Phát huy vai trò của điều dưỡng trong chăm sóc và bảo vệ sức khỏe Nhân dân

Trụ cột của hệ thống dịch vụ y tế

Theo Niên giám thống kê y tế 2020, Bộ Y tế công bố tỷ lệ điều dưỡng chiếm 39% nhân lực toàn ngành y tế. Nếu tính cán bộ y tế trực tiếp với người bệnh, điều dưỡng chiếm gần 70%, điều dưỡng có mặt ở khắp nơi của hệ thống y tế. Dịch vụ do điều dưỡng và hộ sinh cung cấp nhiều nhất, thường xuyên nhất, liên tục nhất.

Điều dưỡng chăm sóc trẻ sơ sinh.

Theo Sở Y tế Lào Cai, trên địa bàn tỉnh hiện có 34 đơn vị khám, chữa bệnh tuyến tỉnh, huyện và 152 cơ sở y tế thuộc tuyến xã. 100% cơ sở khám, chữa bệnh trong tỉnh đã thành lập Hội đồng Điều dưỡng. Các bệnh viện tuyến tỉnh, huyện đã thành lập Phòng Điều dưỡng và Tổ điều dưỡng, đồng thời bổ nhiệm các chức danh điều dưỡng theo đúng quy định hiện hành của Bộ Y tế.

Toàn ngành y tế tỉnh có gần 1.800 điều dưỡng, chiếm hơn 33% nhân lực toàn ngành, trong đó, điều dưỡng có trình độ cao đẳng, đại học và sau đại học chiếm 94%, còn lại là trình độ trung cấp. Đội ngũ điều dưỡng, kỹ thuật viên, hộ sinh đã và đang nỗ lực nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cũng như tinh thần, thái độ chăm sóc người bệnh.

Theo Phó Giám đốc Sở Y tế Phạm Bích Vân, điều dưỡng, kỹ thuật viên, nữ hộ sinh giữ vai trò quan trọng trong các cơ sở y tế. Đội ngũ điều dưỡng đã tích cực phối hợp, hỗ trợ bác sỹ điều trị cho người bệnh, trực tiếp thực hiện y lệnh, chăm sóc, theo dõi bệnh nhân hằng ngày. Sự tận tâm, trách nhiệm, hy sinh thầm lặng của đội ngũ điều dưỡng, kỹ thuật viên, nữ hộ sinh đã và đang góp phần không nhỏ trong công tác chăm sóc sức khỏe Nhân dân, tạo uy tín cho mỗi cơ sở y tế.

Trợ giúp và chăm sóc người bệnh

Theo Hiệp hội Điều dưỡng Việt Nam, thực tế cho thấy, trong 1 ngày, điều dưỡng thực hiện hơn 100 đầu công việc do được giao nhiều công việc phi hành chính, chăm sóc người bệnh trực tiếp. Như vậy, hoạt động chuyên môn của điều dưỡng có phạm vi rất rộng, không bó hẹp trong việc thực hiện y lệnh bác sỹ.

Đối với ngành y tế tỉnh, để đảm bảo thực hiện tốt hoạt động chuyên môn của điều dưỡng, 100% bệnh viện đã thành lập Hội đồng Điều dưỡng và xây dựng quy chế hoạt động, phân công nhiệm vụ cụ thể đến các thành viên. Hội đồng Điều dưỡng tổ chức rà soát, cập nhật, bổ sung và ban hành các quy trình điều dưỡng, tài liệu truyền thông giáo dục sức khỏe phù hợp áp dụng tại đơn vị, điển hình như các bệnh viện: Đa khoa tỉnh, Sản - Nhi tỉnh, Đa khoa thị xã Sa Pa, Đa khoa huyện Bát Xát…

Bên cạnh đó, các bệnh viện trong tỉnh đã tổ chức triển khai chăm sóc người bệnh cấp I tại các khoa trọng điểm (hồi sức cấp cứu, hồi sức tích cực, sơ sinh) và các phòng bệnh cấp cứu của khoa lâm sàng; tổ chức giao ban điều dưỡng trưởng khoa, họp hội đồng người bệnh cấp khoa, cấp bệnh viện theo quy định (cấp khoa 1 lần/tuần, cấp bệnh viện 1 tháng/lần).

Đội ngũ điều dưỡng tích cực phối hợp với bác sỹ điều trị trong công tác chăm sóc người bệnh; tuân thủ quy trình kỹ thuật điều dưỡng, các quy định của Bộ Y tế; thực hiện tốt quy tắc ứng xử và thực hành giao tiếp với đồng nghiệp, người bệnh với người nhà người bệnh. Bên cạnh đó, giúp người bệnh sử dụng thuốc an toàn, đúng y lệnh, đúng quy trình kỹ thuật và đảm bảo vô khuẩn; cung cấp đủ đồ dùng thiết yếu cho người bệnh đến khám, điều trị nội trú.

