Phát huy 'kho báu' di sản văn hóa

Phát huy giá trị di sản phục vụ giáo dục truyền thống và phát triển kinh tế

PGS.TS Nguyễn Thị Thu Phương - Viện trưởng Viện Văn hóa nghệ thuật quốc gia Việt Nam cho biết, trải qua hàng nghìn năm xây dựng và phát triển đất nước, các cộng đồng dân tộc ở Việt Nam đã sáng tạo và lưu truyền kho tàng di sản văn hóa đồ sộ, phong phú và đa dạng, trong đó có hàng vạn di tích lịch sử - văn hóa có giá trị, thuộc các thời kỳ lịch sử khác nhau.

Thống kê đến giữa năm 2024, Việt Nam có 8 di sản được công nhận Di sản thế giới, 133 di tích xếp hạng quốc gia đặc biệt, 3.628 di tích xếp hạng cấp quốc gia và khoảng 11.000 di tích được xếp hạng cấp tỉnh. Các di tích lịch sử - văn hóa đã và đang được Nhà nước, cộng đồng người dân, doanh nghiệp và các tổ chức chính trị, xã hội, nghề nghiệp của các địa phương tham gia hỗ trợ, đầu tư, bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị trong đời sống đương đại.

Bên cạnh kết quả đạt được, quá trình bảo vệ, tôn tạo di tích lịch sử - văn hóa còn bộc lộ những hạn chế, bất cập như: việc trùng tu, tôn tạo, chống xuống cấp các di tích có lúc, có nơi chưa bảo đảm các quy định của pháp luật; chất lượng nhân lực quản lý, thực hiện bảo tồn, tu bổ di tích còn hạn chế. Vai trò của các bên tham gia bảo tồn, tôn tạo di tích, khai thác phát triển kinh tế du lịch, đặc biệt là vai trò của cộng đồng chưa có sự phân cấp, xác định trách nhiệm, phân chia lợi ích rõ ràng.

Kết quả huy động các nguồn lực xã hội hóa để tu bổ, tôn tạo di tích chưa tương xứng với tiềm năng vị thế của các di sản văn hóa; sự liên kết, hợp tác giữa các ngành, lĩnh vực và địa phương trong chiến lược bảo tồn, phát huy giá trị các di tích lịch sử văn hóa còn hạn chế...

Tại hội thảo các đại biểu làm rõ thực trạng, chính sách, mô hình, bài học kinh nghiệm trong bảo tồn và phát huy các giá trị di tích lịch sử - văn hóa tiêu biểu; đề xuất các giải pháp và kiến nghị để các cơ quan có thẩm quyền, chính quyền địa phương điều chỉnh, bổ sung cơ chế, chính sách phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả bảo tồn và phát huy các giá trị di tích lịch sử - văn hóa thời gian tới.

Ng. Phương