Phát hiện hai thiên thạch được tìm thấy ở sa mạc Sahara nghi đến từ Sao Thủy

Là hành tinh đá ít được nghiên cứu nhất và bí ẩn nhất trong Hệ Mặt Trời, Sao Thủy nằm rất gần Mặt Trời đến mức ngay cả các tàu thăm dò cũng khó có thể khám phá nó. Cho đến nay, chỉ có hai tàu vũ trụ không người lái đã đến thăm nó là tàu Mariner 10, được phóng vào năm 1973, và tàu MESSENGER được phóng vào năm 2004. Tàu thứ ba, BepiColombo, đang trên đường đến và dự kiến sẽ đi vào quỹ đạo quanh hành tinh này vào cuối năm 2026.

Các nhà khoa học biết rất ít về địa chất và thành phần của Sao Thủy, và họ chưa bao giờ có thể nghiên cứu một mảnh vỡ nào của hành tinh này đã rơi xuống Trái Đất dưới dạng thiên thạch. Ngược lại, có hơn 1.100 mẫu vật đã biết từ Mặt Trăng và Sao Hỏa trong cơ sở dữ liệu của Hiệp hội Thiên thạch, một tổ chức chuyên lập danh mục tất cả các thiên thạch đã biết.

1.100 thiên thạch này có nguồn gốc từ các mảnh vỡ văng ra từ bề mặt Mặt Trăng và Sao Hỏa trong các vụ va chạm tiểu hành tinh trước khi đến Trái Đất sau một hành trình trong không gian.

Không phải hành tinh nào cũng có khả năng phóng ra các mảnh vỡ của chính nó về phía Trái Đất trong các vụ va chạm. Mặc dù Sao Kim gần chúng ta hơn Sao Hỏa, nhưng lực hấp dẫn lớn hơn và bầu khí quyển dày của nó có thể ngăn cản các mảnh vỡ va chạm được phóng ra. Tuy nhiên, một số nhà thiên văn học tin rằng Sao Thủy có khả năng tạo ra thiên thạch.

Mảnh vỡ của thiên thạch Ksar Ghilane 022 (KG 022)m nghi có nguồn gốc từ Sao Thủy - Ảnh: Jared Collins

"Dựa trên số lượng thiên thạch Mặt Trăng và Sao Hỏa, chúng ta sẽ có khoảng 10 thiên thạch Sao Thủy, theo mô hình động lực học" - Ben Rider-Stokes, một nhà nghiên cứu sau tiến sĩ về thiên thạch tại Đại học Mở của Vương quốc Anh và là tác giả chính của một nghiên cứu về thiên thạch được tìm thấy ở sa mạc Sahara, được công bố vào tháng 6 trên tạp chí Icarus cho biết.

“Tuy nhiên, Sao Thủy gần Mặt Trời hơn rất nhiều, vì vậy bất cứ thứ gì bị đẩy ra khỏi Sao Thủy cũng phải thoát khỏi lực hấp dẫn của Mặt Trời để đến được Trái Đất. Điều này hoàn toàn có thể, nhưng khó khăn hơn rất nhiều. Cho đến nay, chưa ai tự tin xác định được một thiên thạch nào từ Sao Thủy” - ông nói, đồng thời cho biết thêm rằng cho đến nay cũng chưa có sứ mệnh nào có thể mang về các mẫu vật lý từ hành tinh này.

Theo Rider-Stokes, nếu hai thiên thạch được tìm thấy vào năm 2023 — có tên là Northwest Africa 15915 (NWA 15915) và Ksar Ghilane 022 (KG 022) — được xác nhận là từ Sao Thủy, chúng sẽ thúc đẩy đáng kể sự hiểu biết của các nhà khoa học về hành tinh này. Tuy nhiên, ông và các đồng tác giả là những người đầu tiên cảnh báo về một số điểm không nhất quán trong việc so sánh những tảng đá vũ trụ đó với những gì các nhà khoa học biết về Sao Thủy.

Mảnh vỡ của thiên thạc Northwest Africa 15915 (NWA 15915) nghi đến từ Sao Thủy - Ảnh: Jared Collins

Điểm quan trọng nhất là các mảnh vỡ dường như đã hình thành sớm hơn bề mặt Sao Thủy khoảng 500 triệu năm. Tuy nhiên, theo Rider-Stokes, phát hiện này có thể dựa trên những ước tính không chính xác, khiến cho việc đánh giá kết luận là khó có thể xảy ra. Ông nhấn mạnh: “Cho đến khi chúng ta lấy được vật liệu từ Sao Thủy hoặc thăm dò bề mặt, sẽ rất khó để chứng minh hoặc bác bỏ nguồn gốc Sao Thủy của những mẫu vật này một cách chắc chắn”.

Nhưng có một số manh mối về thành phần cho thấy các thiên thạch này có thể có mối liên hệ với hành tinh gần Mặt Trời nhất.

Đến nay rất hiếm mẫu vật đến từ Sao Thủy được tìm thấy trên Trái đất

Anh Duy