Panama phản ứng sau khi ông Trump dọa lấy lại tuyến đường thủy quan trọng

Kênh đào Panama. Ảnh: France24.

Tổng thống Jose Raul Mulino đã có bài phát biểu trước toàn quốc để đáp trả lời đe dọa của Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump về việc giành lại quyền kiểm soát Kênh đào Panama, một tuyến đường thủy quan trọng đóng góp hàng tỷ USD cho nền kinh tế Panama hàng năm và đóng vai trò tuyến đường huyết mạch quan trọng cho thương mại toàn cầu.

Trong bài phát biểu trên video hôm 22/12, ông Mulino nhấn mạnh rằng chủ quyền và độc lập của đất nước là "không thể thương lượng" và nhấn mạnh tầm quan trọng của kênh đào như một phần của "lịch sử đấu tranh và chinh phục không thể đảo ngược".

"Mỗi mét vuông của Kênh đào Panama và khu vực lân cận đều thuộc về Panama và sẽ tiếp tục như vậy", ông Mulino tuyên bố.

Vào cuối tuần trước, ông Trump đã bày tỏ sự phẫn nộ trên mạng xã hội Truth Social và trong bài phát biểu tại hội nghị AmericaFest về những gì ông gọi là chi phí "cắt cổ" được tính cho việc tàu thuyền của Mỹ đi qua kênh đào, cáo buộc Panama khai thác Mỹ bằng các khoản phí quá cao.

“Chúng ta đang bị lừa đảo ở Kênh đào Panama, giống như mọi nơi khác”, bất chấp “lòng hảo tâm phi thường đã được dành cho Panama”, ông nói với những người ủng hộ ở bang Arizona hôm 22/12.

“Nếu các nguyên tắc, cả về mặt đạo đức và pháp lý, của cử chỉ hào phóng này không được tuân thủ, thì chúng tôi sẽ yêu cầu Kênh đào Panama được trả lại cho Mỹ. Toàn bộ. Nhanh chóng và không cần nghi ngờ”, ông Trump tuyên bố, cảnh báo các quan chức ở Panama “hãy tuân thủ các hướng dẫn”.

Ông cũng tuyên bố rằng ông sẽ không bao giờ để kênh đào rơi vào “tay kẻ xấu”, cụ thể là Trung Quốc, nhấn mạnh rằng “Kênh đào Panama an toàn là rất quan trọng đối với thương mại của Mỹ và việc triển khai nhanh chóng của Hải quân từ Đại Tây Dương đến tận Thái Bình Dương”.

Ông Trump nhấn mạnh thêm tuyên bố của mình bằng cách chia sẻ hình ảnh trên Truth Social về một lá cờ Mỹ trên một tuyến đường thủy hẹp với chú thích, “Chào mừng đến với Kênh đào Mỹ!”.

Ông Mulino đã cực lực bác bỏ những tuyên bố này, thêm rằng mức giá của kênh đào được thiết lập công khai và minh bạch, có tính đến các điều kiện thị trường, cạnh tranh quốc tế, chi phí vận hành và nhu cầu bảo trì.

Ông nhấn mạnh rằng kể từ khi kênh đào được chuyển giao từ Mỹ sang Panama vào ngày 31/12/1999, theo Hiệp ước Torrijos-Carter được ký kết năm 1977, không có bất kỳ sự phản đối hay khiếu nại nào liên quan đến quyền kiểm soát của Panama.

"Các hiệp ước này cũng thiết lập tính trung lập vĩnh viễn của kênh đào, đảm bảo hoạt động mở và an toàn cho tất cả các quốc gia", ông nói, gọi đây là sự tôn vinh tuyệt vời nhất đối với những người đã chiến đấu vì chủ quyền và phẩm giá của Panama trong các cuộc bạo loạn chống Mỹ năm 1964. Ông Mulino bác bỏ bất kỳ quan niệm nào cho rằng Trung Quốc, Liên minh châu Âu hoặc bất kỳ thế lực nào khác có quyền kiểm soát trực tiếp hoặc gián tiếp đối với kênh đào.

Tổng thống nói thêm rằng kênh đào đã trở thành nguồn tự hào dân tộc mạnh mẽ, được quản lý bởi các chuyên gia đủ tiêu chuẩn của Panama, những người đảm bảo hoạt động an toàn, liên tục, hiệu quả và có lợi nhuận. Kênh đào cũng đóng góp hàng tỷ USD cho nền kinh tế Panama hàng năm và đóng vai trò là huyết mạch quan trọng cho thương mại toàn cầu.

“Panama tôn trọng các quốc gia khác và yêu cầu được tôn trọng”, Tổng thống kết luận, đồng thời tuyên bố rằng ông mong muốn duy trì mối quan hệ tốt đẹp với chính phủ mới ở Mỹ về các vấn đề như buôn bán ma túy, khủng bố, tội phạm có tổ chức và di cư bất hợp pháp, nhưng tính trung lập của kênh đào là “không thể thương lượng”.

Huyền Chi