Phát triển nghề dệt lưới cước ở thị trấn Thịnh Long

Thị trấn Thịnh Long (Hải Hậu) từ lâu đã nổi tiếng với nghề dệt lưới và kéo sợi PE; đến nay đã phát triển trở thành “thủ phủ” của nghề với những dây chuyền kéo sợi, dệt lưới không ngừng nghỉ cả ngày lẫn đêm.

Dây chuyền kéo sợi, dệt lưới tại Doanh nghiệp tư nhân Mạnh Dân, tổ dân phố 11, thị trấn Thịnh Long.

Ông Đoàn Quang Sáng, chủ Doanh nghiệp tư nhân Mạnh Dân ở tổ dân phố 11 cho biết: Những năm 1960, trên địa bàn thị trấn chỉ có khoảng 30 khung dệt thủ công chuyên dệt các loại lưới đánh tôm, cá ngoài biển. Ngày ấy, vì sản xuất hoàn toàn thủ công nên năng suất thấp, chỉ được từ 30-40m lưới/người/ngày, khổ lưới rộng tối đa 50cm. Sau này, cùng với sự phát triển của nhiều loại vật liệu mới, có độ bền cao, giá thành thấp nên một số hộ nhanh nhạy đã chuyển sang dệt lưới bằng nguyên liệu chính là sợi PE được nhập từ các nước Nhật Bản, Trung Quốc và sau này là các tỉnh phía Nam. Đến năm 1990, khi có điện lưới, hàng loạt khung dệt cải tiến được lắp động cơ để giải phóng sức lao động. Nhờ đó, năng suất lao động đã tăng vượt bậc, thu nhập từ nghề ngày càng tăng do lưới dệt ở Thịnh Long được ngư dân các tỉnh tin dùng bởi bền bỉ, mắt lưới đều, đẹp. Thị trấn ngày ấy đã có trên dưới 100 khung dệt động cơ và đều thuộc biên chế của HTX Tiểu thủ công nghiệp Minh Hùng. Sau đó, HTX Tiểu thủ công nghiệp Minh Hùng giải thể. Sẵn có nghề trong tay, các hộ đã chủ động đầu tư từng bước các khung dệt quy mô lớn, bài bản. Tuy nhiên, nghề dệt lưới cước vẫn còn khó khăn bởi nguyên liệu sợi PE vẫn phải nhập từ miền Nam, chi phí vận chuyển lớn và nguồn hàng khan hiếm khiến nghề dệt lưới cước có phần bị chững lại.

Bước "đột phá" đưa nghề dệt lưới cước của thị trấn Thịnh Long phát triển là năm 1993, ông Đoàn Mạnh Dân (bố ông Đoàn Quang Sáng) là người đầu tiên nhập máy kéo sợi từ hạt nhựa về sản xuất sợi PE cung ứng cho các hộ gia công trong thị trấn. Máy kéo sợi được nhập từ các tỉnh phía Nam có công suất tối đa (chạy liên tục trong 24 tiếng) được 2,5 đến 3 tạ sợi. Từ thành công của hộ ông Dân, thị trấn có thêm hộ ông Toán, ông Tâm, ông Duy tiếp tục đầu tư máy kéo sợi PE để sản xuất. Từ đây, nghề dệt lưới cước ở thị trấn Thịnh Long chính thức hoàn thiện, khép kín các khâu sản xuất từ nguyên liệu đến sản phẩm, phát triển rầm rộ. Hiện tại, Doanh nghiệp tư nhân Mạnh Dân của ông Đoàn Quang Sáng đã đầu tư xưởng rộng 1.000m2 với 3 dàn máy kéo sợi, 3 dàn máy phun sợi và 5 dàn xe sợi. Mỗi tháng bình quân xưởng sản xuất được 70 tấn sợi, tạo việc làm thường xuyên cho 22 lao động trực tiếp với thu nhập từ 10-12 triệu đồng/người/tháng; đồng thời liên kết với 100 hộ gia đình tham gia khoán dệt lưới. Với năng suất mỗi ngày, một người có thể dệt được 4 cuộn lưới 100m/khung dệt với giá 50 nghìn đồng/cuộn, bình quân mỗi lao động sẽ có thu nhập đều đặn 200 nghìn đồng/ngày. Mọi sản phẩm lưới sợi đều được doanh nghiệp thu mua bao tiêu sản phẩm và cung ứng ra thị trường 20 loại mặt hàng lưới với khổ từ 0,5-3m, sợi cước từ 0,1-40mm. Các sản phẩm lưới, sợi của gia đình ông Sáng được ứng dụng rộng rãi trong chăn nuôi, khai thác đánh bắt thủy hải sản, quây ngao vạng, thả cào, giềng lưới, giềng mỏ neo, lưới quây trong trang trại, gia trại...

