Phát hiện báu vật nặng cả tấn khi đào móng xây nhà

Sự việc diễn ra tại khu đất thuộc sở hữu của ông Widodo, một doanh nhân 50 tuổi địa phương, người đã mua mảnh đất này từ lâu nhưng để trống suốt ba năm. Khi chuẩn bị xây nhà mới để chuẩn bị tổ chức đám cưới cho con trai, ông không ngờ lại “vô tình” khai quật ra một món đồ khiến cả khu phố phải dừng chân ngoái nhìn.

Cụ thể, vào năm 2016, trong quá trình thi công phần móng cho một khu phức hợp nhà phố ở Purworejo, các công nhân đã phát hiện một vật thể kỳ lạ nằm ở độ sâu khoảng 90cm. Ban đầu, họ tưởng đó chỉ là một đoạn ống nước cũ nhưng càng đào, cả đội ngỡ ngàng khi thấy đó là một vật thể siêu to khổng lồ, nặng xấp xỉ 1 tấn và có hình dạng giống một chiếc vạc sâu lòng cực đại.

Ảnh minh họa.

Ngay sau khi được đưa lên khỏi mặt đất, chiếc vạc kỳ lạ đã thu hút sự chú ý của đông đảo người dân địa phương. Trẻ nhỏ thì nô nức kéo đến xem như lễ hội, người lớn thì cầm điện thoại quay clip, chụp ảnh rồi đăng lên mạng xã hội, khiến nơi này nhanh chóng trở thành “điểm check-in” hot nhất Purworejo. Nhiều lời đồn đoán về nguồn gốc của chiếc vạc cũng bắt đầu lan truyền nhưng tất cả đều chỉ dừng ở mức suy đoán, bởi chưa ai từng thấy thứ gì tương tự trước đây.

Chủ đất sau đó đã lập tức thông báo cho chính quyền địa phương và Cục Di tích Văn hóa. Các chuyên gia khảo cổ nhanh chóng có mặt tại hiện trường, đồng thời yêu cầu tạm dừng thi công toàn bộ công trình để tránh làm hư hỏng cổ vật. Khu vực phát hiện vật thể được phong tỏa hoàn toàn để phục vụ nghiên cứu.

Chiếc vạc khổng lồ này có kích thước ấn tượng: cao 1,4 mét, rộng 3 mét và thành dày tới 35cm. Điều bất ngờ là dù nhìn cực kỳ to lớn, nó lại không nặng như tưởng tượng – chỉ cần bốn người trưởng thành là có thể di chuyển được. Theo đánh giá sơ bộ từ các chuyên gia văn hóa, chiếc vạc có thể đã tồn tại hàng trăm năm và rất có thể là di vật còn sót lại từ thời quân đội cổ đại. Có khả năng nơi này từng là doanh trại quân sự và chiếc vạc được dùng như một niêu nấu cơm cỡ lớn cho binh lính.

Điều khiến giới chuyên môn ngạc nhiên nhất là dù bị vùi sâu trong lòng đất suốt thời gian dài, chiếc vạc vẫn được bảo quản gần như nguyên vẹn, không có dấu hiệu nứt vỡ hay biến dạng – chỉ bị rỉ sét nhẹ ở bề mặt. Các nhà khảo cổ nhận định rằng vật liệu chế tạo nên chiếc vạc này có khả năng đặc biệt trong việc chống lại sự ăn mòn, tuy nhiên để xác định chính xác thành phần cấu tạo, họ cần phải tiến hành phân tích chuyên sâu hơn.

Ông Widodo – người phát hiện cổ vật – cũng đã thể hiện tinh thần hợp tác rất cao khi bày tỏ sẵn sàng hiến tặng chiếc vạc cho Cục Di tích Văn hóa để phục vụ công tác nghiên cứu và bảo tồn.

Điểm đáng chú ý là Indonesia hiện đang áp dụng hàng loạt công nghệ hiện đại trong công tác khai quật và nghiên cứu cổ vật. Từ trí tuệ nhân tạo (AI), học máy (machine learning), đến các mô hình học sâu (deep learning) đều được đưa vào sử dụng để tự động nhận dạng, phân tích và phân loại cổ vật. Bên cạnh đó, các kỹ thuật tái tạo mô hình 3D từ ảnh chụp cũng giúp số hóa di sản văn hóa hiệu quả hơn, góp phần bảo vệ nguyên trạng hiện vật mà vẫn phục vụ được công tác trưng bày và giáo dục. Một số dự án còn kết hợp công nghệ thực tế ảo (VR) để tạo nên không gian khảo cổ ảo – nơi công chúng có thể “dạo chơi” khám phá hiện vật từ xa mà không cần tiếp xúc trực tiếp.

Tại các vùng như Yogyakarta và Java, các nhóm nghiên cứu còn sử dụng drone và ảnh vệ tinh để lập bản đồ địa chất khảo cổ, xác định chính xác các tầng đất tiềm năng chứa cổ vật mà không cần đào bới quá sâu. Những bước tiến này không chỉ giúp bảo tồn di sản một cách bền vững mà còn biến khảo cổ học trở thành lĩnh vực công nghệ cao, hiện đại và dễ tiếp cận hơn với thế hệ trẻ.

Vụ việc phát hiện chiếc vạc sâu lòng khổng lồ tại Purworejo không chỉ là một cú “twist” bất ngờ trong quá trình xây nhà, mà còn là lời nhắc rằng những báu vật lịch sử có thể đang nằm ngay dưới chân ta, chờ được tìm thấy bằng cả sự tình cờ và niềm đam mê khám phá. Và biết đâu đấy, chính bạn cũng sẽ là người kế tiếp đào trúng… một mảnh lịch sử bị chôn vùi!

NH