Phân cấp, phân quyền quản lý nhà nước trong lĩnh vực thống kê

Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực thống kê.

Theo Bộ Tài chính, dự thảo Nghị định đề xuất phân cấp, phân quyền một số nhiệm vụ, thẩm quyền từ Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cho Bộ trưởng Bộ Tài chính, Thủ trưởng cơ quan thống kê quốc gia, chính quyền địa phương nhằm: Tăng tính chủ động, linh hoạt và kịp thời trong việc ban hành các quy định, hướng dẫn chi tiết trong lĩnh vực thống kê; đơn giản hóa quy trình, thủ tục ban hành văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực thống kê; nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực thống kê; thực hiện chủ trương đẩy mạnh cải cách hành chính, cải cách thể chế.

Theo dự thảo Nghị định, Chính phủ ban hànhdanh mục và nội dung chỉ tiêu thống kê thuộc hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia.

Theo quy định của Luật Thống kê, Quốc hội ban hành danh mục chỉ tiêu thống kê quốc gia kèm theo Luật Thống kê và giao Chính phủ ban hành nội dung chỉ tiêu thống kê quốc gia. Do vậy để bảo đảm thống nhất về thẩm quyền, Dự thảo Nghị định đề xuất giao Chính phủ ban hành cả danh mục và nội dung chỉ tiêu thống kê quốc gia.

Phân cấp, phân quyền nhiệm vụ, thẩm quyền của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cho Bộ trưởng Bộ Tài chính

Dự thảo Nghị định đề xuất Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ phân cấp, phân quyền cho Bộ trưởng Bộ Tài chính các nhiệm vụ, thẩm quyền tại các điều khoản cụ thể của Luật Thống kê, Nghị định số 94/2016/NĐ-CP như sau:

Hệ thống chỉ tiêu thống kê cấp tỉnh, cấp xã (điểm a, khoản 4 Điều 22 Luật Thống kê); hệ thống chỉ tiêu thống kê liên quan đến nhiều ngành, nhiều lĩnh vực và liên kết vùng được phân công (điểm b, khoản 3 Điều 10 Nghị định số 94/2016/NĐ-CP).

Chế độ báo cáo thống kê quốc gia (khoản 3, Điều 41 Luật Thống kê); chế độ báo cáo thống kê cấp tỉnh, cấp xã; chế độ báo cáo thống kê liên quan đến nhiều ngành, nhiều lĩnh vực và liên kết vùng được phân công (quy định bảo đảm đồng bộ với hệ thống chỉ tiêu thống kê liên quan đến nhiều ngành, nhiều lĩnh vực và liên kết vùng).

Chương trình điều tra thống kê quốc gia (khoản 1 Điều 28; khoản 3 Điều 29 Luật Thống kê); quyết định thực hiện Tổng điều tra và ban hành phương án Tổng điều tra (điểm a, khoản 3 Điều 28 Luật Thống kê).

Hệ thống ngành kinh tế Việt Nam; hệ thống ngành sản phẩm Việt Nam; danh mục hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu; danh mục dịch vụ xuất khẩu, nhập khẩu; danh mục đơn vị hành chính Việt Nam; danh mục vùng; danh mục nghề nghiệp (từ điểm a đến điểm g khoản 2 và khoản 4 Điều 24 Luật Thống kê).

Phân cấp, phân quyền nhiệm vụ, thẩm quyền của Bộ trưởng Bộ Tài chính cho Thủ trưởng cơ quan thống kê quốc gia

Dự thảo đề xuất phân cấp, phân quyền cho Thủ trưởng cơ quan thống kê quốc gia:

Ban hành kế hoạch điều tra thống kê hằng năm của Cơ quan thống kê quốc gia; phương án điều tra của các cuộc điều tra thống kê trong Kế hoạch điều tra thống kê hằng năm của Cơ quan thống kê quốc gia và các cuộc điều tra thống kê do Bộ trưởng phân công; quy chế phổ biến thông tin thống kê của Cơ quan thống kê quốc gia; quy trình thực hiện kiểm tra việc sử dụng số liệu, thông tin thống kê nhà nước.

Tổ chức, thực hiện điều phối hoạt động nghiên cứu, ứng dụng phương pháp thống kê tiên tiến trong hoạt động thống kê nhà nước; kiểm tra việc sử dụng số liệu, thông tin thống kê nhà nước; việc chấp hành các quy định về trách nhiệm quản lý nhà nước và chấp hành quy định của pháp luật thống kê.

Thẩm định về chuyên môn, nghiệp vụ đối với hệ thống chỉ tiêu thống kê bộ, ngành; hệ thống chỉ tiêu thống kê liên quan đến nhiều ngành, nhiều lĩnh vực và liên kết vùng do bộ, ngành được phân công; chế độ báo cáo thống kê bộ, ngành; chế độ báo cáo thống kê liên quan đến nhiều ngành, nhiều lĩnh vực và liên kết vùng do bộ, ngành được phân công; phương án điều tra do Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, Thủ trưởng cơ quan thuộc Chính phủ, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ban hành; và phân loại thống kê bộ, ngành.

Phân cấp, phân quyền nhiệm vụ, thẩm quyền cho chính quyền địa phương

Dự thảo đề xuất phân cấp, phân quyền nhiệm vụ, thẩm quyền cho Chính quyền địa phương chịu trách nhiệm về quản lý nhà nước về thống kê trên địa bàn; phân cấp cho Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định và ban hành phương án điều tra thống kê thu thập thông tin thống kê phục vụ nhu cầu quản lý của địa phương sau khi được sự thẩm định về chuyên môn, nghiệp vụ của cơ quan thống kê quốc gia.

Theo đề xuất của Bộ Tài chính, quy định có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 7 năm 2025 và được thực hiện đến hết ngày 28 tháng 02 năm 2027. Trường hợp các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan đã được sửa đổi, bổ sung, ban hành mới trước thời điểm nêu trên thì thực hiện theo các văn bản quy phạm pháp luật mới được ban hành.

Mời bạn đọc xem toàn văn dự thảo và góp ý tại đây.

Khánh Linh