Ông Nguyễn Minh Tâm, Giám đốc Công ty TNHH Minh Hà, tổ dân phố số 9 cho biết: Với kinh nghiệm 40 năm gắn bó với nghề dệt lưới cước truyền thống, đến nay công ty đã trang bị hệ thống máy móc đồng bộ, hiện đại với 2 máy tạo hạt, 6 máy quay sợi, 4 máy dệt để vừa tạo sợi PE từ hạt nhựa vừa dệt thành phẩm các loại lưới phục vụ đa dạng nhu cầu sản xuất và sinh hoạt dân dụng. Sản phẩm lưới của công ty từ khổ rộng tối thiểu 50cm nay đã có khổ rộng tối đa đến 4m; các loại dây với đa dạng kích thước, lớn nhất với đường kính 4cm hoặc có thể to hơn theo yêu cầu của khách hàng. Bình quân mỗi năm công ty sản xuất được từ 500 tấn lưới, dây các loại, tiêu thụ rộng rãi ở các tỉnh từ miền Trung trở ra, đồng thời đảm bảo việc làm cho 20 lao động tập trung với mức lương bình quân từ 10-12 triệu đồng/người/tháng; tạo việc làm cho 200 hộ nhận gia công sản phẩm tại nhà với mức thu nhập bình quân từ 5-6 triệu đồng/hộ/tháng.

Đồng chí Lê Thanh Tuấn, Phó Chủ tịch UBND Thị trấn Thịnh Long cho biết: “Từ hạt nhân là làng nghề Dệt lưới kéo sợi Minh Châu, nghề dệt lưới cước đã phát triển rộng khắp ra các tổ dân phố 9, 10, 11. Thị trấn hiện có 5 doanh nghiệp tư nhân, 65 hộ tham gia sản xuất lưới sợi PE tạo việc làm thường xuyên cho 182 lao động với thu nhập bình quân từ 10-11 triệu đồng/người/tháng và hàng trăm hộ thường xuyên nhận nguyên liệu gia công sản phẩm tại nhà. Có nhiều người từ địa phương lân cận như Thái Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Hải Phòng đến học nghề dệt lưới cước. Năm 2023, tổng doanh thu của nghề dệt lưới, cước ở thị trấn đạt 205 tỷ đồng, bình quân mỗi năm sản xuất khoảng 18 nghìn tấn lưới, sợi, chủ yếu cung cấp cho thị trường các tỉnh ven biển từ miền Trung trở ra”.

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, nghề dệt lưới cước ở thị trấn Thịnh Long vẫn còn một số tồn tại, hạn chế như: Quy mô sản xuất nhỏ lẻ, manh mún chủ yếu ở các hộ gia đình; hầu hết các doanh nghiệp kéo sợi PE vẫn còn tận dụng diện tích nhà, vườn làm xưởng sản xuất trong khu dân cư dễ dẫn đến nguy cơ ô nhiễm tiếng ồn, nguồn nước; nguồn nguyên liệu đầu vào là hạt nhựa PE vẫn phải nhập khẩu...

Để nghề dệt lưới cước ở thị trấn Thịnh Long phát triển bền vững, tạo thêm việc làm và thu nhập cho người lao động, đóng góp vào việc thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, rất cần có sự quan tâm giúp đỡ, hỗ trợ về cơ sở hạ tầng để quy hoạch xây dựng làng nghề tập trung; mở các lớp đào tạo truyền, dạy nghề cho nhân dân; hỗ trợ vay vốn sản xuất cho các hộ sản xuất để làng nghề ngày càng phát triển trong thời gian tới.

Bài và ảnh: Đức Toàn