Pháp 'rung chuyển' bởi làn sóng biểu tình phản đối chính sách thắt lưng buộc bụng

Các cuộc đình công và biểu tình, được tổ chức bởi nhiều công đoàn lao động của Pháp, đã lan rộng từ thủ đô Paris đến các thành phố lớn như Lyon và Nantes.

Các bên tham gia tuyên bố số người biểu tình lên tới gần 1 triệu, trong khi chính quyền ước tính con số này chỉ rơi vào khoảng 500.000.

Giáo viên tiểu học, tài xế tàu hỏa, dược sĩ và nhân viên bệnh viện là những lực lượng tiên phong trong làn sóng đình công, cùng với hàng trăm học sinh trung học chặn lối vào hàng chục trường trung học suốt nhiều giờ.

Họ giương cao khẩu hiệu đòi Chính phủ Pháp hủy bỏ kế hoạch ngân sách cắt giảm chi tiêu công, tăng đầu tư cho dịch vụ công cộng, áp thuế cao hơn đối với người giàu, và đảo ngược cải cách lương hưu gây tranh cãi khiến độ tuổi nghỉ hưu kéo dài từ 62 lên 64.

"Sự phẫn nộ đang dâng cao và quyết tâm cũng vậy. Thông điệp của chúng tôi gửi đến Thủ tướng Lecornu hôm nay là đường phố sẽ quyết định ngân sách", Sophie Binet, lãnh đạo Tổng liên đoàn Lao động Pháp (CGT), tuyên bố trước đám đông người biểu tình.

Các cuộc đình công và biểu tình, được tổ chức bởi nhiều công đoàn lao động trên khắp nước Pháp, đã lan rộng từ thủ đô Paris đến các thành phố lớn như Lyon và Nantes. Ảnh: Olivier Corsan/Le Parisien

Áp lực từ đường phố nhanh chóng lan tỏa đến các lĩnh vực kinh tế then chốt. Một phần ba giáo viên tiểu học trên toàn nước Pháp nghỉ việc, và con số này tăng lên gần một nửa tại Paris, theo liên đoàn FSU-SNUipp. Dịch vụ tàu hỏa địa phương bị tê liệt nghiêm trọng, dù Cơ quan Đường sắt quốc gia Pháp (SNCF) cho biết hầu hết các tuyến tàu cao tốc TGV vẫn duy trì hoạt động.

Tại Paris, hệ thống tàu điện ngầm Metro gần như tê liệt ngoài giờ cao điểm, chỉ 3 tuyến tự động vẫn vận hành, khiến hàng ngàn người dân phải vật lộn với sự gián đoạn trong giờ đi làm. Ở ngoại ô thành phố Toulon, người biểu tình thậm chí tổ chức chặn đường cao tốc để làm chậm dòng xe cộ, biến ngày thường thành ngày hỗn loạn.

Cảnh sát Pháp đã phải triển khai lực lượng khổng lồ với gần 80.000 sĩ quan và vệ binh trên toàn quốc, bao gồm các đơn vị chống bạo động, phương tiện bay không người lái và xe bọc thép, nhằm duy trì trật tự.

Tại Paris, cảnh sát đã phải bắn hơi cay để giải tán những kẻ gây rối mặc đồ đen ném lon bia và đá vào lực lượng chức năng, đồng thời ngăn chặn nhiều cuộc tấn công nhắm vào trụ sở các ngân hàng.

Một số cuộc đụng độ ngắn ngủi cũng xảy ra ở Nantes và Lyon, nơi 3 người bị thương theo các báo cáo từ truyền thông địa phương. Bộ Nội vụ Pháp ghi nhận hơn 180 vụ bắt giữ trên toàn quốc, dù Bộ trưởng Nội vụ Bruno Retailleau cho biết hầu hết các cuộc biểu tình diễn ra trong điều kiện thuận lợi, không nghiêm trọng như lo ngại ban đầu.

Cảnh sát Pháp phải bắn hơi cay để giải tán những kẻ gây rối mặc đồ đen ném lon bia và đá vào lực lượng chức năng. Ảnh: Olivier Corsan/Le Parisien

Làn sóng biểu tình trên toàn nước Pháp diễn ra trong bối cảnh áp lực đang đè nặng lên chính phủ mới của tân Thủ tướng Sebastien Lecornu.

Nhằm xoa dịu tình hình, Thủ tướng Lecornu đã tuyên bố trên mạng xã hội X về việc cam kết sẽ gặp gỡ các lãnh đạo công đoàn trong những ngày tới, và nhấn mạnh những yêu cầu từ đường phố đang nằm ở trung tâm các cuộc tham vấn mà ông khởi xướng.

Dù vậy, ông Lecornu, người phải dựa vào các đảng phái khác để thông qua những ý tưởng của mình, sẽ phải đối mặt với một cuộc chiến khó khăn để giành được sự ủng hộ của Quốc hội Pháp cho dự luật ngân sách năm 2026.

Chính phủ Paris, vốn đang vật lộn với thâm hụt ngân sách gần gấp đôi giới hạn 3% của Liên minh châu Âu, phải đối mặt với sức ép kép từ hai phía.

Một bên là sự phản đối quyết liệt từ công đoàn và các đảng cánh tả, những người cho rằng các biện pháp cắt giảm sẽ đẩy người lao động và tầng lớp trung lưu vào cảnh khốn cùng hơn nữa. Bên kia là nỗi lo từ giới đầu tư quốc tế về tình trạng nợ nần chồng chất ở nền kinh tế lớn thứ hai khu vực đồng euro.

Sự bất ổn này đặt ra một thách thức lớn ngay trong những ngày đầu nắm quyền của tân Thủ tướng Lecornu, phản ánh một nước Pháp chia rẽ sâu sắc, nơi những tiếng nói trên đường phố đang đòi hỏi chính quyền phải có một giải pháp thực sự thấu hiểu những khó khăn của người dân.

Việt Anh