Phát huy vai trò người có uy tín trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Huyện Bảo Lâm có 12 xã và 1 thị trấn. Toàn huyện có 9 dân tộc, trong đó đồng bào DTTS chiếm trên 98% dân số. Những năm qua, việc thực hiện chính sách đối với đồng bào DTTS luôn được các cấp ủy Đảng, chính quyền trên địa bàn huyện quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo và đạt được kết quả đáng khích lệ. Trong đó, nhận rõ tầm quan trọng của NCUT trong vùng đồng bào DTTS, huyện đặc biệt chú trọng, chăm lo, thực hiện đầy đủ các chế độ, chính sách, động viên NCUT.

Theo Trưởng Phòng Dân tộc huyện Bảo Lâm Nông Văn Chương, toàn huyện có 153 NCUT tiêu biểu tại 153 thôn, xóm và khu phố. Đội ngũ già làng, trưởng bản, NCUT trong vùng đồng bào DTTS đã phát huy vai trò, tầm ảnh hưởng của mình trong cộng đồng; là cầu nối giữa các cấp ủy Đảng, chính quyền với đồng bào các dân tộc; tích cực tuyên truyền, vận động đồng bào chấp hành tốt chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước; có những đóng góp quan trọng trong công tác vận động đồng bào xây dựng, giữ gìn khối đoàn kết, giúp đỡ nhau cùng phát triển, giữ gìn phong tục tập quán và bản sắc văn hóa tốt đẹp các dân tộc.

Ông Hầu Văn Thành, dân tộc Mông, NCUT nhiều năm ở xóm Nà Thằn, xã Thạch Lâm (Bảo Lâm) chia sẻ: Chúng tôi sống ở đây, hiểu nếp nghĩ, cách làm của bà con, đó là thuận lợi lớn trong tuyên truyền, vận động. Hiện nay, ngoài tuyên truyền bà con tích cực lao động sản xuất, chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật thì NCUT tích cực vận động con cháu, dòng họ và người dân tham gia vào các tổ chức đoàn thể, khuyến khích con cháu phấn đấu được đứng trong hàng ngũ của Đảng. Chúng tôi tích cực tham gia xây dựng quy ước, hương ước của xóm; động viên gia đình, dòng họ và người dân thực hiện quy chế tự quản, xây dựng cuộc sống mới ở khu dân cư, xây dựng nông thôn mới.

Những NCUT trong vùng đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh luôn phát huy vai trò gương mẫu đi đầu thực hiện và tuyên truyền, vận động trong dòng họ, người dân trong thôn, bản ổn định định canh, định cư, không di cư tự do, không tái trồng cây thuốc phiện, tích cực xóa bỏ những hủ tục lạc hậu trong việc cưới, việc tang và lễ hội, đẩy lùi các tệ nạn xã hội, tham gia hòa giải, giải quyết các mâu thuẫn xảy ra trong vùng dân tộc, đấu tranh, ngăn chặn hoạt động tuyên truyền phát triển đạo trái pháp luật vào vùng DTTS và có ý thức giáo dục gia đình, dòng họ giữ gìn phong tục tập quán, bản sắc văn hóa tốt đẹp của dân tộc mình, thực hiện tốt chính sách dân số, kế hoạch hóa gia đình. Đến nay, một số tập quán lạc hậu của đồng bào DTTS giảm đáng kể như tình trạng không đi đăng ký khai sinh, khai tử. Vận động các gia đình tạo điều kiện cho trẻ em được đến trường học đông đủ. Đồng bào các dân tộc đã chủ động đến các cơ sở y tế để được tư vấn, khám chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em. Phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa đã và đang được tuyên truyền sâu rộng, phát triển mạnh mẽ đến từng thôn bản, khu phố và từng người dân. Các già làng, trưởng bản, những NCUT luôn nâng cao vai trò, làm công tác tư tưởng vận động đồng bào các DTTS phát huy truyền thống đại đoàn kết các dân tộc, tương thân, tương ái giúp đỡ nhau cùng phát triển, xây dựng nếp sống văn hóa mới ở khu dân cư.

