Ông Trump vừa sử dụng lệnh khẩn cấp để ngăn chặn điều này

Chính quyền Trump vừa yêu cầu nhà máy điện Eddystone thuộc Tập đoàn Năng lượng Constellation tiếp tục hoạt động, chỉ một ngày trước khi nhà máy dự kiến ngừng vận hành. Quyết định này được đưa ra theo Đạo luật Liên bang cho phép chính phủ can thiệp trong các trường hợp khẩn cấp như thời tiết khắc nghiệt hoặc chiến tranh.

Eddystone, tọa lạc gần Philadelphia, được xây dựng từ năm 1960 và hiện còn hai tổ máy có thể đốt khí tự nhiên hoặc dầu khi nhu cầu điện lên cao. Theo Bộ Năng lượng Mỹ, lệnh giữ nhà máy hoạt động dựa trên cảnh báo từ đơn vị quản lý lưới điện khu vực – PJM Interconnection – về nguy cơ thiếu hụt nguồn cung năng lượng nghiêm trọng trong khu vực.

PJM Interconnection, đơn vị vận hành lưới điện lớn nhất nước Mỹ, cho biết hệ thống điện ở khu vực từ Washington, DC. tới Illinois đang đối mặt với "mối lo ngại ngày càng tăng" về khả năng đáp ứng nguồn cung. Nguyên nhân bao gồm nhu cầu điện tăng, nhiều nhà máy cũ ngừng hoạt động và các yếu tố khác.

Chính quyền liên bang lo ngại rằng việc đóng cửa Eddystone – cộng thêm những nhà máy khác cũng đang chuẩn bị ngừng vận hành – có thể ảnh hưởng đến độ ổn định của lưới điện, đặc biệt trong mùa hè cao điểm.

Trước đó, PJM đã đồng ý cho Constellation ngừng hoạt động nhà máy Eddystone sau khi đánh giá rằng việc này không ảnh hưởng đến lưới điện. Tuy nhiên, sau khi có thêm dữ liệu mới, PJM đổi ý và ủng hộ lệnh của Bộ Năng lượng.

Đây có phải là lần đầu chính phủ can thiệp như vậy?

Chỉ vài ngày trước đó, Bộ Năng lượng Mỹ đã đưa ra một lệnh tương tự với nhà máy điện than J.H. Campbell ở bang Michigan. Nhà máy này dự kiến đóng cửa vào cuối tháng 5 nhưng được lệnh tiếp tục vận hành do "nguy cơ thiếu điện".

Tuy nhiên, quyết định này bị chỉ trích gay gắt. Chủ tịch Ủy ban Dịch vụ Công bang Michigan cho rằng không có tình trạng khẩn cấp thực sự nào và việc giữ các nhà máy “xác sống” hoạt động sẽ gây hại cho sức khỏe cộng đồng và tăng chi phí điện cho người dân.

Các nhà môi trường như Kit Kennedy, giám đốc tại Hội đồng Bảo vệ Tài nguyên Thiên nhiên Mỹ (NRDC), lên tiếng phản đối, cho rằng các nhà máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch đã lạc hậu, ô nhiễm và không cạnh tranh nổi với các nguồn năng lượng sạch, giá rẻ hơn.

Constellation có kế hoạch gì sau lệnh giữ nhà máy hoạt động?

Ngay sau khi nhận lệnh, Constellation thông báo sẽ lập tức duy trì hoạt động hai tổ máy còn lại tại nhà máy Eddystone trong suốt mùa hè năm nay. Họ cũng đang cân nhắc kéo dài thời gian vận hành đến khi một dự án khác hoàn tất.

Cụ thể, công ty đang hợp tác với PJM để đẩy nhanh việc khởi động lại lò phản ứng hạt nhân tại nhà máy điện hạt nhân Three Mile Island – từng bị ngừng hoạt động trước đó tại Pennsylvania. Mục tiêu mới là đưa nhà máy này trở lại lưới điện vào năm 2027, sớm hơn một năm so với kế hoạch ban đầu.

Việc khởi động lại nhà máy điện hạt nhân được cho là chiến lược dài hạn để đảm bảo nguồn cung ổn định và giảm phụ thuộc vào các nhà máy điện cũ sử dụng nhiên liệu hóa thạch.

Việc giữ nhà máy cũ hoạt động có đáng lo?

Dù chính phủ nhấn mạnh sự cần thiết về mặt an ninh năng lượng, nhiều chuyên gia và tổ chức môi trường cảnh báo về hậu quả lâu dài. Các nhà máy cũ thường kém hiệu quả, gây ô nhiễm cao và chi phí vận hành lớn, dẫn đến giá điện cao hơn cho người tiêu dùng.

Bên cạnh đó, việc can thiệp bằng quyền lực khẩn cấp trong trường hợp không rõ ràng về mức độ "khẩn cấp" cũng tạo tiền lệ nguy hiểm, dễ bị lạm dụng trong các quyết định chính sách. Thay vì đầu tư vào năng lượng sạch và hạ tầng hiện đại, việc giữ các nhà máy "già cỗi" có thể cản trở quá trình chuyển dịch năng lượng bền vững.

Tuy vậy, với áp lực đảm bảo cung – cầu điện trong mùa hè, chính quyền vẫn đang chọn giải pháp ngắn hạn để tránh rủi ro mất điện diện rộng.

Phương Nhi (Theo Bloomberg)