Đặc biệt, do tính chất tiếp xúc gần nhất với bệnh nhân và thường xuyên nên điều dưỡng có vai trò phát hiện và thông báo kịp thời các vấn đề sức khỏe, cũng như phản ánh những nhu cầu và mong muốn của người bệnh đến bác sỹ hoặc bộ phận quản lý chuyên môn về y tế. Khảo sát năm 2024 tại các bệnh viện trong tỉnh cho thấy, tỷ lệ hài lòng của người bệnh điều trị nội trú đạt trên 96%, ngoại trú đạt trên 97% và nhân viên y tế đạt trên 99%.

Trưởng phòng Điều dưỡng, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bùi Thị Ngọc Hồng cho biết: Hằng tháng, đơn vị tổ chức họp hội đồng người bệnh cấp bệnh viện để lắng nghe ý kiến đóng góp của người bệnh, người nhà người bệnh khi điều trị tại bệnh viện để hoàn thiện hơn hoạt động của mình, hướng đến mục tiêu xây dựng hệ thống điều dưỡng, kỹ thuật viên chuyên nghiệp về chuyên môn, vững vàng về y đức.

Chia sẻ về giá trị dịch vụ do điều dưỡng và hộ sinh cung cấp, theo Hiệp hội Điều dưỡng Việt Nam, trong quá trình hành nghề, mỗi điều dưỡng từng chăm sóc cho hàng chục nghìn người bệnh (ước tính 80.000 người bệnh) trực thức hàng nghìn đêm (ước tính 2.800 đêm) vì sức khỏe và tính mạng của người bệnh.

Tạo môi trường làm việc lý tưởng cho điều dưỡng

Theo quy định của Bộ Y tế, phạm vi hoạt động chuyên môn của điều dưỡng gồm 1.251 kỹ thuật, trong đó có 26 kỹ thuật cấp cứu phải thành thạo, 94 kỹ thuật được quyền chỉ định, 317 kỹ thuật điều dưỡng và bác sỹ cùng chỉ định.

Phạm vi hoạt động chuyên môn của điều dưỡng theo quy định nêu trên không chỉ khẳng định vai trò và trách nhiệm chuyên môn của điều dưỡng mà còn mở ra cơ hội để điều dưỡng phấn đấu phát triển nghề nghiệp. Vai trò của điều dưỡng hiện nay không chỉ giới hạn trong nhiệm vụ chăm sóc mà còn trực tiếp phối hợp điều trị, kiến tạo môi trường khám, chữa bệnh để người bệnh được chăm sóc chất lượng cao và đảm bảo an toàn. Do đó, đầu tư cho điều dưỡng là đầu tư cho sức khỏe người bệnh.

Theo Phó Giám đốc Sở Y tế Phạm Bích Vân, thời gian tới, ngành y tế tiếp tục đẩy mạnh nâng cao nhận thức về vai trò, vị thế và ghi nhận đóng góp của điều dưỡng nhằm thu hút số lượng, chất lượng đầu vào học nghề điều dưỡng, đồng thời động viên, khuyến khích điều dưỡng tại các bệnh viện, cơ sở y tế phát huy năng lực chuyên môn vào thực tế.

Chủ động tham mưu cho tỉnh có nhiều đổi mới từ chính sách tuyển dụng, bổ sung nguồn lực cho đội ngũ điều dưỡng nhằm thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe người bệnh.

Bên cạnh đó, yêu cầu các cơ sở khám, chữa bệnh xây dựng kế hoạch đào tạo liên tục để tăng cường năng lực chuyên môn cho điều dưỡng. Đồng thời, quy định nhân lực điều dưỡng tối thiểu trên người bệnh theo các chuyên khoa nhằm bảo đảm đủ điều dưỡng để triển khai chăm sóc người bệnh toàn diện, trên cơ sở đó các bệnh viện có kế hoạch tuyển dụng nhân lực điều dưỡng.

Một buổi sinh hoạt chuyên môn điều dưỡng - hộ sinh do Sở Y tế Lào Cai tổ chức trong quý I/2025.

Tăng cường hệ thống quản lý và giám sát; áp dụng công nghệ thông tin và các công nghệ mới trong quản lý thông tin và chăm người bệnh, giúp tăng cường hiệu suất làm việc của điều dưỡng và cải thiện chất lượng chăm sóc của điều dưỡng. Chú trọng hợp tác với các tổ chức và đối tác quốc tế để chia sẻ kinh nghiệm chuyên môn, nghiệp vụ trong lĩnh vực điều dưỡng, từ đó nâng cao chất lượng và hiệu quả của nguồn nhân lực điều dưỡng trên địa bàn tỉnh.

Hồng Minh