Phát hiện sinh vật biển cổ đại 3 mắt kỳ lạ: 'Thở bằng… mông'

Loài động vật chân đốt kỳ lạ này, có tên Mosura fentoni, sinh sống cách đây hơn nửa tỷ năm, hé lộ nhiều điều thú vị về cuộc sống của sinh vật biển nguyên thủy trong kỷ Cambri.

Mosura fentoni là loài động vật ăn thịt nhỏ bé dưới đại dương trông hơi giống loài bướm đêm. (Ảnh: Danielle Dufault)

Hóa thạch Mosura fentoni được phát hiện trong kho báu cổ sinh vật của một bảo tàng tại Canada, thuộc khu vực Burgess Shale nổi tiếng, nằm sâu trong dãy núi Canadian Rockies. Mặc dù kích thước chỉ nhỏ bằng ngón tay người, sinh vật này mang trong mình một hệ sinh học phức tạp hiếm thấy, bao gồm hệ thần kinh, hệ tuần hoàn và đường tiêu hóa được bảo tồn gần như nguyên vẹn điều vô cùng quý giá với giới nghiên cứu cổ sinh vật học.

Điểm đặc biệt thu hút sự chú ý của các nhà khoa học chính là “cơ quan thở” của Mosura fentoni: mang dài và đặt ở phía sau cơ thể tức là “thở bằng… mông”. Đây là hệ thống hô hấp có mang dài nhất so với chiều dài cơ thể trong số các loài radiodont từng được biết đến. Các nhà khoa học nhận định rằng hệ mang này hoạt động tương tự như cơ chế hô hấp ở cua móng ngựa hay rận gỗ, những loài chân khớp sống sót đến ngày nay.

Với vẻ ngoài gợi nhớ đến loài bướm đêm hư cấu Mothra trong phim Nhật Bản, nhóm nghiên cứu đã đặt tên Mosura fentoni theo cảm hứng này. Dù chỉ nhỏ bé, sinh vật này thực chất là một kẻ săn mồi hung hãn, từng tung hoành trong đại dương nguyên thủy cách đây 506 triệu năm.

Các nhà khoa học vẫn đang tìm hiểu lý do vì sao Mosura fentoni lại phát triển bộ mang đặc biệt như vậy. Họ phỏng đoán đây có thể là một sự thích nghi nhằm tồn tại trong môi trường biển có hàm lượng oxy thấp hoặc để đáp ứng nhu cầu oxy cao của một lối sống năng động, thậm chí là trong giai đoạn sinh sản.

Phát hiện này không chỉ làm sáng tỏ quá trình tiến hóa phức tạp của động vật chân đốt cổ đại mà còn mở ra một trang sử mới về sự đa dạng và khả năng thích nghi của sinh vật biển nguyên thủy một thế giới vẫn còn rất nhiều điều bí ẩn chờ được khám phá.

Như Ý (t/h)