiên kéo dài hơn 4 tiếng. Ê-kíp thực hiện phẫu thuật cố định xương đùi bằng khung cố định ngoại vi, giải phóng khoang cẳng chân để đánh giá sự sống còn của các cơ, thám sát động mạch khoeo và nối gân bàn tay trái.

Kết quả thăm dò cho thấy động mạch bị kẹt vào giữa ổ gãy xương cẳng chân. Sau khi giải phóng mạch máu, tưới máu cẳng chân kém, bàn chân vẫn lạnh tím, động mạch khoeo và động mạch chày trước dập, tắc dài gần 20cm.

Ê-kíp quyết định thực hiện phẫu thuật bắc cầu mạch máu để tái lập dòng chảy cho chi dưới. Tiếp đó, các y, bác sĩ lấy đoạn tĩnh mạch chân trái dài khoảng 40cm làm cầu nối, thay thế cho đoạn động mạch khoeo bị tổn thương, tái thông dòng máu từ đùi xuống cẳng chân.

Sau phẫu thuật, bàn chân bệnh nhân ấm hồng, có cảm giác và vận động được. Các chỉ số sinh tồn ổn định. Qua 3 tuần điều trị, bệnh nhân xuất viện, tiếp tục tái khám và thực hiện cố định vững chắc xương gãy.

Ảnh BV

Theo các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Trị, tổn thương động mạch khoeo tương đối hiếm, chiếm 5-19% trong các tổn thương mạch máu chi, tỷ lệ tăng cao trong các trường hợp chấn thương quanh khớp gối. Nếu không được xử trí kịp thời, tỷ lệ cắt cụt có thể lên đến 30-60%.

Chức năng chính của động mạch này là cung cấp máu đến chi dưới để nuôi dưỡng cẳng chân, bàn chân. Đối với cơ thể bình thường, khi di chuyển, các cơ và cân cơ co giãn tuy nhiên động mạch khoeo sẽ không bị ảnh hưởng, máu vẫn có thể lưu thông xương phía dưới.

Động mạch khoeo là động mạch tiếp theo của động mạch đùi, nằm phía sau gối, phía trước các cơ, cân cơ của cẳng chân. Vị trí xuất phát bắt đầu từ vòng gân cơ khép đi chếch xuống phía dưới tới giữa khoeo thì chạy thẳng xuống theo trục trám khoeo. Khi đến bờ dưới cơ khoeo thì chia làm hai nhánh là động mạch chày trước và động mạch chày sau.

Do nằm ở vị trí có ít mạch máu hệ động mạch và tĩnh mạch, không có mạch máu lớn song song, đặc biệt khi đi qua hố khoeo sau khớp gối hầu như chỉ được mô mềm bao bọc nên khi động mạch khoeo gặp vấn đề bất thường, chấn thương hay tắc nghẽn sẽ dễ gây thiếu máu cục bộ đến cẳng chân, bàn chân.

Tắc động mạch khoeo do tai nạn là một trường hợp khẩn cấp, thường xảy ra sau các chấn thương mạnh như tai nạn giao thông, té ngã hoặc trật khớp gối, dẫn đến tổn thương mạch máu và hình thành cục máu đông. Nếu không được xử lý kịp thời, tình trạng này có thể gây thiếu máu cấp tính, hoại tử chi và nguy cơ cắt cụt chi.

Bình Nguyên