Phát triển nhân lực công nghệ cao: Nâng tầm PCI

Với chiến lược bài bản, sự vào cuộc đồng bộ của chính quyền, doanh nghiệp và khối đại học, Thái Nguyên đang từng bước khẳng định vị thế trung tâm đào tạo và sản xuất công nghệ cao của miền Bắc.

Theo đánh giá PCI quốc gia, Thái Nguyên được ghi nhận tích cực ở các chỉ số “Đào tạo lao động”, “Tiếp cận đất đai” và “Chi phí không chính thức”.

Cùng với sự năng động của chính quyền, môi trường đầu tư thân thiện đã giúp tỉnh trở thành điểm đến hấp dẫn của nhiều doanh nghiệp, trong đó có các tập đoàn công nghệ lớn như Samsung.

Tuy nhiên, khi các ngành công nghiệp bán dẫn, công nghệ thông tin và trí tuệ nhân tạo (AI) đang trở thành trụ cột của nền kinh tế toàn cầu, yếu tố quyết định thu hút đầu tư không còn chỉ là hạ tầng hay ưu đãi thuế, mà chính là khả năng cung ứng nhân lực công nghệ cao tại chỗ.

Ông Đoàn Như Hải, Tổng Giám đốc Công ty KD Heat Technology Thái Nguyên, Khu công nghiệp Điềm Thụy, cho rằng: Các dự án công nghệ cao không thể vận hành bằng lao động phổ thông. Doanh nghiệp cần những chuyên gia, kỹ sư thành thạo tự động hóa, lập trình, vật liệu bán dẫn… nên sự gắn kết giữa doanh nghiệp và các cơ sở đào tạo tại địa phương là điều kiện tiên quyết để giữ chân nhà đầu tư.

Nhận thức rõ yêu cầu đó, Thái Nguyên đang triển khai chiến lược phát triển nhân lực công nghệ cao giai đoạn 2025-2030, đặt mục tiêu đào tạo khoảng 4.500 lao động trong các ngành công nghiệp bán dẫn, công nghệ thông tin và AI, trong đó có 2.000 người ở trình độ đại học và sau đại học. Đây được xem là bước đi then chốt để cải thiện chỉ số “Đào tạo lao động” - một trong những trụ cột chính của PCI.

PGS.TS Phùng Trung Nghĩa, Hiệu trưởng Trường Đại học Công nghệ thông tin và Truyền thông (Đại học Thái Nguyên), cho biết: Điểm mạnh của tỉnh là có hệ thống giáo dục đại học đa ngành, đa lĩnh vực. Các trường đang chủ động đổi mới chương trình đào tạo theo hướng gắn kết chặt chẽ với nhu cầu doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp công nghệ cao. Việc hợp tác trong đào tạo, thực tập và tuyển dụng trực tiếp giúp sinh viên “ra trường có việc, vào việc được ngay”.

Sự kết hợp giữa “ba nhà” (Nhà nước, nhà trường, doanh nghiệp) đang phát huy hiệu quả rõ nét. Nhiều trường đại học lớn thuộc Đại học Thái Nguyên (như: Trường Đại học Kỹ thuật Công nghiệp, Trường Đại học Khoa học, Trường Đại học Công nghệ thông tin và Truyền thông) đã ký kết hợp tác với các doanh nghiệp giúp sinh viên được học tập trong môi trường thực tế, tiếp cận dây chuyền sản xuất hiện đại và có việc làm ngay sau tốt nghiệp.

Công ty TNHH KD Heat Technology Thái Nguyên là thành viên của Tập đoàn KD (Nhật Bản), chuyên về xử lý nhiệt tôi cao tần cho các linh kiện thuộc ngành xe máy, ô tô, xe nâng, máy nông nghiệp và máy công trình.

Cùng với đó, tỉnh tập trung thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) có chọn lọc trong lĩnh vực công nghệ cao.

Chỉ trong 9 tháng năm 2025, Thái Nguyên đã cấp mới cho 16 dự án FDI với tổng vốn đầu tư đạt 169,8 triệu USD. Sự tin tưởng của các nhà đầu tư hiện hữu được thể hiện rõ qua việc 36 dự án FDI được điều chỉnh tăng vốn, với tổng vốn tăng thêm là 192,4 triệu USD. Những con số này đã nâng tổng số dự án FDI còn hiệu lực trên toàn tỉnh lên 232 dự án, với tổng số vốn đăng ký tích lũy đạt 11.356,4 triệu USD.

Đặc biệt, các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh đang là nam châm thu hút vốn FDI khi sở hữu 188 dự án FDI còn hiệu lực, với tổng số vốn đăng ký đầu tư là 11.003,25 triệu USD. Các nhà đầu tư đến từ Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore đang mở rộng sản xuất tại các khu công nghiệp: Yên Bình, Điềm Thụy, Sông Công II, tạo nhu cầu lớn về nhân lực kỹ thuật cao, đồng thời góp phần nâng cao chất lượng lao động địa phương.

Song song với đó, chính quyền tỉnh tiếp tục cải thiện mạnh mẽ chất lượng điều hành kinh tế, hướng tới chính quyền phục vụ, số hóa quy trình hành chính, rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục đầu tư. Các chỉ số “Tính năng động của chính quyền”, “Gia nhập thị trường”, “Chi phí thời gian” được cải thiện rõ rệt.

Theo PGS.TS Phùng Trung Nghĩa, nếu cách đây 10 năm, sinh viên công nghệ thông tin của Thái Nguyên chủ yếu tìm việc ở Hà Nội hay TP. Hồ Chí Minh, thì nay nhiều người chọn ở lại địa phương vì cơ hội nghề nghiệp hấp dẫn hơn. Đây là tín hiệu tích cực cho thấy thị trường lao động công nghệ cao của tỉnh đang hình thành rõ nét.

Minh Phương