Những người có uy tín của tỉnh trao đổi kinh nghiệm trong công tác tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện tốt chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước tại địa phương.

Trong xây dựng hệ thống chính trị cơ sở, NCUT là cầu nối giữa cấp ủy, chính quyền với người dân, tích cực tham gia công tác xây dựng Đảng, chính quyền, MTTQ và các đoàn thể. Các đợt tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội, HĐND các cấp, NCUT trên địa bàn tỉnh đã có nhiều ý kiến phản ánh tâm tư, nguyện vọng của người dân. Nhiều NCUT tuy tuổi cao nhưng vẫn nhiệt tình tham gia công tác ở cơ sở, đảm nhiệm các chức vụ bí thư chi bộ, trưởng thôn, tổ trưởng tổ dân phố, trưởng ban công tác mặt trận và các đoàn thể; tham gia làm tổ trưởng tổ hòa giải, tổ an ninh; là hội viên mẫu mực của các tổ chức xã hội…

Nhằm ghi nhận những nỗ lực của NCUT trong đồng bào DTTS, hằng năm, các cấp, ngành trong tỉnh đều duy trì, tổ chức các hội nghị gặp mặt, cung cấp thông tin; đồng thời, biểu dương, khen thưởng NCUT tiêu biểu, có thành tích đặc biệt, xuất sắc; tổ chức bầu chọn NCUT bảo đảm công khai, minh bạch. Theo đó, Trưởng Ban Công tác mặt trận thôn, xóm chủ trì hội nghị liên tịch để bầu chọn và trình cấp có thẩm quyền thẩm định và phê duyệt. Giai đoạn 2018 - 2023, UBND tỉnh đã phê duyệt được 6.868 lượt NCUT; giai đoạn 2020 - 2022, hằng năm UBND tỉnh phê duyệt 1.462 NCUT; năm 2024, phê duyệt được 1.462 NCUT.

Các chế độ, chính sách đối với NCUT trong đồng bào DTTS được các cấp, ngành quan tâm triển khai thực hiện. Từ năm 2018 - 2024, tổng kinh phí phân bổ để thực hiện chính sách đối với NCUT trên địa bàn tỉnh là 41,458 tỷ đồng (ngân sách Trung ương 35,136 tỷ đồng; ngân sách địa phương 6,321 tỷ đồng), số kinh phí này bảo đảm đạt 100% so với đề xuất của các đơn vị thực hiện các chính sách. Trong đó, đã cấp 1.164.440 tờ báo Dân tộc và Phát triển, 375.147 tờ Báo Cao Bằng cho NCUT; tổ chức 1 hội nghị biểu dương, khen thưởng với 150 NCUT tham gia; tổ chức 26 lớp tập huấn cho 1.821 lượt NCUT; 11 hội nghị cung cấp thông tin thời sự cho 754 NCUT; 5 cuộc học tập kinh nghiệm tại các tỉnh cho 240 lượt NCUT; tiếp đón 36 đoàn với 1.341 NCUT các tỉnh đến thăm và làm việc tại tỉnh…

Phó Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo Hà Văn Vui cho biết: Nhờ sự quan tâm của Đảng, Nhà nước nên NCUT trong đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh luôn có ý thức xây dựng cộng đồng, trách nhiệm với nơi mình sinh sống, thực sự là nòng cốt tạo sự đoàn kết và trở thành cầu nối quan trọng giữa cấp ủy Đảng, chính quyền với nhân dân. Thời gian tới, cấp ủy, chính quyền các cấp cần tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền để nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của các cấp, ngành, tạo sự đồng thuận trong nhận thức của cả hệ thống chính trị về vị trí, vai trò của NCUT trong đồng bào DTTS; kịp thời có những chính sách phù hợp, thiết thực chăm lo những "cây cao bóng cả" của bản làng.

Vân Khánh